مجله میدان آزادی: در آستانه‌ی سالگرد پیروزی انقلاب مردم ایران در سال 1357، مجموعه‌ای از پوسترهای زیبای به یادگارمانده از روزهای مبارزه‌ی مردم با رژیم شاهنشاهی و پیروزی آن‌ها را گرد آوردیم. 12پوستر پیش‌رو، مجموعه‌ایست از پوسترهایی با دیدگاه‌های مختلف از مردم مبارز و سرشار از رنگ‌و بوی اتفاقات روزهای مختلف در سال‌های منتهی به انقلاب. هنرمندان در آن سال‌ها نیز برای کنش سیاسی و اجتماعی خود از زبان پوستر که راهی سریع برای رساندن پیام انقلاب به دیگر مردم بود، استفاده می‌کردند. تحریریه‌ی مجله‌ی میدان آزادی در پژوهش و انتخاب پوسترها، به زیبایی شناسی آن‌ها دقت کرده و می‌توان گفت این مجموعه دارای ارزش هنری است.

بهترین پوسترهای انقلاب

1- اسماعیل شیشه‌گران، آبان 1357

این پوستر به یکی از وقایع مهم موثر در انقلاب پرداخته است. 17شهریور ماه که به نام جمعه‌ی سیاه معروف شد روزی بود که ارتش رژیم شاهنشاهی مردمی که برای تظاهرات روز پس از عید فطر در میدان شهدای کنونی جمع شده بودند را به گلوله بست و تعداد زیادی از آن‌ها را کشت.

این پوستر با ترکیب سه رنگ، خود نمایانگر این حادثه باشد. دو رنگ سفید و سیاه نشانگر سردی و تلخی حادثه و رنگ قرمز نشان از خون مردم کشته‌شده دارد.

ترکیب بندی افقی پوستر نیز خود نمود دیگری از مرگ دارد.

2- امیر اثباتی، نمایشگاه دانشجویان هنرهای زیبا، 1356-1357

این پوستر را شاید بتوان به نوعی یک شاهکار دانست. پوستری که توسط یک دانشجو طراحی شده و زبانی ساده دارد. دست خط کودکانه و استفاده از نشانه‌ی ساده‌ای چون تاج شاهی، همه و همه تنها بیانگر یک ایده‌ی فوق العاده است.

3- حسن اسماعیل زاده / 1979 / 17 شهریور میدان شهدا

این پوستر برخلاف پوستر قبلی یک پوستر شلوغ است. پوستری سرشار از تصاویر و نشانه‌های یک جنبش. این پوستر را از این نظر می‌توان شبیه نقاشی‌های ایرانی دانست. پرتره‌ی امام خمینی بر بالای مسیری که نشان‌دهنده‌ی مسیر مبارزات مردمی و ظلم‌های رژیم شاهنشاهی است؛ دیده می‌شود. شعارهایی که روی پارچه‌ها در دست مردم دیده می‌شود، قابل توجه است. شعارهایی که حاوی اسامی رهبران انقلاب است. از طرفی طولانی‌بودن مسیر از میدان شهدا تا میدان آزادی نشانه‌ای بصری است از جمعیت زیاد انقلابیون.

در این تصویر همزمان شعارهای انقلابی در پرچمی که همراه امام است و واقعه‌ی 17 شهریور کشتار رژیم شاهنشاهی دیده می‌شود. در این تصویر مردان زیادی بر زمین افتادند و افسران ارتش در حال شلیک به سمت زنانی هستند که روبروی آن‌ها ایستادند.

4- بهزاد شیشه گران، 1357_1358، پاینده ایران

این پوستر نیز یک تصویر ساده و گرافیکی دارد. تصویری از تیرباران زندانیان انقلابی درون زندان‌های شاه. باز هم ترکیب سه رنگی که در پوستر اول دیدیم. رنگ قرمز باز نشان از مرگ و خون انقلابیون دارد. همه چیز در این تصویر گویاست ؛ اما حالت ایستاده‌ی انقلابیون با شعار پاینده باد ایران ارتباطی زیبا دارد.

