مجله میدان آزادی: قطار «کاغذ اخبار هنر» مجله در دنیای هنرگردی به دومین ایستگاه خود در اردیبهشت ماه 1403 رسیده است. اخباری از سینما، موسیقی، کتاب، نقاشی و هنرهای تجسمی را در این مطلب به انتخاب، تدوین و قلم خانم «حنانه شکیبا» بخوانید:
کاغذ اخبار اردیبهشت ماه را در حالی منتشر می‌کنیم که در بهت و حیرت اتفاق ناگوار سقوط بالگرد رئیس‌جمهور کشورمان و همراهانش هستیم. ایران‌دوستی و همدردی در زمان مصیبت‌ها، خصیصه‌ی مشترک مردم ایران از هر طیف و سلیقه‌ای است. مجله میدان آزادی علاوه بر تسلیت به مردم ایران، برای بازماندگان این حادثه صبر بر مصیبت را آرزومند است.
اردیبهشت کاغذی
کاغذ اخبار اردیبهشت را باید با کتاب گشود؛ چراکه اردیبهشت بهار کتاب ایرانیان است به واسطه‌ی برگزاری نمایشگاه کتاب تهران. سی و پنجمین نمایشگاه کتاب تهران، چهارشنبه 19 اردیبهشت با شعار «بخوانیم و بسازیم» آغاز شد و 29 اردیبهشت در مصلای تهران به کار خود پایان داد.
طبق سال گذشته، مدیران نمایشگاه تنها به ارائه‌ی آمار مالی نمایشگاه بسنده کردند و سوال گذشته‌ی مجله میدان آزادی که «بالاخره نمایشگاه کتاب چند بازدیدکننده دارد؟» باز هم بی‌پاسخ ماند. سخنگوی نمایشگاه، از فروش ۴۹۷ میلیارد تومانی در ۱۰ روز فعالیت نمایشگاه کتاب تهران در دو بخش حضوری و مجازی خبر داد.
شرح مبسوطی از نمایشگاه کتاب 1403 را می‌توانید در دومین فصل از پرونده «اردیبهشت کاغذی» مطالعه و دنبال کنید.
کن 2024 و لجن‌های پشت پرده سینما!
از کتاب که بگذریم، مهمترین رویداد هنری جهان این روزها، برگزاری جشنواره کن 2024 است که در فرانسه در حال برگزاری است. در اوایل اردیبهشت، 8 عضو هیئت داوران بخش رقابتی جشنواره فیلم کن ۲۰۲۴ معرفی شدند. «لیلی گلدستون» بازیگر نامزد اسکار فیلم «قاتلان ماه کامل»، «اوا گرین» بازیگر فرانسوی، «عمر سی» بازیگر فرانسوی، «ابرو سیلان» نویسنده فیلم برنده‌ی نخل طلای «خواب زمستانی» در سال ۲۰۱۴، «نادین لبکی» کارگردان فیلم «کفرناحوم» برنده‌ی جایزه هیئت داوران جشنواره کن در سال ۲۰۱۸، «خوان آنتونیو بایونا» کارگردان اسپانیایی فیلم نامزد اسکار «انجمن برف»، «پیرفرانچسکو فاوینو» بازیگر ایتالیایی و «هیروکازو کورئیدا» کارگردان ژاپنی برنده نخل طلای ۲۰۱۸ با فیلم «دزدان فروشگاه»، اعضای هیئت داوران بخش مسابقه اصلی جشنواره کن را در کنار گرتا گرویگ (رئیس هیئت داوران) تشکیل می‌دهند تا به انتخاب برگزیده‌های بخش اصلی این دوره از جشنواره بپردازند.
اما مثل همیشه جشنواره‌ی فیلم کن با حاشیه‌هایی همراه بود. از مهمترین حاشیه‌های این دوره از جشنواره اعتصاب کارکنان جشنواره در اعتراض به شرایط کاری بی‌ثبات و حقوق نامناسب خود بود که روز افتتاحیه، روی پشت بام محل برگزاری افتتاحیه در فرانسه تجمع و پارچه نوشته‌ای را با شعار: «پشت پرده‌های سینما، لجن پنهان است» روی پوستر بزرگ جشنواره آویزان کردند.
رونمایی از پوستر هفتاد و هفتمین جشنواره‌ی کن، و اطلاعات کاملی از جشنواره کن در همه‌ی ادوار آن را می‌توانید در «پرونده جشنواره فیلم کن» مجله میدان آزادی ببینید.
