مجله میدان آزادی: در ادامه‌ی یادداشت‌های تحلیلی پرونده «جشنواره بین‌المللی فیلم کن»، این بار به بررسی حضور کشورهای شرق آسیا در این جشنواره و دستاوردهایشان می‌پردازیم که توسط فاطمه دهقان آماده شده است. هفدهمین صفحه از پرونده «جشنواره بین‌المللی فیلم کن» را با این یادداشت به‌روز خواهیم کرد.
بررسی حضور کشورهای شرق آسیا در جشنواره‌ی کن
حضور کشورهای شرق و جنوب شرقی آسیا در جشنواره‌ی کن طی سال‌های اخیر نشان‌دهنده‌ی رشد چشمگیر سینمای این مناطق و توجه جهانی به سبک‌ها و مضامین منحصربه‌فرد آن‌هاست. جشنواره‌ی کن به‌عنوان پلتفرمی برای کشف استعدادهای نوین آسیایی، نقشی کلیدی در جهانی‌سازی سینمای این مناطق ایفا کرده است. در این یادداشت به بررسی حضور این کشورها طی ده سال اخیر (به استثنای سینمای خودمان که ترجیح دادیم در بازه زمانی طولانی تری به آن بپردازیم) در این جشنواره می پردازیم.
فیلم «دلال» (Broker) ساخته‌ی «هیروکازو کورئیدا»
حضور پررنگ سینمای کره‌ی جنوبی از پاراسایت تا سلطه‌ی جهانی
فیلم «انگل» یا «پاراسایت» (Parasite) ساخته‌ی «بونگ جون هو» نخستین فیلم کره‌ی جنوبی بود که نخل طلای کن را به دست آورد و بعد از آن جایزه‌ی اسکار بهترین فیلم را نیز از آن خود کرد. این فیلم که نقطه‌عطفی برای سینمای آسیا محسوب می‌شود داستان خانواده‌ی کیم را روایت می‌کند. خانواده‌ای فقیر که در دل اختلاف طبقاتی و اجتماعی سعی می‌کنند خود را نجات بدهند اما تلاش‌های آن‌ها یک تراژدی عظیم را رقم می‌زند.
فیلم «دلال» (Broker) ساخته‌ی «هیروکازو کورئیدا» در سال ۲۰۲۲ برنده‌ی جایزه‌ی بهترین بازیگر مرد (سونگ کانگ هو) شد و نامزد نخل طلا بود. کورئیدا که یک کارگردان ژاپنی است در مصاحبه‌های خود تأکید کرده این فیلم را برای کشف فرهنگ و مسائل اجتماعی کره‌ی جنوبی ساخته است. این فیلم که یک درام اجتماعی است حول محور تجارت غیرقانونی نوزادان در کره‌ی جنوبی می‌گردد و به مفاهیمی مانند خانواده، اخلاق و تنهایی انسان‌ها می‌پردازد. این فیلم با الهام از پدیده‌ی واقعی جعبه‌های نوزاد در کلیساهای کره‌ی جنوبی ساخته شده؛ جایی که مادران، نوزادان ناخواسته‌ی خود را رها می‌کنند تا به فرزندخواندگی پذیرفته شوند.
فیلم «خواب» (Sleep) در سال ۲۰۲۳ ساخته‌ی «جونگ یو می» در بخش «نوعی نگاه» حضور یافت و توجه منتقدان را جلب کرد. این فیلم یک درام روانشناختی است که به تنش‌های زوجی جوان می‌پردازد که با اختلالات خواب وحشتناکی روبه‌رو می‌شوند و مرز بین واقعیت و کابوس برای‌شان محو می‌شود.
این فیلم با ترکیب ترس و تعلیق به کاوش در ناخودآگاه انسان و تأثیر ترومای گذشته بر رفتار‌های او می‌پردازد. «جونگ یو می» با استفاده از زوایای دوربین غیرمتعارف و ریتم کند حس بی‌قراری را تقویت کرده و برای نوآوری در ژانر ترس روانی تحسین منتقدان را برانگیخته است. البته برخی منتقدان نیز معتقدند که فیلم با وجود قدرت بصری، در پرداخت عمق روانشناسی شخصیت‌ها کمی سطحی عمل کرده است. با این حال «جونگ یو می» در چندین جشنواره‌ی بین‌المللی در بخش بهترین فیلم اول نامزد شده است.
