مجله میدان آزادی: روز سهشنبه 5 فروردین بسیاری از رسانههای جهان خبر دستگیری حمدان بلال، از برندگان اسکار 2025 از سوی اسرائیل را منتشر کردند و او پس از یک شب بازداشت بیدلیل با فشار رسانهها و حمایت جامعهی جهانی فیلمسازان مجروح و شکنجه شده آزاد شد، اما واکنش آکادمی اسکار به این بازداشت چه بود؟ خبری در این رابطه بخوانید:
به گزارش مجله میدان آزادی، یووال آبراهام، یکی از چهار کارگردان مستند تحسینشده و برندهی اسکار «سرزمین دیگری نیست»، از عدم موضعگیری رسمی آکادمی اسکار در برابر بازداشت و ضربوشتم حمدان بلال، مستندساز فلسطینی، انتقاد کرد.
حمدان بلال، مستندسازی که فیلمش دربارهی ویرانیهای منطقه «مسافر یطا» در کرانه باختری از برندگان اسکار 2025 است، روز سهشنبه پس از یک شب بازداشت و ضربوشتم توسط نیروهای نظامی اسرائیل آزاد شد. وی اعلام کرده است که هنگام حمله شهرکنشینان، سربازان اسرائیلی نیز در محل حضور داشتند و این رفتار نوعی انتقامگیری از فعالیت مستندسازی او بوده است.
روز چهارشنبه یووال آبراهام، یکی دیگر از کارگردانان «سرزمین دیگری نیست»، از آکادمی برای سکوت دربرابر حمله به بلال انتقاد کرد و در پلتفرم ایکس (توئیتر سابق) نوشت:
آکادمی علوم و هنرهای سینمایی آمریکا که برگزارکننده جوایز اسکار است، حاضر نشده از بلال حمایت کند. آکادمی که ۳ هفته پیش به ما جایزه اسکار داد، از حمایت علنی از حمدان بلال که توسط سربازان و شهرک نشینان اسرائیلی مورد ضرب و شتم و شکنجه قرار گرفت، خودداری کرد. به عبارت دیگر، در حالی که حمدان آشکارا برای ساختن «سرزمین دیگری نیست» هدف قرار گرفت و سربازان وقتی او را شکنجه میکردند برای جایزه اسکار مسخرهاش میکردند، به دلیل فلسطینی بودن مورد هدف قرار گرفت؛ مانند تعداد بیشمار دیگری که هر روز همین بلا سرشان میآید و مورد بیاعتنایی قرار میگیرند. با وجود تأخیر، اما حتی اکنون نیز صدور بیانیهای در محکومیت حمله به حمدان و جامعه فلسطینیان پیامی معنادار خواهد بود و به عنوان یک عامل بازدارنده برای آینده عمل میکند.
چندین عضو آکادمی، بهویژه در شاخهی مستند، خواستار صدور بیانیه شدند، اما این درخواست رد شد. به ما گفتند که چون فلسطینیهای دیگری نیز در این حملهی شهرکنشینان مورد ضرب و شتم قرار گرفتند، این اتفاق نمیتواند مستقیماً به فیلم مربوط باشد، پس نیازی به واکنش نیست.
حمدان به دلیل ساخت «سرزمین دیگری نیست» و همچنین به این دلیل که یک فلسطینی است –مانند بسیاری دیگر که هر روز نادیده گرفته میشوند– هدف حمله قرار گرفت.
همین موضوع برای آکادمی بهانهای شد تا در سکوت بماند، آن هم زمانی که یک فیلمساز مورد تجلیل آنها که زیر اشغال اسرائیل زندگی میکند، به کمک نیاز داشت.
این ادعای آکادمی در حالی است که حمدان بلال پس از آزادی، راهی بیمارستانی در کرانه باختری شد و در گفتگو با آسوشیتدپرس گفت، متوجه شدم که آنها بهطور خاص برای حمله به من آمده بودند چون اسمم را صدا میکردند.
این اتفاق واکنشهای گستردهای را در میان هنرمندان بینالمللی بهدنبال داشت. هزاران فیلمساز از جمله مارک رافلو، بازیگر مطرح هالیوود، و الکس گیبنی، مستندساز آمریکایی، خواستار اقدام فوری برای آزادی و حمایت از حمدان بلال شدند.
پس از انتشار خبر دستگیری این کارگردان فلسطینی، در توماری که به امضای بیش از ۳۷۰۰ نفر رسید، آزادی سریع وی درخواست شده بود.
