مجله میدان آزادی: در این مطلب از مجله، یک خبر مهم را از میان اخبار دنیای موسیقی ایران برگزیدهایم. آن را در ادامه بخوانید:
این روزها که همه شاهد رونق کنسرتهای موسیقی بهویژه موسیقی پاپ هستیم، جشنوارهی موسیقی نواحی که اصیلترین میراث موسیقایی ایرانی است با سکوت مسئولین و بیخبری رسانهای روبرو است.
با وجود گذشت هشت ماه از برگزاری آخرین دورهی جشنوارهی موسیقی نواحی در آبانماه سال گذشته، خبرآنلاین در تازهترین گزارش موسیقایی خود از مشخص نبودن برنامههای آتی برگزاری این جشنواره خبر داد و نوشت:
جشنواره موسیقی نواحی ایران، بهعنوان فرهنگیترین نماد موسیقی کشور در عرصهی اجرا و تولید آثار فاخر و ارزشمند موسیقی اقوام ایران و با بهرهگیری از استادان این حوزه و نیز پژوهشگران برجستهی موسیقیشناسی و قومموسیقیشناسی فعالیت دارد. این جشنواره سعی دارد تا علاوه بر اینکه کرامت هنر موسیقی اقوام و استادان برجستهی این حوزه را مورد توجه قرار دهد، ظرفیتهای موسیقی نواحی ایران در سطح فرهنگی را نیز معرفی نماید؛ بنابراین فرصتی برای شکوفایی و پرورش استعدادهای موسیقی نواحی کشور فراهم میآورد تا با سایر موسیقیهای قومی در سطح بینالمللی ارتباط یابد و زمینهای برای اشاعهی تفکر همزیستی فرهنگی را فراهم کند.
جشنواره موسیقی نواحی ایران با تکیه بر سرمایههای فرهنگی موسیقی اقوام ایرانی و با استفاده از ظرفیتهای علمی و پژوهشی در حوزهی قومموسیقیشناسی و نیز مشارکت حداکثری مردم در پاسداشت هنرمندان فرهیختهی موسیقی نواحی، سعی در حفظ و نگهداری این هنر ویژه و منحصربه فرد در سطح ملی و بینالمللی دارد.
جشنواره موسیقی نواحی ایران تا به امروز پانزده دوره را پشت سر گذاشته است که پانزدهمین دورهی آن از ۲۰ تا ۲۵ آبان ماه سال گذشته در شهر کرمان برگزار شد. از آنجایی که هر ساله تاریخ برگزاری آن متفاوت است و براساس مناسبتهای مذهبی و... زمان آن اعلام میشود، اما هنوز در خصوص برگزاری این جشنواره اطلاعرسانی نشده و هیچ اطلاعاتی از سوی دبیرخانه جشنواره و یا روابط عمومی جشنواره اعلام نشده است. شاید بعضی بر این باور باشند که حداقل چندماهی تا برگزاری وقت هست و میتوان منتظر ماند تا برنامههای جشنواره اعلام شود، اما این باور درستی نیست؛ یک جشنواره محصول استمرار حیات دبیرخانه و برنامهریزی مداوم و برگزاری معنادار جلسات با بزرگان و صاحبنظران آن جشنواره است. اینکه جشنواره به یک ویترین تبدیل شود و همهی کارها به آخرین ماهها و گاه روزها موکول شود، امر پسندیدهای نیست؛ چه آنکه ممکن است یک جریان هنری را از کارکرد محوری خود خالی کند.