«روزهای عالی» (Perfect Days)، به کارگردانی «ویم وندرس»،
دستاوردهای سینمای ژاپن: ترکیب سنت و مدرنیته
در سال ۲۰۱۸ «هیروکازو کورئیدا» با فیلم «دزدان فروشگاه» (Shoplifters) برنده‌ی نخل طلا شد و جایزه‌ی هیئت داوران را نیز دریافت کرد. این فیلم به مسائل اجتماعی ژاپن پرداخت و جایزه‌ی بهترین فیلم خارجی‌زبان از انجمن منتقدان بوستون را نیز دریافت کرد. فیلم حول محور یک خانواده‌ی غیرمتعارف در توکیو می‌چرخد که برای بقا به سرقت از فروشگاه‌ها متکی هستند. آن‌ها با کشف دختری به نام «جوری» که در خیابان آزار دیده، او را به جمع خود می‌پذیرند. این تصمیم، سرآغاز درگیری‌های اخلاقی و عاطفی است که ماهیت واقعی «خانواده» و پیوندهای انسانی را به چالش می‌کشد.
در سال ۲۰۲۱ «ریوسوکه هاشیگوچی» با فیلم «ماشین مرا بران» (Drive My Car) در بخش مسابقه‌ی اصلی حضور یافت. «هاشیگوچی» موفق به دریافت جایزه‌ی بهترین فیلمنامه شد. این فیلم که از داستان کوتاهی به همین نام اثر «هاروکی موراکامی» اقتباس شده، داستان یک کارگردان تئاتر به نام «یوسوکه کافوکو» را روایت می‌کند که با مرگ ناگهانی همسرش مواجه می‌شود و در پروژه‌ای هنری در هیروشیما شرکت می‌کند. در طول این مسیر، او با راننده‌ی جوانی به نام «میساکی» آشنا می‌شود و به‌تدریج رابطه‌ای عمیق بین آن‌ها شکل می‌گیرد. پس از کن، این فیلم در جوایز اسکار ۲۰۲۲ نامزد چهار جایزه ازجمله بهترین فیلم و بهترین کارگردانی شد و در نهایت جایزه‌ی اسکار بهترین فیلم بین‌المللی را به دست آورد.
در سال ۲۰۲۳ فیلم «هیولا» (Monster)، یک درام ژاپنی به کارگردانی «هیروکازو کورئیدا» بر اساس فیلم‌نامه‌ای به قلم «یوجی ساکاموتو» جایزه‌ی بهترین فیلمنامه را دریافت کرد و نامزد نخل طلا شد. فیلم روایتگر ماجرای یک مادر مجرد است که متوجه تغییرات رفتاری عجیب پسرش «میناتو» می‌شود. او به مدرسه‌ی پسرش می‌رود و با معلم مواجه می‌شود، اما حقیقت ماجرا به‌تدریج از سه زاویه دید متفاوت (مادر، معلم و کودک) افشا می‌شود و نشان می‌دهد که «هیولا» مفهومی نسبی است و هر شخصیت از نگاه دیگری ممکن است هیولا باشد.
«روزهای عالی» (Perfect Days) فیلمی ژاپنی‌آلمانی به کارگردانی «ویم وندرس»، کارگردان آلمانی است که در سینمای ژاپن ساخته شد و «کوجی یاکوشو» برای بازی در نقش «هیرایاما» جایزه‌ی بهترین بازیگر مرد جشنواره‌ی کن در سال ۲۰۲۳ را به دست آورد. همچنین این فیلم نامزد نخل طلا نیز بود. «روزهای عالی» با نگاهی شاعرانه به زندگی روزمره و فلسفه‌ی سادگی می‌پردازد. داستان فیلم در مورد «هیرایاما»ست؛ مردی میانسال و کم‌حرف که هر روز با نظم خاصی توالت‌های عمومی مدرن توکیو را تمیز می‌کند. زندگی او در ظاهر یکنواخت است: گوش دادن به موسیقی راک قدیمی، عکاسی از درختان، خواندن کتاب‌های دست دوم و مراقبت از گیاهان. با ورود شخصیت‌های جدید مانند خواهرزاده‌اش و همکار جوانش، وجوهی از گذشته‌ی او آشکار می‌شود و حالا هیرایاما باید تصمیم بگیرد.
