مجله میدان آزادی: طبق سنت مجله میدان آزادی، پایان هر ماه، سررسید انتشار کاغذ اخبار آن ماه است. این شماره از کاغذ اخبار به اخبار سینما، ادبیات، موسیقی، تئاتر در تیرماه 1404 اختصاص دارد که در ادامه آن را به قلم مجید اسطیری بخوانید یا نسخه‌ی صوتی‌اش را گوش بدهید:
کاغذ اخبار هنر تیر ماه را در حال تقدیم حضورتان می‌کنیم که زخم‌های جنگ 12 روزه‌ی ما با اسرائیل هنوز تازه، ولی میهن عزیزمان سربلند است که توانست در این جنگ آتش‌بس را به دشمن تحمیل کند.
فراخوان پویش مردمی فیلمسازی «وطن به روایت من»
انتشار فراخوان پویش مردمی فیلمسازی «وطن به روایت من»
چهل و دومین جشنواره‌ی بین‌المللی فیلم کوتاه تهران امسال میهمانان ویژه‌ای دارد. به گفته‌ی روابط عمومی انجمن سینمای جوانان ایران، بر اساس فراخوان پویش مردمی فیلمسازی «وطن به روایت من» هنرمندان می‌توانند با تولید آثار در پنج قالب داستانی، مستند، تجربی، پویانمایی و هوش مصنوعی (Ai) در این پویش شرکت کنند. آخرین مهلت ثبت‌نام و بارگذاری آثار که تا 15 تیر اعلام شده بود تا آخر تیر ماه تمدید شد و اعلام شد نه تنها به آثار برگزیده، پس از داوری جوایزی ارزنده تعلق خواهد گرفت بلکه ۱۲ فیلم برگزیده برای اکران در بخش ویژه‌ی چهل و دومین جشنواره‌ی بین‌المللی فیلم کوتاه تهران انتخاب خواهند شد.
اپرای عروسکی «مولوی» به نویسندگی و کارگردانی «بهروز غریب‌پور»
خبر خوب روز سوم تیر ماه مربوط به عالم موسیقی بود.
روابط عمومی بنیاد رودکی گفت، اپرای عروسکی «مولوی» به نویسندگی و کارگردانی «بهروز غریب‌پور» با پنج اجرا در سالن «ات‌سترا» شهر مسکو، در چارچوب جشنواره‌ی بین‌المللی تئاتر چخوف، مورد استقبال گسترده‌ی تماشاگران قرار گرفت. جشنواره‌ی تئاتر «چخوف» که به‌عنوان یکی از معتبرترین رویدادهای نمایشی جهان شناخته می‌شود، طی ۳۳ سال فعالیت خود میزبان کارگردانان و گروه‌های هنری برجسته‌ای بوده است. در این دوره از جشنواره، اپرای «مولوی» را در تالاری ۷۰۰ نفره در قالب ۲ نوبت اجرای روزانه به صحنه برد و با واکنش مثبت تماشاگران و رسانه‌های روسیه همراه شد. اپرای «مولوی» پیش از این نیز از آبان تا اسفند سال گذشته، با طراحی، نویسندگی و کارگردانی بهروز غریب‌پور و تهیه کنندگی گروه اپرای ملی آران و بنیاد رودکی، به مدت ۶۱ شب در تالار «فردوسی» روی صحنه رفته بود.
«نصیر حیدریان»
روز چهارم تیر هم یک خبر جالب از دنیای موسیقی داشت.
ارکستر سمفونیک تهران به رهبری «نصیر حیدریان»، چهارشنبه 4 تیر از ساعت 18 در برج آزادی و به صورت رایگان برای شهروندان کنسرت برگزار کرد. ارکستر سمفونیک تهران در این اجرا با عنوان «مرز پر گهر»، مجموعه‌ای از آثار ماندگار موسیقی کلاسیک و قطعاتی با مضمون صلح و انسان‌دوستی را به خوانندگی «محمدرضا صفی» و همراهی 70 نوازنده، برای مخاطبان اجرا کرد. این اجرا با هدف همدلی و همراهی با مردم ایران در عبور از روزهای سخت و بحران‌های جاری، به زبان موسیقی و هنر برگزار می‌شود و تلاشی هنرمندانه برای تقویت روح جمعی و امید در جامعه بود. تماشای این برنامه برای عموم آزاد و رایگان بود.
پیش‌تر نیز در روزهای حمله‌ی اسرائیل به ایران در 12 روز گذشته، هنرمندان عرصه‌ی موسیقی با هدف ایستادگی در کنار مردم و بالا بردن حس وطن‌دوستی و امید در میان مردم اجراهای رایگان و عمومی داشتند.