سینمای ایران: عیاری، نشان عالی خورشید و اقوام ایرانی
بیست و دوم اردیبهشت‌ماه تولد یکی از کارگردانان مطرح سینمای ایران، کیانوش عیاری بود. همزمان با زادروز او گنجینه‌ی سینمایی وی در موزه سینما افتتاح شد و از روز یکشنبه ۲۳ اردیبهشت تا چهارشنبه ۲۶ اردیبهشت، نسخههای اصلاح و مرمت شده‌ی فیلم‌های سینمایی «آبادانی ها»، «شبح کژدم»، «بیدارشو آرزو» و »بودن یا نبودن» در موزه‌ی سینما به نمایش درآمد.
فریدون جیرانی، علی دهکردی، مهرزاد دانش، علی فرهمند، حجت‌الله ایوبی، ابوالفضل پورعرب و مهرداد اسکویی، رضا عطاران، داریوش عیاری، خسرو معصومی، جمشید جهان‌زاده، مهدی صباغ‌زاده، دانش اقباشاوی، بهرنگ دزفولی‌زاده، حسن رضایی، شاهین امین، محمود گبرلو، احمد امینی، هوشنگ گلمکانی، عباس یاری، هوشنگ حسینی، مهرداد غفارزاده، ناصر باکیده، رضا رخشان، فرید سجادی حسینی و… از هنرمندانی بودند که در این مراسم حضور داشتند.
اهالی سینما، چهارمین نشان عالی خورشید را پنج‌شنبه ۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۳ به ارد عطارپور تهیه‌کننده و کارگردان سینمای مستند تقدیم کردند.
نخستین دوره‌ی اعطای نشان عالی خورشید در سال ۱۳۹۹ برگزار شد و همه ساله اردیبهشت ماه، از سوی هیات امنای این نشان و انجمن صنفی تهیه‌کنندکان سینمای مستند به اشخاصی که در رشد و اعتلای تهیه‌کنندکی فیلم مستند تاثیرگذار بوده‌اند اهدا می‌شود.
از دیگر رویدادهای مهم سینمایی اردیبهشت ماه آغاز جشنواره ملی اقوام ایرانی بود که در کاغذ اخبار تیر ماه سال گذشته خبر از برگزاری آن دادیم. این جشنواره با همه‌ی حاشیه‌هایی که داشت از جمله، کناره‌گیری کمال تبریزی از دبیری آن و جابه‌جایی شهر میزبان جشنواره از تبریز به تهران بالاخره در غروب روز سه‌شنبه ۲۵ اردیبهشت در محل بنیاد ایران‌شناسی در تهران افتتاح و ۳۰ اردیبهشت در پردیس سینمایی باغ کتاب به کار خود پایان داد.
جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی در بخش‌های رقابتی شامل فیلم‌های بلند سینمایی، فیلم‌های کوتاه داستانی، انیمیشن، مستند، نماهنگ و فیلمنامه منطبق با موضوع جشنواره برگزار شد که گستره زیست‌بوم، آیین‌های فرهنگی و مذهبی، سبک زندگی، آداب و رسوم و سنن اقوام ایرانی، تاریخ اقوام، میراث فرهنگی ملموس و ناملموس و ظرفیت‌های گردشگری را در برمی‌گرفت.
آثار برنده‌ی این رویداد سینمایی را در خبر «برندگان جوایز نخستین جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی» می‌توانید بخوانید.
خیمه‌شب‌بازی به ایستگاه آخر نزدیک است
نوزدهم فروردین ماه در خبرها از فراخوان نخستین جشنواره‌ی خیمه‌شب‌بازی گفتیم و اینکه تا 12 اردیبهشت مهلت ارسال آثار به این جشنواره بود. با پایان یافتن مهلت ارسال آثار پوپک عظیم‌پور، صفرعلی محمد زاده و شهرزاد مبرهن به عنوان اعضای هیئت انتخاب جشنواره‌ی خیمه‌شب‌بازی و اردشیر صالح پور، سلما محسنی و فهیمه میرزاحسینی به عنوان هیئت داوران این جشنواره معرفی شدند.
نتایج رقابت نخستین جشنواره‌ی سراسری خیمه‌شب‌بازی،۱ خرداد ۱۴۰۳ همزمان با آخرین روز آن اعلام خواهد شد.