در این تومار نوشته شده بود: ما اعضای جامعهی جهانی فیلم خواستار آزادی فوری و امنیت فیلمساز حمدان بلال، یکی از کارگردانهای فیلم مستند «سرزمین دیگری نیست» برنده جایزه اسکار امسال هستیم.
در این نامه قید شده که بلال به زور توسط ارتش رژیم صهیونیستی و به دنبال حمله وحشیانه شهرکنشینان از آمبولانس بیرون کشیده شد و اکنون بدون اطلاع دقیق از محل نگهداری او در بازداشت به سر میبرد.
همچنین تاکید شد: چنین رفتاری با یک فیلمساز تحسین شدهی بینالمللی به شدت آزادی هنری، حقوق بشر و آزادی بیان را تضعیف میکند و ما خواستار مداخلهی فوری برای تأمین امنیت بلال، آزادی سریع، دسترسی به خانواده و وکیل قانونی او هستیم.
راجر رأس ویلیامز، الکس گیبنی، کریستین واچون، لیز گاربوس، ازرا ادلمن، دن کوگان، کریستی جیکوبسن، جولی گلدمن، لی هیرش، جاسلین بارنز، فیشر استیونز، داون پورتر، روری کندی، یانس فورد، لورا نیکس، مرجان صفی نیا، جولیا باخا، سایمن کیلمری، جین تسین، جیهان رابینسون، سندی دوبوفسکی، یوروبا ریچن، لیزا والنسیا سونسون، رایان ورنر، سابرینا اشمیت گوردون، دنیل چالفن، هایدی اوینگ، میتی آلبردی، استیو مینگ، سونیا چایلدرس، دیوید تیگ، سوزان مارگولین، فرن پرلشتاین و جرالین دریفوس از جمله امضا کنندگان این تومار بودند.
با وجود این موج حمایتی، یووال آبراهام اعلام کرد که آکادمی علوم و هنرهای سینما یا همان اسکار از صدور بیانیهای مشخص در حمایت از بلال خودداری کرده است؛ در حالیکه آکادمی فیلم اروپا و چندین جشنوارهی سینمایی بینالمللی از این مستندساز فلسطینی اعلام حمایت کردهاند.
در واکنش به این انتقادات، آکادمی اسکار تنها با صدور بیانیهای کلی اعلام کرد که «هرگونه آسیب و سرکوب علیه هنرمندان را محکوم میکند.» این در حالیست که در سال ۲۰۱۱، همین نهاد در حمایت از چند فیلمساز ایرانی صراحتاً موضعگیری کرده بود اما در این مورد از صدور بیانیهای مشخص درباره حمدان بلال خودداری کرد.
این رفتار و بیانیهی دیرهنگام، از نگاه منتقدان، نشاندهندهی تناقض و رویکرد گزینشی آکادمی در قبال نقض حقوق هنرمندان در کشورهای مختلف تلقی شده و بار دیگر بحث «سیاستزدگی نهادهای فرهنگی غربی» را مطرح کرده است.
ایجی اشنک از جمله اعضای شاخه مستند آکادمی از جمله افرادی است که به این بیانیه اعتراض کرده و در پاسخی خطاب به «بیل کرامر» مدیرعامل آکادمی و «جانت یانگ» رئیس آکادمی نوشت:
اعتراض نکردن آکادمی به کتک خوردن و ربوده شدن برندهی اخیر اسکار را به حساب این گذاشته بودم که وقایع خیلی سریع اتفاق افتاده و آکادمی نتوانسته سریع اقدام کند اما حالا شوکه و عصبانی هستم که میبینم از ربوده شدن و ضرب و شتم یکی از برگزیدگان اخیر تنها با «دیدگاههای منحصربهفرد زیادی» یاد میکنید. با احترام، این بیانیه واقعاً شنیع است.
کاتلین مک اینیس، عضو دیگر این شاخه اسکار هم در اعتراض به آکادمی نوشت:
عمیقاً از انتخابهای رهبری، در واقع فقدان رهبری در مورد انتخابهای آنها، از نهادی که به عضویت در آن افتخار میکردم، ناامید هستم… روزنامهنگاران، فیلمسازان، کسانی که چراغهای روشنی را بر تاریکترین گوشههای بشریت میتابانند، نیاز به حمایت دارند، نه آکادمی.
مستند «لا أرض أخرى» که امسال برندهی جایزهی اسکار بهترین مستند شد و توسط یک گروه اسرائیلی-فلسطینی ساخته شده، داستان مبارزهی ساکنان فلسطینی منطقهی «مسافر یطا» در کرانهی باختری را برای جلوگیری از تخریب روستاهایشان به دست ارتش اسرائیل روایت میکند.