در اولین رویداد از رویدادهای موسیقایی در چند روز اخیر، می‌توان به اجرای موسیقایی «علی قمصری» اشاره کرد. علی قمصری با دو نوازنده از گروه «هم‌نوازان حصار»، «کامران منتظری» نوازنده‌ی تمبک و «حمیدرضا یوسفی» نوازنده‌ی دف و بندیر با اجرای قطعاتی از موسیقی ایرانی یکم تیرماه در محوطه‌ی برج آزادی اجرا داشتند.
گروه «عاشیقلار میشو» به سرپرستی، خوانندگی و نوازندگی «قوپوز عاشیق احد ملکی علیشاه» و همراهی «حکمعلی کلهر» (قوپوز)، «محمد نورزاده» (بالابان) و «مرتضی مرشدی» (قاوال)، دوم تیرماه در میدان هفت تیر موسیقی آذری را برای مردم تهران اجرا کردند.
همچنین گروه «باسیدون» با اجرای موسیقی بوشهری با حضور «مهدی حقانی» (خواننده)، «علیرضا جولائیان» (نوازنده دمام)، «بهنان اهرمی» (نوازنده نی‌انبان)، «مجتبی روشندل جلالی» (نوازنده ضرب و تمپو)، «علی مبشری» (نوازنده عود) سه‌شنبه سوم تیر، ساعت ١٨ در باغ فردوس، مقابل موزه‌ی سینما به صورت رایگان به روی صحنه رفتند.
روز ششم تیر خبر ویژه عالم هنر مربوط به هنرهای تجسمی بود.
پس از اعلام آتش بس و پایان جنگ ۱۲ روزه‌ی تحمیلی، انجمن صنفی نگارخانه‌داران در یک بیانیه از آغاز به کار گالری‌ها با حفظ شأن جامعه خبر داد.
در این بیانیه آمده است:
«در این گذار، ما جامعه نگارخانه‌داران و فعالان فرهنگ و هنر همچون همیشه همراه و هم‌نفس دیگر اقشار مردم بودیم و اگرچه فعالیت‌های نگارخانه‌ها در این مدت به‌طور موقت متوقف شد، این توقف نه از سر تعطیلی یا کناره‌گیری بلکه به دلیل مسئولیت‌پذیری در قبال سلامت جامعه و شرایط ویژه‌ی کشور بود و باور داریم که بازگشت به کار نه نشانه‌ی فراموشی که پاسداشت زندگی و پیوندی دوباره با مردم است. نگارخانه‌ها با درکی ژرف از آنچه پشت سر گذاشته‌اند و تعهد به آنچه باید ساخته شود، دوباره میزبان هنردوستان خواهند بود. نه برای نادیده گرفتن آسیب‌ها، بلکه برای بازسازی، امید گفت‌وگو و همدلی. به امید روزهای روشن‌تر برای ایران عزیز.»
نمایشگاه گروهی کارتون و کاریکاتور «پوزه‌بند»
خبر مهم روز نهم تیر از عالم کاریکاتور بود.
نمایشگاه گروهی کارتون و کاریکاتور «پوزه‌بند» بعدازظهر دوشنبه ۹ تیر با نمایش ۸۲ اثر کارتون و کاریکاتور از هنرمندان شاخص عرصه‌ی طنز ترسیمی همچون «سید مسعود شجاعی طباطبایی»، «محمدحسین نیرومند»، «عباس ناصری»، «مازیار بیژنی»، «سید محمدجواد طاهری»، «محمدعلی رجبی»، «عبدالمجید غیبی»، «محمدحسین ساسانی»، «مجید ادیبی»، «رضا حمیدی»، «سالار عشرت‌خواه»، «سیدمحمد سالم» و «حسین یوزباشی» افتتاح شد.
سیدمسعود شجاعی طباطبایی، در جمع خبرنگاران درباره‌ی نمایشگاه «پوزه بند» توضیح داد:« کارتون و کاریکاتور به عنوان شاخه‌ای از هنرهای تجسمی، زبان قابل فهم برای عموم مردم است؛ زبانی جهانی و صریح که می‌تواند با چاشنی طنز، پیام‌های عمیق را به شکلی تأثیرگذار منتقل کند. در این ایام سخت که جامعه‌ی ما با هجمه‌های بیرونی روبه‌رو بود، هنرمندان ما جانانه پای کار آمدند. این نمایشگاه ادای دینی است به روزهایی که مردم ایستادند و حقیقت را روایت کردند.
اجرای موسیقی «بابی ویلن» در «گلاستبری»
روز سیزدهم تیر ماه خبری از عالم موسیقی جهان را عصبانی کرد.
