نیکلای گوگول در اولین روز آوریل 1801، در روستایی در ایالت پرولتاریای اوکراین به دنیا آمد. همه او را در قامت یک نویسندۀ روس می‌شناسند، چون در نوجوانی به سن‌پترزبورگ رفت و سال‌های سال در روسیه زندگی کرد و در روسیه از دنیا رفت؛ گرچه چندسالی را هم در رم، سرزمین موزه‌ها، زندگی کرد و کتاب «نفوس مرده» را هم همان‌جا نوشت؛ کتابی که در پی یک سرخوردگی آنی، نسخۀ دست‌نویس جلد دومش را سوزاند. چند روز بعد از این کار هم در مسکو از دنیا رفت؛ درست در چهارم مارس 1852. جملۀ مشهوری دربارۀ او میان داستان‌نویسان رواج دارد: «همۀ ما از زیر شنل گوگول بیرون آمده‌ایم.» این جملۀ معروف و فروتنانۀ ایوان تورگینف، دیگرنویسندۀ روس، به داستان معروف گوگول، یعنی «شنل» اشاره دارد. بسیاری شنل گوگول را اولین داستان کوتاه جهان می‌دانند. «دماغ»، «کالسکه» و «یادداشت‌های یک دیوانه» از دیگرداستان‌های معروف او هستند. نمایش‌نامۀ «بازرس» هم از او به یادگار مانده. نام گوگول با سبک رئالیسم انتقادی در ادبیات گره خورده، چون تلاش بسیاری کرد این سبک را میان دیگرنویسندگان تثبیت کند، سبکی که با نام «محور گوگول» در ادبیات روسیه ماندگار شد.