فیلم «سفر دراز روز در شب» (Long Day's Journey into Night)، ساخته‌ی «بی گان»
چین: سینمای هنری و چالش‌های سیاسی
در مورد چین توجه به این نکته ضروری است که این کشور به‌عنوان رقیب پرقدرت ایالات متحده‌ی آمریکا که همواره با فشارهای سیاسی، اقتصادی و تبلیغات آمریکا علیه خود روبه‌روست، به‌ناچار سعی بر سانسور برخی از فیلم‌ها و تبلیغات دارد و همواره سیبل نقد جامعه‌ی هنری است. این موضوع گاهی باعث شده که برخی از فیلم‌های سینمای چین بیشتر به چشم جشنواره‌ها بیایند. البته برخی فیلم‌سازان چینی به‌دلیل همین محدودیت‌های سیاسی با موانعی در نمایش آثارشان روبه‌رو هستند، و حضور آن‌ها در بخش‌های موازی مانند «نوعی نگاه» ادامه دارد.
در جشنواره‌ی کن ۲۰۱۳ «جیا ژانگکه» با فیلم «نشانی از گناه» (A Touch of Sin) جایزه‌ی بهترین فیلمنامه را دریافت کرد. و این فیلم نامزدی نخل طلا را نیز به دست آورد. «نشانی از گناه» فیلمی درام‌اکشن با نگاهی تند به نابرابری‌های اجتماعی و خشونت در چین مدرن است. فیلم چهار داستان موازی را روایت می‌کند که از رویدادهای واقعی در چین الهام گرفته‌اند. شخصیت‌های فیلم با مفاهیمی مانند انتقام، بی‌عدالتی و فرسودگی اخلاقی دست و پنجه نرم می‌کنند. این فیلم در چین توقیف شد و اجازه‌ی اکران عمومی نیافت، زیرا دولت چین آن را «تهاجمی به ثبات اجتماعی» دانست.
«وانگ بینگ»، کارگردان چینی، با فیلم مستند «جوانی» (به انگلیسیYouth (Spring)) در بخش مسابقه‌ی اصلی ۲۰۲۳ حضور داشت. این فیلم که زندگی جوانان کارگر مهاجر در حومه‌ی شانگهای را روایت می‌کند، با نگاهی واقع‌گرایانه به مسائل اجتماعی و اقتصادی این گروه می‌پردازد. تمرکز این فیلم بر زندگی نوجوانان هفده تا بیست‌ساله از استان یون‌نان است که برای کار به مناطق صنعتی مهاجرت می‌کنند و با چالش‌های بلوغ در محیطی خشن روبه‌رو می‌شوند. این فیلم با امتیاز ۲٫۸ از ۵ در جدول منتقدان اسکرین دیلی، پس از فیلم «می دسامبر» (May December) در رتبه‌ی دوم قرار گرفت.
فیلم «سفر دراز روز در شب» (Long Day's Journey into Night)، ساخته‌ی «بی گان» در بخش «نوعی نگاه» جشنواره‌ی کن در سال ۲۰۱۸ نمایش داده شد. فیلم درباره‌ی «لوو هونگوو» است؛ مردی که پس از مرگ پدرش به زادگاهش بازمی‌گردد و در جست‌وجوی زنی مرموز به نام «وان چیوون» است. روایت فیلم به شیوه‌ای غیرخطی و وهم‌آلود، خاطرات گذشته و واقعیت‌های کنونی را در هم می‌آمیزد. بخش دوم فیلم در قالب یک تک‌سکانس پنجاه و نه‌دقیقه‌ای روایت می‌شود که تحسین منتقدان را برانگیخته است و همچنین در راتن تومیتوز امتیاز نود و سه درصد را دریافت کرده است.
فیلم «داخل پوسته‌ی پیله‌ی زرد» (Inside the Yellow Cocoon Shell)، ساخته‌ی «تین آن فام»
کشورهای جنوب شرقی آسیا: ظهور استعدادهای نو
در سال ۲۰۲۳ فیلم «داخل پوسته‌ی پیله‌ی زرد» (Inside the Yellow Cocoon Shell)، ساخته‌ی «تین آن فام» از کشور ویتنام برنده‌ی دوربین طلایی بهترین فیلم بلند اول شد. داستان فیلم در مورد تین (با بازی لی فونگ وو) است؛ یک فیلم‌بردار عروسی که پس از مرگ خواهرشوهرش در یک تصادف، مسئولیت انتقال جسد او و مراقبت از برادرزاده‌ی یتیمش، «دائو» و برگرداندن او به زادگاه کوهستانی‌اش را بر عهده می‌گیرد. این سفر، او را به دنیای خاطرات فروخفته، عشق قدیمی و جست‌وجوی برادر گمشده‌اش می‌کشاند. در این مسیر، تین با پرسش‌های وجودی درباره‌ی ایمان، مرگ و معنای زندگی روبه‌رو می‌شود.
