مجله میدان آزادی: در بیست‌ودومین مطلب پرونده پرتره هایائو میازاکی یک مطلب متفاوت و خاص را برای شما فراهم کردیم تا مواجهه‌ی نزدیک‌تری با اندیشه‌های این انیمیشن‌ساز بزرگ تاریخ معاصر داشته باشید. در این مطلب از یک متخصص و آشنای زبان و فرهنگ ژاپنی خانم سروین مخبری‌نیا خواهش کردیم تا بیست گزین‌گویه یا جمله‌ی زیبا و خواندنی را از صحبت‌های استاد هایائو میازاکی انتخاب و سپس به طور اختصاصی برای مجله میدان آزادی ترجمه کند. این مطلب را در ادامه بخوانید:

 

هایائو میازاکی، متولد ۱۹۴۱ کارگردان انیمیشن ژاپنی، انیماتور، فیلم‌نامه‌نویس و نویسنده مانگاست. وی آثار خود را مختص کودکان خلق می‌کند و دراین‌باره نظر بر این دارد که در این دنیای سختگیرانه، باید جای فراری به صورت موقت برای کودکان وجود داشته باشد؛ منظور او از جای فرار همان زمانی است که کودکان یا بزرگسالان برای دیدن انیمیشن سپری می‌کنند. آثار میازاکی موضوعاتی مانند محیط زیست‌گرایی، صلح‌جویی، فمینیسم، مفاهیم ضد جنگ، عشق و خانواده را دربردارد. همچنین در نوشته‌های او، ضدقهرمان به عنوان یک فرد خشن یا بدون احساس همدردی، در مقابل قهرمان قرار نمی‌گیرد که این خصیصه‌ی نوشته‌های میازاکی نیز قابل توجه رسانه‌ها است.

در این قسمت، گزین‌گویه‌ها یا جملات قصاری از هایائو میازاکی که معروف به «جملات درخشان‌کننده ذهن و قلب» هستند را با ترجمه معنایی و آزاد ارائه می‌کنیم. (به جهت ملموس شدن برخی قسمت‌ها برای فارسی‌زبانان در این متن از روش ترجمه آزاد هم استفاده شده است.)

 

1.

誰かを楽しませなければ、生きている意味がない。

زندگی معنایی ندارد،
اگر باعث خوشحالی کسی نشویم.

宮崎駿

 

2.

自分で、すぐ自分を許せる人間は、大した仕事をやらない。

کسی که بتواند خودش را فوراً ببخشد، کار قابل ملاحظه‌ای انجام نداده است.

宮崎駿

 

3.

本を読むから考えが深くなる、なんていうことはあまり考えなくてもいいんじゃないでしょうか。本を読むと立派になるかというとそんなことはないですからね

بهتر است به این که با خواندن کتاب، تفکرمان عمیق می‌شود فکر نکنیم. چون اینطور نیست که با خواندن کتاب، شخصی برجسته شویم.

宮崎駿

 

4.

才能とは、情熱を持続させる能力のこと

استعداد، توانایی ایستادگی بر اشتیاق است.

宮崎駿

 

5.

消費者になってはいけない。生産する者になりなさい。

مصرف‌کننده نباش. تهیه‌کننده باش.

宮崎駿

 

6.

一人ひとりが立ち止まったら、色が黒かろうが白かろうが、ボスニア・ヘルツェゴビナにいようが奥尻島にいようが、みんな同じなんだ。家族のことを思って泣いたり叫んだり

اگر یک آن همه افراد عالم متوقف شوند، چه سیاه پوست باشند چه سفید پوست، چه در بوسنی و هرزگوین باشند یا جزیره اوکوشیری، همه یکسان هستند.
با فکر کردن به خانواده خود گریه می‌کنند و فریاد می‌کشند...

宮崎駿

 

7.

目の前の子供に「生まれてきてくれてよかった」って言いたい気持ちがあるから映画を作ろうって思うんです。

چون این حس را به کودکان دور و برم دارم که چه خوب است که به دنیا آمدید، فکر ساخت فیلم را دارم.

宮崎駿

 

8.

必要なのは、理念を語ることではなくて実際になにかをやることです。

چیزی که نیاز [و ارزشمند] است، تعریف [و آفرینش یک] ایده نیست، بلکه در حقیقت کاری را انجام دادن [و به فعلیت درآوردن یک ایده] است.

宮崎駿

 

9.

子供っていうのは、可能性の生き物なんですよ。たくさんの選択肢を、毎日持ってるんです。大人も実はそうなんですけどね。

کودکان، مخلوقات امکان هستند. روزانه گزینه‌های فراوانی دارند. در حقیقت بزرگسالان هم همینطور هستند.

宮崎駿

 

10.

もう、とことん考える。ありとあらゆる方向を探るんです。とことん困ると、奥のほうでふたが開くんです。そのふたが開くと、最初に考えもしなかった方向が見えたりする。

دیگر به طور کامل فکر می‌کنم. من به همه جهات عمیق می شوم.
وقتی تماما در مشکل هستم، دری در انتهای آن باز می‌شود. هنگامی که درب باز می‌شود، مسیرهایی را مشاهده می‌کنم که در وهله‌ی اول به آن فکر نکرده بودم.

宮崎駿

 

11.

自分の才能を見極めるっていうのは一番恐ろしいことですから、辛い時もある。買いかぶるというか、やたらに根拠のない自信を持つ瞬間もある。その間を揺れ動きながらやるしかない。

چون تشخیص استعداد خود ترسناک‌ترین کار است، لحظات تلخی هم وجود دارد.
لحظاتی هم هست که بیش از حد برآورد می‌کنیم  یا بی جهت اعتماد به نفس بی پایه و اساس داریم.
چاره‌ای نیست مگر اینکه دائم در این نوسان باشیم.

