مجله میدان آزادی: روز دوم پرونده را با دو فهرست برای کودکان و نوجوانان شروع می‌کنیم. در بیست‌ودومین صفحه پرونده اردیبهشت کاغذی و در مطلب تازه ستون فهرست کتابهای پیشنهادی برای خرید از نمایشگاه کتاب خانم زینب ایمانطلب -کارشناس ارشد ادبیات کودک و نوجوان- ده کتاب داستان برتر را برای کودکان معرفی کرده‌اند که موضوعشان کتاب و کتابخوانی است. کتاب‌هایی که گزینه‌های خوبی برای هدیه‌دادن در ایام نمایشگاه کتاب‌اند. توضیحات و انتخاب‌های خانم ایمانطلب را در ادامه بخوانید:
اردیبهشت، ماه بوییدن است. عضو فعال بدن آدمی در این ماه بینی است که بوی چمن و گل و خاک و جوانه و شکوفه را به درون مغز می‌کشد و او را سرمست می‌کند. از قضا سال‌هاست که این ماه عطر دل‌انگیز دیگری هم دارد؛ بوی کتاب و کاغذ، بوی جوهر و چسب صحافی! و خیلی چیزهای دیگر.
اردیبهشت، وقت نمایشگاه کتاب است و حیف است در آن به معرفی کتاب نپردازیم. کتاب‌هایی که در ادامه می‌آیند کتاب‌هایی هستند که کتاب و مسائل مربوط به آن را دستمایه‌ی داستان خود قرار داده‌اند؛ کتاب‌هایی درباره‌ی کتاب نوشتن، کتاب‌داری، باشگاه کتابخوانی، کتاب‌فروشی و... .
خواندن کتاب‌هایی درباره‌ی کتاب و مسائل پیرامون کتابخوانی کودکان را به کتاب و کتاب خواندن بیشتر علاقه‌مند می‌کند و مشوقی برای نوشتن و تولید کتاب است. این کتابها کودکان را با فرصت‌های ارزشمندی مانند باشگاه و دورهمی‌های کتابخوانی آشنا می‌کنند و فضای کتابخانه را برایشان دلچسب و لذت‌بخش جلوه میدهند. این‌طور کتابها کودکان را متوجه یار مهربانی می‌کنند که تاکنون آرام و بی‌صدا کارهای بزرگی انجام داده و حالا این کارهای بزرگ پیش چشم مخاطب کودک می‌آید.
1. «سارا کوچولو نمیتواند پرواز کند»: پرواز با کتاب
سار کوچولو برخلاف دوستان هم‌‌سن و سالش که دنبال کارهای حیوانی و پرندگانی هستند، یک جا می‌نشیند تا اینکه فصل مهاجرت فرا می‌رسد و سار کوچولو می‌بیند آن‌قدر سرش توی کتاب بوده که یاد نگرفته پرواز کند. به هر حال رفقای بامرامش او را با طنابی می‌بندند و با خودشان می‌برند. درست است که کتاب خواندن باعث شده سار کوچولو پرواز یاد نگیرد ولی چیزهای زیادی بلد است که توی کتابها خوانده. مثلاً او بر اساس مطالعاتش متوجه تندبادی می‌شود که قرار است بوزد و دوستانش را از تندباد نجات می‌دهد.
کتاب «سار کوچولو نمیتواند پرواز کند» را انتشارات آفرینگان با ترجمه‌ی محبوبه نجف‌خانی منتشر کرده است و برای کودکان 5 تا 8 سال خواندنی است.
2. «داستان یک داستان»
«داستان یک داستان» یک جورهایی سرگذشت کتاب است. کتابی که در اینجا هم وسیله‌ای برای انتقال مفهوم است، هم ابزار ارتباطی است، هم وسیله‌ای برای آگاهی و کنش؛ از زمانی که انسان‌ها دور آتش نشستند و برای هم قصه گفتند، تا زمانی که داستان‌هایشان را روی دیوار نقاشی کردند، زمان لوح‌های گلی و بعد اختراع پاپیروس و صنعت چاپ و کتابخانه‌های خصوصی و کتابخانه‌های عمومی و گسترش سواد همگانی و... تا به امروز که کتابهای الکترونیک رونق پیدا کرده‌اند.
