مجله میدان آزادی: رایحهی خوش گلهای ایرانی و عطر «رز کاشان» در اولین «رویداد ملی عطر و رایحه ایرانی» ماندگار خواهد شد. در ادامه دربارهی نخستین رویداد مرتبط با حوزهی عطرسازی در ایران و تاریخچهی استفاده از گیاهان معطر ایرانی خواهید خواند:
از آنجاییکه عطر نیز مانند سایر نمادهای دیداری و شنیداری میتواند نقش فرهنگی داشته باشد و بخشی از هویت ملی مردم را تشکیل دهد، اولین «رویداد ملی عطر و رایحه ایرانی» با مشارکت فعالان بخش خصوصی، مسئولان و نهادهای مؤثر و مشارکتآفرینی عموم مردم برگزار میشود و دبیرخانهی شورای فرهنگ عمومی کشور راهبری این رویداد را برعهده خواهد داشت.
به گزارش مجله میدان آزادی، وجود گنجینهی متنوعی از گیاهان معطر در جغرافیای ایران، باعث شده تا ظرفیت بزرگی در زمینهی تولید عطر در کشور باشد؛ ظرفیتی که پیش از این در صنعت دارویی و سلامت از آن استفاده میشد. برگزاری نخستین رویداد ملی عطر و رایحه ایرانی، فرصتی است برای معرفی این ظرفیتها و البته جدیتر شدن حضور فعالان اقتصادی در صنعت عطرسازی در ایران.
پیش از این هم در سالهای گذشته شاهد رشد چشمگیر جشنوارههایی نظیر گلابگیری در شهرهای مختلف بودیم و زمزمههایی از تلاش برای ثبت جهانی آیین گلابگیری در یونسکو به گوش میرسید. بهنظر میرسد رویداد ملی عطر و رایحه ایرانی، شروع خوبی برای معرفی این ظرفیتها در جهان باشد. پیش از این گلابگیری در کاشان و برخی شهرهای دیگر در زمرهی آیینی ملی به ثبت رسیده بود و تلاشهایی برای ثبت این مراسم در یونسکو هم صورت گرفته است.
از آنجایی که عطر و رایحه، تأثیر بهسزایی در ثبت خاطرات و روایتهای گذشته فرد دارد، علاوه بر یافتههای علمی، حافظهی خود ما نیز این گزاره را تأیید میکند؛ در واقع این گزاره نشان از یک واقعیت علمی دارد که کمتر مورد توجه انسان قرار دارد و آن این است که قدرت حس بویایی ما چندین برابر حواس بینایی و شنوایی است؛ لذا اثر عطر و رایحهای که استشمام میکنیم، در ثبت خاطرات و وقایع روزمره در ذهن ما شگفتانگیز است. بنابراین عطر و رایحه نیز مانند سایر نمادهای دیداری و شنیداری میتواند نقش فرهنگی داشته باشد و در افق کلان یک جامعه بخشی از هویت ملی مردم را تشکیل دهد.
با چنین دیدگاهی میتوان عطر و رایحه ایرانی را بهعنوان بخشی از هویت ملی و آن چیزی که باعث تعلق خاطر فرد به میهن و فرهنگ زیستیاش تصور نمود و در جهت تقویت آن برنامهریزی کرد. رویداد ملی عطر و رایحه ایرانی، این هدف را دنبال میکند و تقویت همبستگی اجتماعی را از دریچهی خاطرات و هویت فردی جامعه دنبال میکند و در تلاش است تا صورتبندی جدیدی از جایگاه عطر و رایحه در هویت ملی افراد را معرفی کند.
گستره جغرافیایی و شرایط آب و هوایی ایران به گونهای است که تنوع بالایی از گیاهان معطر در آن رشد میکنند. با این حال تا قبل از این، عمده مصارف این گیاهان در جهات دارویی، سلامت و پزشکی بوده است و متأسفانه صنعت عطرسازی توجه کمی به ظرفیتهای بومی و داخلی به منظور برند سازی از عطر و رایحه ایرانی داشته است. گیاهانی مانند گل محمدی و زعفران و حتی چای ایرانی ظرفیت معرفی به صنعت عطرسازی داشتهاند اما همیشه به سراغ رایحههای دیگر تولیدشده در سایر کشورها و فرهنگها رفتهایم.
گل محمدی که مظهری از رایحه نبوی در حافظهی تاریخی و فرهنگ عمومی ایرانیان است، مثال روشنی از ماهیت فرهنگی عطر و رایحه است و این امر را بر ما ضروری میکند که در این زمینه بهصورت فعالانه محصول و ادبیات تولید کنیم.
اسناد تاریخی میگویند بیش از 5 هزار سال پیش، ایرانیان از نخستین مردمانی بودند که به خواص گل سرخ پی بردند و از آن بهعنوان مادهای خوراکی استفاده میکردند. پیشینهی گلابگیری در ایران هم به حدود هزار سال پیش میرسد. گلهای سرخ و صورتیای که این روزها به نام گل محمدی میشناسیم، تا 350 سال پیش تنها در مناطقی از ایران میروییدند و این گیاه معطر و خوشرنگ و بذر آن یکی از کالاهایی بود که در مسیر جاده ابریشم، به چین و عثمانی و سایر نقاط جهان صادر میشد. برای همین است که رایحه گل محمدی را در جهان به نام ایران میشناسند. گل محمدی، عنوان «گل ملی ایران» را بهخود اختصاص داده است.
بِرندهای معروف عطر فرانسوی، رایحههایی را با نام «رز ایرانی» و «رز کاشان» به بازار عرضه میکنند که طرفداران خاص خود را دارند.
«اولین رویداد ملی عطر و رایحه ایرانی» با مشارکت فعالان بخش خصوصی، مسئولان و نهادهای مؤثر و مشارکتآفرینی عموم مردم برگزار خواهد شد و قرارگاه نوآوری فرهنگی و نشاط اجتماعی دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی کشور راهبری این رویداد را برعهده دارد. اطلاعات تکمیلی از زمان برگزاری این رویداد متعاقباً اعلام میشود.