در سفر به کردستان چه گوش بدهیم؛ پیشنهاد شنیدن سه آهنگ زیبای کردی

مجله میدان آزادی: سومین مقصد در ستون «کجا بریم، چی گوش بدیم؟»، خطه‌ی کردستان خواهدبود که قطعات شنیدنی و خاطره‌انگیز موسیقی آن را خانم «الهام امینیان» -مدرس موسیقی- به رشته‌ی تحریر درآورده‌است. صفحه‌ی سیزدهم پرونده‌ی «شاخه‌های درخت باربد» را در همین زمینه بخوانید:

با نزدیک شدن به فصل بهار و حال‌وهوای نوروز خیلی‌ها هوس سفر می‌کنند. یکی از استان‌هایی که با دیدن تصاویرش احتمالاً مجذوب آن خواهید شد، استان کردستان است. کردستانِ سرشار از جاذبه‌های طبیعی چون اورامانات، چهل چشمه، روستای پالنگان و دریاچه‌ی زریوار. کردستانِ غنی از دیدنی‌های تاریخی مانند عمارت آصف و عمارت سالار سعید.

اما به‌جز این جاذبه‌های گردشگری، یکی دیگر از چیزهایی که با شنیدن نام کردستان به ذهن متبادر می‌شود ساز دف است و مالکیت معنوی کردستان بر آن. عشق به دف گویی در رگ و خون کردهای اصیل آن‌قدری جاری‌ است ‌که بسیاری از حتی کودکان کُرد، بدون رفتن به کلاس آموزشی چنان می‌نوازند که از ابهت ساز زدن‌شان در حیرت خواهید ماند. از این ‌رو کردستان را می‌توان مهد دف جهان نامید. از آنجا که یکی از مراکز استفاده از دف در کردستان، خانقاه‌ها هستند، این ساز بین اهالی مناطق کردنشین نوعی قداست هم دارد. نوازندگان دف در خانقاه‌ها با حس و حالی شورانگیز، اسماء خداوند را با مقام‌هایی نظیر «حی الله»‌، «لا اله الا الله» و «حی الله الله» بر زبان می‌رانند. موسیقی نواحی کردستان، مقام‌های مختلفی را شامل می‌شود. این مقام‌ها بسته به ریشه و نوع مراسمات مختلف سنتی و مذهبی، با ریتم شاد اجرا شوند یا غمگین، همیشه وجود دارند. زیرا که پیوند موسیقی با زندگی مردم کردستان از هم گسستنی نیست. از جمله هنرمندان نامدار کرد (تمام استان‌های کردنشین ایران) در عرصه‌ی موسیقی می‌توان به استادان حسن زیرک، ناصر رزازی، سیدخلیل عالی‌نژاد، شهرام ناظری، بیژن کامکار، علی مردان و میرزا آغه غوثی اشاره کرد.

اگر در عید نوروز قصد سفر به کردستان و لذت بردن از مناظر طبیعت بکر آنجا را دارید گوش دادن به موسیقی بومی کردستان، این سفر را برای شما به‌یادماندنی‌تر می‌کند. اولین پیشنهاد موسیقی نواحی کردستان، شنیدن ترانه فولکلور «کابوکی» یا «کابوکه» از کهن‌ترین آواهای کردی و بنا به روایتی با قدمتی هزارساله است. در این آهنگ، عاشق، معشوقه‌ی خود را که لیلی نام دارد توصیف می‌کند و به همین دلیل گاه این قطعه را «کابوکه لیلی» می‌نامند. کابوکی را می‌توانید با اجرای گروه کامکارها یا اجرای استاد ناظری بشنوید. قطعه‌ی دیگر، «سلسله‌ی موی دوست» از میرزا آغه غوثی که در دسته‌ی موسیقی کردی خانقاهی قرار دارد، می‌تواند از پیشنهادهای حتمی شنیدنی‌های سفر به کردستان باشد. و در آخر، گوش سپردن به قطعه‌ی «دخیلم یا رسول‌الله» باز هم از میرزا آغه غوثی در این سفر لطف دیگری دارد!

قطعه‌ی «کابوکی» از گروه کامکارها