این کتاب را انتشارات پرتقال با ترجمه‌ی آزاده کامیار برای گروه سنی 5 تا 9 سال منتشر کرده است.
3. «باشگاه کتابخوانی بانی»: جذاب‌تر از دشت هویج
کتابخانه برای بانی جذاب‌تر از دشت هویج است. او هر بار که در محوطه‌ی کتابخانه می‌نشیند و به کتابخوانی خانم معلم برای بچه‌ها گوش می‌دهد بهترین لحظات عمرش را سپری می‌کند. تا اینکه با گرم شدن هوا کلاس کتابخوانی بچه‌ها به داخل کتابخانه منتقل می‌شود. بانی یواشکی شبانه به کتابخانه می‌رود و برای خودش کلی کتاب می‌آورد و می‌خواند. کم‌کم بقیه‌ی دوستانش هم به کتاب مبتلا می‌شوند و خانه‌ی بانی به یک باشگاه کتابخوانی تبدیل می‌شود. حیوانات به کتابخانه می‌روند و هر کدام کتاب مورد علاقه‌ی خود را برمی‌دارند. خانم کتاب‌دار متوجه‌شان می‌شود، برایشان کارت عضویت صادر می‌کند و شیوه‌ی استفاده‌ی صحیح از کتابخانه را به جانورهای محترم و باسواد قصه‌ی ما می‌آموزد.
«باشگاه کتابخوانی بانی» را میترا نوحی جهرمی ترجمه کرده و انتشارات بازی و اندیشه آن را برای کودکان 5 تا 8 سال منتشر کرده است.
4. «شیر کتابخانه»: شیر تو شیر در کتابخانه
شیر به کتابخانه می‌رود. کجایش عجیب است؟ عجیب آنجاست که حیوانکی فقط می‌داند به کتابخانه علاقه دارد اما با قوانین کتابخانه آشنا نیست. هیچ قانونی هم وجود ندارد که از ورود شیرها به کتابخانه جلوگیری کند اما تا دل‌تان بخواهد قوانین دیگر در کتابخانه وجود دارد که یاد گرفتن آن‌ها به استفاده‌ی بهتر از کتابخانه کمک می‌کند. شیر کم‌کم به یک همکار در کتابخانه تبدیل می‌شود و در کنار یاری رساندن به اعضای کتابخانه با قوانین کتابخانه آشنا می‌شود.
«شیر کتابخانه» داستان طنزی است که سمیرا کمالی آن را ترجمه و انتشارات نیستان آن را چاپ کرده است. کتاب برای کودکان ۵ تا ۹ سال خواندنی است.
5. «نویسنده و تصویرگر: موش و قورباغه»: آزمون بردباری
می‌گویند نویسنده‌ها آدم‌های صبوری هستند یا نویسندگی به صبوری احتیاج دارد. پس وقتش است بردباری و تاب‌آوری موش بینوا امتحان شود. موش کوچولویی که می‌خواهد داستان بنویسد اما قورباغه با وسایل نقاشی‌اش سر می‌رسد و می‌خواهد در نوشتن داستان مشارکت (بخوانید دخالت) کند. موش می‌خواهد داستان موشی را بنویسد که از خواب بیدار می‌شود و قورباغه می‌خواهد داستان پادشاهی را تصویر کند که هوس بستنی کرده است. موش کوچولو نه‌تنها در آزمون صبر سربلند می‌شود که می‌بیند با مشارکت و همفکری و همکاری یک داستان جذاب خلق کرده و متوجه می‌شود تولید کتاب یک کار گروهی است.
کتاب «نویسنده و تصویرگر: موش و قورباغه» را انتشارات پرتقال با ترجمه‌ی پیام ابراهیمی منتشر کرده است و برای کودکان ۷ تا ۹ سال مناسب است.
6. «جان من این کتاب را باز نکن»: هشدار که آرامش ما را نخراشی!