5- اسماعیل شیشه‌گران، 1358، پرنده آزادی، چاپ سیلک

نام اسماعیل شیشه‌گران باز هم در میان طراحان تکرار می‌شود. او در این پوستر مانند پوستر قبلی خود از امضای خود یعنی طرح سه رنگ استفاده کرده است. طرح خونی که شبیه یک گل در منقار پرنده است؛ بال‌های جدا شده‌ی پرنده با تیتر کنار آن پرنده‌ی آزادی تصویر نمادینی از مردمی است که در جستجوی آزادی به مبارزه پرداخته‌اند.

6_شیشه گران،

این پوستر نیز به نام شیشه‌گران ثبت شده است اما این که طراح آن کدام یک از سه شیشه‌گران است برای ما روشن نشد. مترسکی از چهره‌ی کارتر رئیس جمهور آمریکا به همراه پرچم این کشور که با تیری نهفته در دست‌های مترسک نابودی آن را نشان می‌دهد. پرچم و کشوری که از نگاه مردم در زمان انقلاب، به نوعی مسبب بسیاری از ظلم‌ها دانسته می‌شد.

7-هنرمند گمنام، این پوستر به مناسبت اولین سالگرد پیروزی انقلاب و برای کنسولگری‌های ایران در ایالت متحده آمریکا پیش از تسخیر سفارت آمریکا در تهران، طراحی شده بود، بهمن 1358

نام طراح این پوستر در جستجوها یافت نشد. تصویری ساده از یک مشت سرشار از مردم حاوی شعارهایی از انقلاب.

البته ناخوانا بودن و پر نوشته بودن از اشکالات بصری این پوستر است.

8- هنرمند گمنام، کار کلاژ

این پوستر نیز که نام هنرمند آن یافت نشد؛ از ترکیب چند رنگ ساده تشکیل شده است که پیام خود را به خوبی و به وضوح می‌رساند. این پوستر نگاهی متفاوت به مسائل انقلاب دارد و با نگاهی به آینده مسئله‌ی اقتصاد را راهکار پیشرفت انقلاب و پیروزی بر دشمنان آن می‌داند.

9- 3 بهمن محمدی, برگرفته از کتاب هنر گرافیک در انقلاب اسلامی, ص 13

این تصویر نیز با اشاره به اعتقادات مردم در ابتدای انقلاب در دشمنی با آمریکا دارد. تصویری با گرافیک ساده از آتش گرفتن و نابودی پرچم کشور آمریکا که به زیبایی طراحی شده است.

10- هنرمند احتمالا احمد درخشان، سال 1357

نام این هنرمند نیز در جستجوها یافت نشد اما در گوشه‌ای از پوستر، امضایی با نام احمد درخشان ثبت شده است. این پوستر که طرح آن برخلاف دیگر پوسترها، طرحی شاعرانه دارد به خوبی حضور زنان را در عرصه‌ی مبارزات انقلابی نشان داده است. به کارگیری رنگ‌های سایه روشن که تندی و تیزی ندارند و اصطلاحا شارپ نیستند؛ ترکیب هنری پوستر را سرشار از لطافتی زنانه کرده است.

11- علیرضا عمومی، برگرفته از کتاب هنر گرافیک انقلاب اسلامی، ص 39

این پوستر نیز در دسته‌ی تصاویر ساده با پیام واضح قرار می‌کیرند. پوستری که کمترین ترکیت رنگی را در خود جای داده است. دهانی باز، که از آن شعار استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی با موجی از مردم خارج می‌شود. این شعار نیز یکی از شعارهای اصلی مردم در زمان انقلاب است.

12- هنرمند گمنام، سال 1357

آخرین پوستر که ترکیب زیبایی میان دستهای مردم و حروف لا اله الا الله ایجاد کرده است. بازهم ترکیب سه رنگ و پیامی ساده را می‌بینیم. مشت‌های گره‌گرده از طرفی شعار اصلی مردم را در روزهای انقلاب نشان می‌دهد و از طرفی این پیام را دارد که حضور مردم و در کنارهم بودنشان تجلی شعار لا اله الا الله است.