宮崎駿

 

12.

みんな自分よりバカだと思ったらおしまいですよ。自分の方が才能があるとか、そういうものの見方で見る人間っていうのはいますけど、あるいはなにがなんでも自分のものをやらなければ生きては帰れないとかね、そういう人間の方が僕が見てる範囲だと伸びないですね

اگر فکر کنیم دیگران از ما ابله‌تر هستند، کارمان تمام است.
افرادی با این دیدگاه وجود دارند که خودشان استعداد بیشتری نسبت به بقیه دارند یا افرادی هستند که اگر هرچه که مربوط به خودشان هست را انجام ندهند زنده نمی‌مانند. چنین افرادی تا محدوده‌ای که من می‌بینم رشد نخواهند کرد.

宮崎駿

 

13.

理想を失わない現実主義者にならないといけないんです。理想のない現実主義者ならいくらでもいるんですよ。

 باید واقع‌گرایی باشیم که هرگز آرمان‌هایش را از دست نمی‌دهد. واقع‌گرایان بسیاری هستند که آرمانی ندارند.

宮崎駿

 

14.

才能はたいていの人が持っているんだけど、才能のあるなしじゃなくて、それを発揮するエネルギーがあるかどうか

اکثر افراد استعداد دارند اما چیزی که مطرح است داشتن یا نداشتن استعداد نیست بلکه انرژی به نمایش گذاشتن آن است.

宮崎駿

 

15.

他人に迷惑をかけないなんてくだらないことを誰が言ったのか知らないんですけれども、人間はいるだけでお互いに迷惑なんです。お互いに迷惑をかけあって生きているんだというふうに認識すべきだってぼくは思う。

نمیدانم چه کسی این جمله بی ارزش را گفته است که «دیگران را به زحمت نیندازیم»، انسان تنها با وجود داشتن خود هم برای دیگران زحمت است. من فکر می‌کنم باید آگاهی داشته باشیم که با به زحمت انداختن دیگران در حال زندگی کردن هستیم. (حتی اگر قصد به زحمت انداختن دیگران را هم نداشته باشیم، وجودمان به خودی خود برای دیگران زحمت است.)

宮崎駿

 

16.

あんまり自分がやりたいと思っていることを分析しようと思ったことはないんです。分析 した途端にくだらなくなってくるから

تا به حال  کارهایی که می‌خواهم انجام دهم را چندان تجزیه و تحلیل نکرده‌ام. چون به محض تحلیل، ناچیز و بی ارزش می‌شوند.

宮崎駿

 

17.

人間だけが生きるのではなくて、獣にも木々にも水にも生きる場所を与えるべきなのです。そういう思想が、かつての日本にはありました

نه تنها برای انسان‌ها، بلکه باید برای حیوانات، درختان و آب نیز جایی را برای زندگی کردن قائل شویم.
چنین ایده‌ای قبلا در ژاپن وجود داشت.

宮崎駿

 

18.

人間が貴いと思う、“無私” とか “純粋” というこころの働きは、そこらにある石ころにもあるものです。最も人間的なのは “権謀” や “術策” とかで、これは自然にないものです

«تواضع» و «خلوص» که در ذهن انسان با ارزش تلقی می‌شود، در ریگ‌ها هم وجود دارند!
انسانی‌ترین چیزها «حیله» و «توطئه» است که در طبیعت وجود ندارند!
(انسان‌ها خصلت‌های خوب را که در هر چیزی از محیط پیرامونشان از جمله طبیعت وجود دارد را به خود نسبت می‌دهند درصورتی که بدترین خصوصیات این جهان مختص انسان‌هاست.)

宮崎駿

 

19.

人間の中に、暴力・攻撃的な衝動というものが、あるんだと思うんです。それをなくす事は出来ないので、むしろどういうふうにコントロールするかという事が、人間や人類に課せられた大きな課題だと思うのですけども

من فکر می‌کنم که در بین انسان ها رفتارهای ناگهانی مانند خشونت و حمله کردن وجود دارد. نمی‌توان آن‌ها را از بین برد اما در عوض چگونگی کنترل آن، مسئله‌ی بزرگی است که بر عهده انسان و یا بشریت گذاشته شده است.  (برخی رفتارهای انسانی مانند خشم و.‌.. از خصوصیات لاینفک بشر هستند که نحوه کنترل آن بسیار مهم است.)

宮崎駿

 

20.

今は、人間の都合のいいものだけが自然だと思われています。蚊やハエは要らないものだから自然ではない。殺したってかまわないんです。でも、そのような人間中心主義的な考えは根本的に間違いだと思います。人も獣も木々も水も、皆等しく生きる価値を持っている

امروزه تنها شرایط خوب و مفید برای انسان‌ها امری طبیعی تلقی می‌شود.
چون پشه‌ها و مگس‌ها ضروری نیستند طبیعی نیستند. پس اگر آن‌ها را بکشیم فرقی نمی‌کند.
اما من فکر می‌کنم که این تفکر انسان‌محور از پایه و اساس اشتباه است. انسان‌ها، حیوانات، درختان و آب هم همگی ارزش یکسانی در زندگی کردن دارند.
(در نظر انسانِ منفعت‌طلب فقط مواردی مهم هستند که در زندگی او کارآمد و سودآور باشند. اما در این هستی هر چیزی که در محیط اطرافمان هست حائز اهمیت و ارزش است.)

宮崎駿