همچنین «تران آن هونگ» کارگردان ویتنامی‌تبار برای فیلم «اشتیاق دودن بوفان» (The Taste of Things) جایزه‌ی بهترین کارگردانی جشنواره‌ی کن در سال ۲۰۲۳ را دریافت کرد. این فیلم که یک فیلم فرانسوی به حساب می‌آید نامزد نخل طلای کن نیز شده است. کشورهای تایلند و اندونزی نیز حضور پررنگ‌تری در بخش‌های جنبی مانند سینه فونداسیون و فیلم‌های کوتاه داشته‌اند.
«جنگل سوگوار» (The Mourning Forest)، به کارگردانی «ناومی کاواسه»
چالش‌ها و تحولات حضور کشورهای شرق آسیا در کن
تمرکز جشنواره‌ی کن بر سینمای هنری و تجربی باعث شده فیلم‌سازان شرق آسیا با سبک‌های منحصربه‌فرد خود توجه داوران را جلب کنند.
در سال‌های اخیر، افزایش حضور زنان کارگردان از شرق آسیا در بخش‌های رقابتی مشهود است. «ناومی کاواسه» (ژاپن) با فیلم «جنگل سوگوار» (The Mourning Forest) و «جین کمپیون» (نیوزیلند/اقیانوسیه) که اولین زن برنده‌ی نخل طلا در ۱۹۹۳ بود، الهام‌بخش نسل جدیدی از فیلم‌سازان زن در آسیا شدند. کشورهایی مانند کره‌ی جنوبی و ژاپن به‌دلیل زیرساخت‌های قوی سینمایی، پیشتاز هستند، در حالی‌که دیگر کشورهای منطقه به حمایت بیشتر نیاز دارند.
در جشنواره‌ی کن امسال نیز فیلم‌های «خروجی هشت» (The Exit 8) اثر «جِنکی کاوامورا» از ژاپن، فیلم «پسران شب نئونی» (Sons of the Neon Night) اثر «جونو ماک» تجربه‌ی مشترک کشورهای هنگ‌کنگ و چین، فیلم «روح به‌دردبخور» (A Useful Ghost) ساخته‌ی «راچاپوم بونبان‌چاچوکه» تجربه‌ی مشترک کشورهای تایلند، فرانسه، سنگاپور و آلمان، فیلم «چشم‌اندازی کاملاً نو» (Brand New Landscape) اثر «یوییگا دانزوکا» از ژاپن، فیلم «دختر بی‌قرار» (Girl on Edge) ساخته‌ی «جینگهاو جو» از چین و فیلم «کوکوهو» (Kokuho) اثر «لی سانگ ایل» از ژاپن حضور داشتند.
«طعم گیلاس»، به کارگردانی «عباس کیارستمی»
کارنامه‌ی طلایی ایران در کن
در طول تاریخ جشنواره‌ی فیلم کن، سینمای ایران با کسب چهل جایزه‌ی معتبر، جایگاه ممتازی در این رویداد جهانی داشته است. از پرافتخارترین کارگردانان ایرانی می‌توان به «عباس کیارستمی»، «اصغر فرهادی» و «جعفر پناهی» اشاره کرد. البته در این نوشتار مجال معرفی همه‌ی فیلم‌های ایران و آسیا در جشنواره‌ی کن را نداریم و فقط فیلم‌های ده سال اخیر را بررسی می‌کنیم.