همهی دولتها و مسئولان فرهنگی کشور در رسانهها و تریبونها از حمایت هنر اصیل ایرانی سخن میگویند ولی در عمل و در جایگاه اجرا، پشت کارهای فرهنگی اصیل ایرانی خالی است. موسیقی نواحی یکی از آخرین بازماندههای تاریخی قومی ایرانی است که از هزارهها باقی مانده و به دست ما رسیدهاست و نیاز مبرم به کار کارشناسی و توجه ویژه دارد. برگزاری چنین جشنوارهای کاری است که باید در سطح کلان فرهنگی به آن نگریست و برنامهریزی کرد. هر یک از استادان موسیقی نواحی ایران، زنان و مردان بدون تکرار هستند که با مرگشان، امکان دارد آن هنر ناب تاریخی، از بین رفته و نابود شود؛ به این دلیل این هنر و این جشنواره از اهمیت بالایی برخوردار است و اگر سهلانگارانه با آن برخورد شود عواقب سختی در پی خواهد داشت.
برخی از کارشناسان حوزهی موسیقی معتقدند که «هیچ نهاد فرهنگی، برنامهای برای ارتقاء موسیقی ندارد. حتی برای اینکه جشنوارهی موسیقی نواحی را به صورت منطقهای برگزار کنیم گفتگو کردیم و قرار شد که امسال موسیقی نواحی در پنج منطقه برگزار شود اما تاکنون هیچ حرکتی ندیدیم. شاید هم دارند کارهایی انجام میدهند اما ما مطلع نیستیم».
عدم مشورت با بزرگان موسیقی در خصوص برگزاری جشنواره و برنامهریزی براساس آن، مشخص نبودن هیئت داوران و انتخاب، و اینکه چه داورانی از کدام استانها باید باشند، نکاتی است که باید ستاد برگزاری جشنواره موسیقی نواحی پاسخگوی آن باشد.
برخی از کارشناسان سرآمد این حوزه که همیشه در این جشنواره حضور داشتهاند، از چند و چون برگزاری جشنواره اطلاعی ندارند. بعضی از این کارشناسان گفتهاند که «هنوز با ما صحبتی نشده و هیچ خبری نیست. فقط میدانیم ممکن است که جشنواره منطقهای برگزار شود ولی آن هم هنوز مشخص نیست».
با توجه به برخی نظرات قرار است که جشنواره بر اساس تقسیمات وزارت کشور منطقهبندی شود؛ کارشناسان معتقدند وزارت کشور جغرافیای استراتژیک را در نظر میگیرد درحالیکه باید با نگاه هنری به این مسئله نگریست؛ چراکه تقسیمات هنری و سیاسی با هم متفاوت است.
این مسئله در حالی است که سال گذشته و پس از پایان جشنواره (دهم آذرماه) محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، خبر از برگزاری متفاوت جشنواره داده و گفته بود: «جشنواره موسیقی نواحی بهصورت منطقهای و در نواحی مختلف بهصورت همزمان برگزار خواهد شد. پیشبینی شده است در شش ناحیهی کشور، جشنواره را برگزار کنیم که یکی از این نواحی گرگان است. دیگر دبیرخانهی دائمی بهمفهوم قبلی نخواهیم داشت و در هر منطقه، دبیرخانه ناحیهای تشکیل میشود و مدیریت اصلی در اختیار معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خواهد بود.» اما علیرغم نظر وزیر هنوز خبری از جشنواره نیست.
برخی پژوهشگران از ترویج موسیقی پاپ در سطح گسترده و بیتوجهی به اصیلترین موسیقی ایرانی - موسیقی نواحی- ناراضی هستند. آنچه که اهمیت دارد این است که به منظور ارتقاء سطح موسیقی نواحی و آیینی هر کسی باید در جای خود قرار گیرد تا از لطمه خوردن به این حوزه جلوگیری شود؛ بنابراین کسانی باید انتخاب شوند که نگاه عمیق و دقیقی به فرهنگ و هنر دارند و دغدغهشان اعتلای موسیقی بهخصوص موسیقی نواحی است.
اگر از علاقهمندان به موسیقی نواحی ایران هستید، پروندهی «شاخههای درخت باربد» مجله میدان آزادی، بهطور مفصل به این موضوع پرداخته است.