نقاشی در حمایت از غزه
در حوزه‌ی هنرهای تجسمی نیز در اردیبهشت‌ماه، سومین نمایشگاه «ماه دوم» منتخبی از آثار هنرمندان ایرانی در نگارخانه لاله برگزار شد. تفاوت این دوره از این نمایشگاه با دو دوره‌ی قبل در این بود که هنرمندان تجسمی حاضر در این دوره، در حرکتی بشردوستانه درآمد حاصل از فروش آثار این نمایشگاه را جهت حمایت از کودکان غزه اختصاص دادند.
در این دوره آثاری از ناصر اویسی، رضا بانگیز، اردشیر بروجنی، بهمن بروجنی،صادق بریرانی، طاها بهبهانی،صادق تبریزی، بهنام جلالی جعفری، هادی جمالی،مهدی حسینی، ابراهیم حقیقی، مصطفی خزایی،کامبیز درمبخش، محمدعلی سعیدی، هوشنگ سیحون، پرویز شاپور، منیژه صحی، امیر شاهرخ فر یوسفی، منصور قندریز، عباس کیارستمی، مارکو گریگوریان، مرتضی گودرزی دیباج ، حسین محجوبی ، اردشیر محصص، ایراندخت محصص، بهمن محصص، مرتضی ممیز، بهداد نجفی اسدالهی، احمد نصرالهی و رضا هدایت در گالری لاله به نمایش درآمد.
موسیقی، ماجرای گیتار گمشده
کاغذ اخبار بدون موسیقی حتما چیزی کم دارد. از دنیای موسیقی هم خبر اینکه یک گیتار دوازده سیمی آکوستیک که جان لنون و جورج هریسون، ستارگان گروه «بیلتز»، آن را نواخته‌اند، به حراج گذاشته می‌شود و انتظار می‌رود رکورد گرانترین ساز جهان را بشکند.
در حال حاضر این رکورد به یک ساز اختصاص دارد که جان لنون از آن برای ضبط قطعه«I Want to Hold Your Hand» و برخی دیگر از آثار گروه «بیتلز» استفاده کرده است. این ساز در نوامبر سال ۲۰۱۵ به قیمت دو میلیون و چهارصد میلیون دلار فروخته شده بود. موضوعی که این ساز را با اهمیت کرده تا در کاغذ اخبار اردیبهشت قرار بگیرد این است که حدود شصت سال تصور بر این بوده که این گیتار گم شده است.
درگذشت‌ها: ادبیات، موسیقی و کاشی‌کاری
ادبیات در ایران و جهان سه درگذشت بزرگ داشت. در ایران اهالی ادبیات به سوگ «محمدعلی علومی»، نویسنده و طنزپرداز نشستند. و طرفداران جهانی ادبیات، دو نویسنده‌ی انگلیسی‌زبان را از دست دادند. یکی «پل آستر» نویسنده، شاعر و فیلمنامه‌نویس آمریکایی که در سن هفتاد و هفت سالگی درگذشت.
و دیگری «آلیس مونرو» بود که در سال ۲۰۱۳ برنده‌ی جایزه نوبل ادبیات و در سال ۲۰۰۹ برنده جایزه‌ی بوکر شده بود و ده سالی میشد که به زوال عقل مبتلا بود. مونرو در 92 سالگی در زادگاهش در یک خانه‌ی سالمندان درگذشت.
اهالی موسیق مقامی ایران هم چهاردهم اردیبهشت‌ماه استاد «عیسی قلی‌پور» معروف به عیسی بخشی از آخرین بازماندگان بخشی‌های کرمانج خراسان شمالی، نوازنده دوتار و مسلط به گویش‌های ترکی بجنوردی، کرمانجی، فارسی و ترکمنی را از دست داد.
اهالی هنرهای تجسمی نیز، یکشنبه ۳۰ اردیبهشت، استاد مرتضی کاشی‌تراش اصفهانی یکی از آخرین بازمانده‌های هنر سنتی کاشی کاری ایران را در سن ۹۴ سالگی از دست داد.
مهمترین فعالیت او در عرصه مرمت و تزئینات کاربردی معماری، مرمت کاشی‌های بقعه‌ی شیخ صفی‌الدین اردبیلی، کاشی‌کاری بازار صفویه در خیابان ولیعصر و مرمت کاخ گلستان بود.
به درگذشته‌گان عالم هنر و ادبیات که برسیم یعنی به پایان کاغذ اخبار هر ماه رسیده‌ایم و این نقطه‌ی پایان کاغذ اردیبهشت است.