«عباس کیارستمی» در سال 1997 با فیلم «طعم گیلاس» اولین نخل طلا را برای ایران به ارمغان آورد. فیلم طعم گیلاس با بازی «همایون ارشادی»، درباره‌ی مردی تنهاست که قصد خودکشی دارد و در جست‌وجوی فردی است که روی قبر او خاک بریزد. کیارستمی با این فیلم در جهان درخشید و به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین شاعران سینمای جهان شناخته شد. طعم گیلاس نه صرفا یک فیلم درباره‌ی خودکشی؛ بلکه تاملی شاعرانه در باب معنای زندگی است. فیلم تلاش می‌کند با روایتی مینیمال به این سوال پاسخ دهد که آیا طعم یک توت برای زنده ماندن کافی نیست؟ سینمای کیارستمی یکی سنگ بناهای اصلی سینمای هنری جهان است و کارگردان های زیادی مانند «نوری بیگله جیران»، «برادران داردن» و... از او تأثیر پذیرفته‌اند.
«رضا میرکریمی» با فیلم زیر نور ماه در سال 2002 برنده‌ی جایزه‌ی بهترین فیلم هفته منتقدان شد. فیلم در مورد طلبه‌ای جوان است که خود را لایق پوشیدن لباس روحانیت نمی‌داند و برای خوشحال کردن خانواده‌اش می پذیرد که ملبس شود اما درست وقتی لباس را می‌خرد پسربچه‌ای در مترو لباس را از او می‌دزدد.
کیارستمی در سال 2010 نیز با فیلم «کپی برابر اصل» در جشنواره‌ی کن شرکت کرد و نامزد نخل طلا شد. «ژولیت بینوش» که نقش یک فروشنده‌ی عتیقه‌جات را در این فیلم بازی می‌کند، جایزه‌ی بهترین بازیگر زن را به دست آورد. فیلم در مورد نویسنده‌ی رمانی به نام کپی برابر اصل است که برای سخنرانی درباره‌ی کتابش به ایتالیا سفر کرده است. ژولیت بینوش که یکی از حضار است به طریقی بعد از سخرانی با نویسنده قرار می‌گذارد و فضایی شبیه به سه گانه‌ی قبل و بعد از طلوع آفتاب خلق می‌شود. «دیوید دنبای» در نیویورکر در مورد این فیلم نوشت: فیلم بسیار جذاب و بازگشت شکوهمند کیارستمی به عرصه‌ی فیلمسازی است.
فیلم «گذشته»، اثر «اصغر فرهادی»
فیلم «گذشته» ساخته‌ی «اصغر فرهادی» در سال 2013 برای اولین بار در جشنواره‌ی کن نمایش داده شد و جایزه‌ی بهترین بازیگر نقش اول زن به «برنیس بژو»، برای بازی در نقش مارین، رسید. داستان فیلم در مورد رابطه‌‌هاییست که تمام می‌شوند و رابطه‌هایی که بعد از آن شکل می‌گیرند. گذشته جایزه‌ی کلیسای جهانی (ویژه‌ی تقدیر از آثاری که به بهترین شکل به اعماق نهفته وجود انسان‌ها پرداخته و آلام، احساسات و امیدهای انسان را کاوش می‌کند.) را نیز از آن خود کرد و در جشنواره‌های معتبر دیگر نیز درخشید.
«آیدا پناهنده» با فیلم «ناهید» در جشنواره‌ی کن 2015 حضور داشت و جایزه‌ی آینده‌ی روشن در بخش نوعی نگاه را کسب کرد. پناهنده در این فیلم داستان زنی را به تصویر کشیده که از همسر معتادش جدا شده و در صورتی می‌تواند فرزندش را پیش خودش نگه دارد که ازدواج نکند اما دلباخته‌ی مردی ثروتمند می‌شود.
فیلم «ناهید»، اثر «آیدا پناهنده»
در سال 2018 «جعفرپناهی» با فیلم «سه‌رخ» در جشنواره‌ی کن حضور داشت و جایزه‌ی بهترین فیلمنامه را برای وی به ارمغان آورد. فیلم با «بهناز جعفری» که نقش خودش را بازی می‌کند آغاز می‌شود. یک دختر روستایی ویدیوی خودکشی‌اش را برای او می‌فرستد و بهناز جعفری به همراه جعفر پناهی برای مطمئن شدن از صحت ویدیو به آن روستا سفر می‌کنند. جعفر پناهی که فعالیتش در سینما را با دستیاری عباس کیارستمی آغاز کرد، در این فیلم به‌وضوح تحت تأثیر سینمای کیارستمی است. البته برخی منتقدان (مانند محمد عبدی) معتقدند صحنه‌ها «غیرطبیعی» هستند و دیالوگ‌ها فاقد طنز کیارستمی‌اند.