بچه‌های خیلی کوچک‌تر با کتابهای تعاملی ارتباط خوبی می‌گیرند و این نوع کتابها برای علاقه‌مند کردن آن‌ها به کتابخوانی، امتحان‌شان را پس داده‌اند. حالا شما فکر کن این کتاب تعاملی درباره‌ی کتاب هم باشد و سعی کند کودکان را به کتابخوانی ترغیب و تشویق کند و لحظات خوش و بامزه‌ای را در کنار کتاب رقم بزند.
«جان من این کتاب را باز نکن» از این دست کتاب‌هاست. در این کتاب، هیولای کوچکی وجود دارد که اصلاً خوشش نمی‌آید شما مزاحمش شوید و کتاب را ورق بزنید. او دارد با خیال آسوده در کتاب زندگی‌اش را می‌کند. هر بار که کتاب را ورق می‌زنید اتفاق بد یا عجیبی برای هیولا می‌افتد که هم غش‌غش می‌خندید، هم ویرتان می‌گیرد علی‌رغم التماس‌های هیولا که می‌گوید «جان من دیگر ورق نزن!»، ورقش بزنید.
این کتاب را که برای بچه‌های بالای ۳ سال گزینه‌ی جذابی است، انتشارات پرتقال با ترجمه‌ی رضی هیرمندی روانه‌ی بازار کرده است و دو جلد جذاب دیگر هم دارد.
7. «نجات کتابها از آتش»: نجات سی هزار جان
کتابها ارزش خطر کردن را دارند. کتابها زنده هستند و ارزش آن را دارند که برایشان جانت را کف دستت بگیری. عالیه محمد بیکر کتاب‌داری در شهر بصره بود. در سال 2006 که زمزمه‌ی حمله‌ی آمریکا به عراق به گوش می‌رسید عالیه نگران هزاران کتاب ارزشمند و گرانبهایی بود که سال‌ها از آن‌ها مراقبت می‌کرد. کتاب‌هایی که از گذشته آمده بودند و قرار بود آینده را بسازند حالا در معرض نابودی قرار داشتند. عالیه با رئیس کتابخانه صحبت کرد تا کتابها را به جای امنی ببرند اما با مخالفت رو‌به‌رو شد. عالیه دست‌بردار نبود. شبانه حدود سی هزار کتاب را مخفیانه از کتابخانه خارج کرد و به جای امنی برد. حمله آغاز شد و کتابهای عالیه جان سالم به در بردند.
«نجات کتابها از آتش» را انتشارات نردبان با ترجمه‌ی جواد کریمی چاپ کرده است و برای کودکان 8 تا 10 سال مناسب است.
8. «سگی که کتابها را دوست داشت»: کتاب‌فروش عاشق
یکی از مشاغل و جاهایی که خوب است بچه‌ها با آن آشنا بشوند و حداقل ماهی یک بار به آنجا سر بزنند، کتاب‌فروشی است.
آقا سگه خیلی کتابها را دوست دارد؛ آن‌قدر زیاد که تصمیم می‌گیرد کتاب‌فروش بشود. آقا سگه توی کتاب‌فروشی‌اش منتظر کتاب‌خوان‌هاست اما مراجعانش یا از او آدرس می‌پرسند یا چیزهایی می‌خواهند که او ندارد. سگ فرهیخته داستان ما بی‌خیال مشتری‌ها می‌شود، تصمیم می‌گیرد کتابش را بردارد و بخواند. کم‌کم توی دنیای کتاب‌هایش غرق می‌شود و تازه آن موقع است که پای مشتری‌ها هم به کتاب‌فروشی‌اش باز می‌شود.
کتاب «سگی که کتابها را دوست داشت» را نشر چکه با ترجمه‌ی پیام ابراهیمی برای کودکان ۵ تا ۸ سال منتشر کرده است.
