مجله میدان آزادی: در این مطلب، گزارشی از برگزاری نشست حلقه «ایرانی بخوانیم» با محور بررسی «مکتب داستاننویسی جنوب» را خواهید خواند:
به گزرش مجله میدان آزادی، نشست تخصصی بررسی ویژگیهای مکتب داستان جنوب، نخستین رویداد از سری نشستهای «بررسی مکاتب داستاننویسی ایرانی»، پنجشنبه 30 شهریور در کتابخانهی پارکشهر تهران، با حضور جمعی از نویسندگان، مخاطبان و دوستداران ادبیات داستانی ایران برگزار شد.
در این نشست که به میزبانی مجید اسطیری، نویسندهی ادبیات داستانی و از اعضای حلقهی ایرانی بخوانیم برگزار شد، ویژگیهای مکتب داستان جنوب بررسی و دکتر حمید عبداللهیان، استاد رشته زبان و ادبیات فارسی، داستاننویس و پژوهشگر ادبیات داستانی معاصر، ضمن ایراد سخنرانی، ویژگیهای مختلف مکتب داستان جنوب را تشریح کرد.
همچنین مکتب داستاننویسی جنوب از جنبههای مختلف همچون ادبیات مقاومت، ادبیات پسااستعماری و ادبیات واقعگرایانه مورد بررسی قرار گرفت.
داستان جنوب: مثلث اهواز، بوشهر، شیراز
دکتر حمید عبداللهیان با اشاره به گستردگی «مکتب داستان جنوب» و ویژگیهای آن گفت: اگر ساعتها هم دربارهی مکتب داستان جنوب صحبت کنیم باز هم ممکن است نکاتی از قلم بیفتد. وقتی میگوییم داستان جنوب در ذهن من یک مثلث باز میشود که یک گوشهاش اهواز، یک گوشهاش بوشهر و یک گوشهاش شیراز است. وقتی میگوییم مکتب داستان جنوب یعنی عموما دربارهی داستان نویسانی که در این حوزه زیسته و نوشتهاند حرف میزنیم.
«چرا دریا طوفانی شد؟» آغاز داستاننویسی جنوب
پژوهشگر ادبیات داستانی معاصر افزود: سنگ بنای ادبیات داستانی جنوب با داستان «چرا دریا طوفانی شد؟» اثر صادق چوبک گذاشته شد. داستایوفسکی گفته بود همه ما از زیر شنل گوگول در آمدهایم، من هم میتوانم بگویم داستاننویسی جنوب، با شکلها و رویکردهای مختلف از داستان «چرا دریا طوفانی شد؟» آغاز میشود؛ از اینجا داستاننویسان بعدی پیدا و معمولا جذب شیراز میشوند که شهر بزرگ فرهنگی آن منطقه بوده است. خیلیها هم بعدا به تهران میآیند. اما به هر حال شیراز راس آن مثلث فرهنگی است که گفتم. بعد از چوبک، ابراهیم گلستان و سیمین دانشور به صحنه آمدند که هر دو شیرازی بودند و حتی روابط خانوادگی هم داشتند.
شرایط فرهنگی و بومی داستانی
استاد ادبیات فارسی با اشاره به تجربیات تدریس به دانشجویان مختلف گفت: من به عنوان استاد ادبیات سالهای سال دانشجویان زیادی داشتم که قلم خوبی داشتند اما در دو حوزه دانشجویانی داشتم که از بقیه بسیار جلوتر بودند؛ یکی دانشجویان بوشهری و یکی دانشجویان افغانستانی بودند.
دانشجویان جنوبی قلم خیلی خوبی داشتند و بعضی قبلا کتاب چاپ کرده بودند یا بعدا چاپ کردند. مواجههی با این نمونهها من را به نتیجه رساند که اینها در شرایط فرهنگی و بومی خاصی زندگی میکنند که «داستانیطور»تر است.
ویژگی نویسندگان جنوب تلفیق هنرمندانهای بین سنت و مدرنیته است. اوج این کار در آثار «محمدرضا صفدری» است و علت موفقیت این نویسندگان در تلفیق سنت و مدرنیته این است که علیرغم عقبماندگی اقتصادی، اهالی جنوب، اولین قومی بودند که برخورد مستقیم با استعمارگران داشتند و اکثر این نویسندگان زبان انگلیسی میدانستند.
دکتر حمید عبدالهیان در پایان، به سوالات مطرح شده در این نشست پاسخ داد.
ایرانی بخوانیم یک باشگاه کتاب غیررسمی، ثبت نشده و بدون بودجه است که با شعار «ایرانی بخوانیم؛ ایرانی بمانیم»، به رسم رفاقت و به بهانهی کتاب، آدمها را برای گفتگو دور هم جمع میکند.