فیلم «قهرمان» ساخته‌ی اصغر فرهادی در سال ۲۰۲۱ موفق به دریافت جایزه‌ی بزرگ هیئت داوران شد. این فیلم داستان مردی را روایت می‌کند که پس از آزادی از زندان، با بحرانی اخلاقی مواجه می‌شود. فرهادی با این فیلم چهارمین جایزه‌ی بزرگ خود در کن را دریافت کرد و برای پرداخت پیچیده‌ی اخلاقیات و روابط انسانی تحسین جهانی را کسب کرد.
فیلم «فروشنده» نیز در سال ۲۰۱۶ جایزه‌ی بهترین فیلمنامه را برای فرهادی و بهترین بازیگر مرد را برای «شهاب حسینی» به ارمغان آورد. این فیلم درباره‌ی زوجی است که پس از حمله‌ای ناخواسته که برای زن اتفاق می‌افتد درگیر انتقام می‌شوند.
امسال نیز فیلم «یک تصادف ساده» به کارگردانی جعفر پناهی و فیلم «زن و بچه» ساخته‌ی «سعید روستایی» در این جشنواره حضور داشتند و پس از بیست و هشت سال جعفر پناهی موفق به کسب دومین نخل طلای ایران شد.
مصر: پیشتاز سینمای عرب
مصر به‌عنوان قطب اصلی تولید فیلم در خاورمیانه، حضوری پررنگ در جشنواره‌ی کن داشته است. در سال ۲۰۲۵، فیلم Aisha Can’t Fly Away ساخته‌ی «مراد مصطفی» (کارگردان مصری) در بخش نگاه تازه رقابت کرد. این فیلم به زندگی مهاجران سومالیایی در شمال آفریقا می‌پردازد.
همچنین فیلم Eagles of the Republic اثر «تاریک صالح» (کارگردان سوئدی-مصری) در بخش اصلی نخل طلا حضور داشت. این فیلم سومین قسمت از یک تریلوژی موفق است که پیش‌تر در جشنواره‌های ساندنس و کن جوایزی کسب کرده بود.
مصر با سابقه‌ی طولانی در صنعت سینما (معروف به «هالیوود نیل»)، حدود ۷۵ درصد از تولیدات فیلم‌های عربی را برعهده دارد و نقش کلیدی در معرفی سینمای منطقه ایفا می‌کند.
تونس: صدای نوظهور
تونس در سال‌های اخیر با فیلم‌های اجتماعی و مهاجرتی توجه داوران کن را جلب کرده است:
فیلم Sky Without Land ساخته‌ی «اریج الصحیری» (کارگردان تونسی) در سال ۲۰۲۵ در بخش نگاه تازه نمایش داده شد. این اثر به موضوع مهاجرت و نقش زنان در جامعه‌ی تونس می‌پردازد.
فیلم La Petite Dernière اثر «حفصیه هرزی» (کارگردان تونسی-فرانسوی) نیز در بخش اصلی نخل طلا رقابت کرد. این فیلم تقابل بین سنت‌های مذهبی و استقلال فردی را بررسی می‌کند.
پیش‌تر در سال ۲۰۲۳، فیلم Four Daughters ساخته‌ی «کوثر بن هنیه» نزدیک به دریافت نخل طلا بود و تحسین منتقدان را برانگیخت.
فلسطین: روایت‌های جسورانه
با وجود چالش‌های سیاسی، سینمای فلسطین در کن حضوری تأثیرگذار داشته است:
فیلم It Must Be Heaven ساخته‌ی «ایلیا سلیمان» (کارگردان فلسطینی-اسرائیلی) که در کشور فرانسه ساخته شده است، یک کمدی-سورئال درباره‌ی هویت فلسطینی و تبعید است که در سال ۲۰۱۹ در بخش رقابتی کن حضور داشت. سلیمان قبل‌تر با فیلم «مداخله‌ی الهی» (Divine Intervention) در سال ۲۰۰۲ نخل طلای کن را از آن خود کرده بود.
فیلم Once Upon a Time in Gaza ساخته‌ی «برادران ناصر» ( عرب و تارزان، کارگردانان فلسطینی) در سال ۲۰۲۵ در بخش اصلی جشنواره به نمایش درآمد. این اثر داستان فروشندگان مواد مخدر در غزه را در قالب یک وسترن مدرن روایت می‌کند.