9. «کتابهای شگفت‌انگیز آقای موریس»: ز گهواره تا گور در کتابخانه
آقای موریس مثل هر شیفته‌ی کتابی ممکن است روزی سردرگم، غمگین و دلسرد شود اما باز هم کتابها نجاتش میدهند. در آن روز سرد و تاریک موریس به کتابخانه‌ای راه پیدا می‌کند که مسیر زندگی‌اش را تغییر می‌دهد. موریس به کتابها می‌پردازد و در حقیقت درون خودش را جلا می‌دهد. موریس آن‌قدر به پای کتابها و کتابخانه می‌ماند که پیر می‌شود و وقت رفتن است. اما کتابها و کتابخانه چه می‌شوند؟ حتماً باز هم کسانی هستند که به کمک کتابها و در حقیقت به یاری خودشان بشتابند.
«کتابهای شگفت‌انگیز آقای موریس» را انتشارات آرما با ترجمه‌ی مائده اژه‌ای برای گروه سنی بالای ۸ سال وارد بازار نشر کرده است.
10. «لونا عاشق روز کتابخانه است»: کتابهای درمانگر
داستان ظاهراً درباره‌ی کتاب است و توی کتابخانه می‌گذرد. قصه درباره‌ی دختری می‌گوید که با پدرش به کتابخانه می‌رود و کتابهای دوست‌داشتنی‌اش را سوا می‌کند و می‌برد، اما در حقیقت داستان کتاب درباره‌ی خانواده‌هایی است که در آن‌ها طلاق اتفاق افتاده است. کتاب «لونا عاشق روز کتابخانه است» داستان دختری است که مادر او را تا دم کتابخانه می‌رساند و پدر آنجا منتظر او است. لونا در آنجا داستانی می‌خواند از ازدواج یک غول با پری دریایی و زندگی نامتناسب و پر از اختلاف آن‌ها. داستان کتاب با ظرافت به موضوع طلاق می‌پردازد و کتاب و کتابخانه و رابطه‌ی بر مبنای کتاب را نوعی درمانگر و ترمیم‌کننده‌ی رابطه‌ی والد-فرزندی معرفی می‌کند.
این کتاب را انتشارت بازی و اندیشه منتشر کرده و میترا نوحی جهرمی آن را برای کودکان بالای ۵ سال ترجمه کرده است.
11. «کلاس قصه‌خوانی خانم بروکس»: من اصلاً کتاب دوست ندارم
«کلاس قصه‌خوانی خانم بروکس» درباره‌ی دختری است که از کتاب خوشش نمی‌آید. خانم بروکس هر بار با لباس جالبی وارد کلاس قصه‌گویی می‌شود و قصه تعریف می‌کند. یک روز از بچه‌ها می‌خواهد هر کس کتاب مورد علاقه‌اش را معرفی کند. دختر قصه‌ی ما که اصلاً کتاب مورد علاقه‌ای ندارد باید چه کار کند؟
با خواندن این کتاب هم بچه‌ها به کتاب و قصه علاقه‌مند می‌شوند، هم مربی‌ها و تسهیلگرها و والدین می‌توانند به راهکارهایی برای جذب کودکان به کتابخوانی مجهز شوند.
این کتاب با ترجمه‌ی نسرین وکیلی در بازار نشر موجود است و انتشارات پرتقال آن را برای کودکان بالای ۴ سال منتشر کرده است.
12. «یک داستان درهم برهم»: هم‌زمانی غذای روح و غذای جسم
«یک داستان درهم برهم» که با عنوان «یک کتاب خیلی خوب کثیف‌شده» هم چاپ شده، درباره‌ی لویی است که دارد در یک کتاب زندگی می‌کند و داستانش را برای ما می‌گوید. اما حین قصه گفتن، کتاب هی کثیف می‌شود. گویا خواننده‌ی کتاب هم‌زمان با تغذیه‌ی روح، به تغذیه‌ی جسم هم می‌پردازد. نویسنده ضمن اینکه کودک را دعوت می‌کند در هر شرایطی، حتی هنگام غذا خوردن هم کتاب را زمین نگذارد، او را تشویق می‌کند که کتاب‌هایش را پاکیزه نگه دارد.
این کتاب را نشر آرما با عنوان «یک داستان درهم برهم» و با ترجمه‌ی نرگس بابایی صالح برای کودکان بالای ۴ سال منتشر کرده است.