مستند Put Your Soul On Your Hand And Walk ساخته‌ی «سپیده فارسی» (کارگردان ایرانی) نیز در همکاری با «فاطمه حسونه»، عکاس فلسطینی اهل غزه ساخته شده. این فیلم پیش از شهید شدن فاطمه حسونه در حملات اسرائیل، در کن ۲۰۲۵ نمایش داده شد. فاطمه حسونه که شخصیت اصلی این مستند بود، بعد از نمایش فیلم در جشنواره‌ی کن زیر بمباران‌های بی‌وقفه‌ی اسرائیل شهید شد. برخی معتقدند، طبق بعضی از گزارش‌ها از بمباران‌های هدفمند اسرائیل، این بمباران نیز با هدف کشتن فاطمه حسونه بوده است. «ژولیت بینوش» نیز داور این دوره از جشنواره در مراسم افتتاحیه از این هنرمند اهل غزه یاد کرد.
«کفرناحوم» (Capharnaüm)، به کارگردانی «نادین لبکی»
لبنان و اردن: تمرکز بر مسائل انسانی
لبنان با فیلم‌هایی مانند The Insult (۲۰۱۷) ساخته‌ی «زیاد دویری» که نامزد اسکار شد، در کن نیز توجه‌ها را جلب کرده است. هرچند این فیلم سال‌ها پیش ساخته شده، اما تأثیر آن بر سینمای منطقه باقی است.
سال بعد لبنان با «کفرناحوم» (Capharnaüm) به کارگردانی «نادین لبکی» به کن رفت و توانست جایزه‌ی هیئت داوران را از آن خود کند. درامی اجتماعی درباره‌ی زندگی کودکان فقیر در بیروت که با استقبال جهانی روبه‌رو شد.
این فیلم که علاوه‌بر جایزه‌ی کن، نامزد اسکار بهترین فیلم بین‌المللی نیز شد، در مورد یک پسر دوازده‌ساله‌ی فقیر است که در دادگاه از پدر و مادرش به‌خاطر به دنیا آمدنش شکایت می‌کند.
اردن با حمایت از جشنواره‌هایی مانند جشنواره‌ی فیلم کاراما، زمینه‌ساز حضور فیلم‌سازانش در رویدادهای بین‌المللی شده است. فیلم Theeb (۲۰۱۴) ساخته‌ی «ناجی ابوعوض» که نامزد اسکار شد، نمونه‌ای از موفقیت‌های سینمای اردن است.
عربستان سعودی و امارات: سرمایه‌گذاری و توسعه
عربستان سعودی با راه‌اندازی جشنواره‌ی فیلم دریای سرخ در جده (۲۰۱۹) و حمایت از تولیدات بین‌المللی، به‌تدریج جایگاه خود را در سینمای جهان تقویت می‌کند. در کن ۲۰۲۵، غرفه‌ی سعودی به‌عنوان بخشی از برنامه‌های جنبی جشنواره فعال بود.
امارات متحده‌ی عربی نیز با جشنواره‌هایی مانند دوحه تریبکا (پیش‌تر تعطیل شده) و مشارکت در تولید فیلم‌های مشترک، سعی در افزایش نفوذ فرهنگی خود دارد.
طی ده سال اخیر، کشورهای خاورمیانه با استفاده از جشنواره‌ی کن به‌عنوان پلتفرمی جهانی، داستان‌های متنوعی از زندگی روزمره، جنگ، مهاجرت و هویت را روایت کرده‌اند که معمولاً در بخش‌های فرعی و غیررقابتی جشنواره به نمایش درآمده‌اند. البته محدودیت‌های تولید در برخی کشورها و تمرکز جشنواره بر سینمای اروپا و شرق آسیا، باعث حضور کم‌رنگ‌تر این مناطق شده است. با این حال مصر و تونس با تولیدات کیفی پیشتاز هستند، فلسطین با روایت‌های جسورانه‌ی خود توجه‌ها را جلب می‌کند و کشورهای حاشیه‌ی خلیج فارس با سرمایه‌گذاری در صنعت سینما به‌دنبال گسترش نفوذ فرهنگی‌اند. این حضور نه‌تنها تصویر پیچیده‌تری از خاورمیانه ارائه می‌دهد، بلکه نشان‌دهنده‌ی پتانسیل بالای سینمای منطقه برای تأثیرگذاری جهانی است.