شبکه بی‌بی‌سی در اقدامی غیرمنتظره برای پخش اجرای زنده‌ی یک برنامه‌ی موسیقی در گلاستنبری، به‌طور رسمی عذرخواهی کرد. این عذرخواهی برای پخش اجرای زنده گروه «بابی ویلان» از پلتفرم‌های این شبکه بود که چون با شعارهای ضداسرائیلی همراه شد، بی‌بی‌سی آن را توهین‌آمیز و اسفناک توصیف کرد و در کمال تعجب از پخش خود ابراز ندامت کند!
این حادثه باعث تغییرات قابل توجهی در پروتکل‌های پخش زنده‌ی بی‌بی‌سی برای رویدادهای موسیقی شده و در حالی که بی‌بی‌سی تصمیم به پخش برنامه‌ی این گروه را اکنون یک خطا خوانده، به‌طور رسمی اعلام شده برنامه‌های موسیقی از این پس با اعمال سانسور پخش زنده خواهند شد. این در حالی است که مدیرکل بی‌بی‌سی، پس از پخش برنامه‌ی این گروه ضدصهیونیست، دستور داد تا از بازپخش آن در هرگونه پوشش خبری بعدی جلوگیری کنند. رئیس بی‌بی‌سی نیز در بیانیه‌ای شعارهای باب ویلان در اعتراض به کشتار مردم غزه توسط ارتش اسرائیل را به روش معمول و عوام‌فریبانه به کل جامعه‌ی یهودیان تعمیم داد و آن را دیدگاه‌های یهودستیزانه‌ی غیرقابل قبول خواند! و عذرخواهی کرد.
بی‌بی‌سی همچنین اعلام کرد به اعضای تحریریه که تصمیم به پخش این برنامه گرفتند پاسخ مناسب می‌دهد. وی همچنین با زیرپا گذاشتن اصل آزادی بیان که ظاهرا شعار این شبکه است، این رفتار را مایه‌ی شرمساری خواند!
بابی ویلان از گروه باب ویلان روز چهارم جشنواره‌ی گلاستنبری ۲۰۲۵ روی صحنه‌ی «وست هولتس» که یکی از بزرگترین صحنه‌های این جشنواره است، با پرچم فلسطین در پس‌زمینه‌‌ی صحنه، اجرا کرد و با حمایت از مردم غزه، شعار مرگ بر ارتش اسرائیل سر داد و با حمایت زیاد حضار مواجه شد.
این برنامه که شنبه اجرا شد با حمایت چهره‌های هنری مواجه شد و «هانس زیمر» آهنگساز مشهور سینما، در واکنش به این ماجرا، ضمن حمایت از مردم غزه نوشت: «ماجرا فلسطین است، نه گلاستنبری». آهنگساز فیلم‌های مشهوری چون «تلماسه»، «میان‌ستاره‌ای» و «گلادیاتور» نوشت:« ماجرا فلسطین است، نه گلاستنبری. ماجرا قحطی جمعی است، نه گلاستنبری. ماجرا اعتراف ارتش اسرائیل به شلیک عامدانه به شهروندان بی‌خطر و جویای کمک است، نه گلاستنبری. ماجرا پیدا شدن مواد اعتیادآور در کیسه‌های آرد گرسنگان است، نه گلاستنبری. ماجرا نسل‌کشی است، نه گلاستنبری. ماجرا فلسطین است، نه گلاستنبری.»
به دنبال اجرای بابی ویلان ویزای این گروه برای تور آمریکای آن‌ها لغو شد و آژانس استعدادیابی آمریکا با آن‌ها قطع رابطه کرد. این تنها گروه موسیقی نبود که در گلاستنبری به حمایت از مردم غزه برخاست و گروه «نی کپ» نیز اجرای خود را با حمایت از فلسطین همراه کرد، اما اجرای آن‌ها از قبل از برنامه‌ی پخش حذف شده بود.
گلاستنبری که سال ۱۹۷۰ تأسیس شد، به بزرگترین جشنواره‌ی موسیقی انگلستان تبدیل شده و هر سال بیش از ۲۰۰ هزار نفر برای تماشای اجراها در بیش از ۱۰۰ صحنه در این محل گردهم می‌آیند.
خبر ویژه روز چهاردهم تیر ماه مربوط به سینمای جهان بود.
سایت خبری ورایتی، نوشت:« فیلم «لا گراتسیا» ساخته‌ی «پائولو سورنتینو»، یک داستان عاشقانه که در آن این کارگردان برنده‌ی اسکار دوباره با «تونی سرویلو»، بازیگر «زیبایی بزرگ» همکاری کرده، به عنوان افتتاحیه‌ی جشنواره‌ی فیلم ونیز امسال انتخاب شد. «لا گراتسیا» که می‌توان آن را در انگلیسی به عنوان «گریس» یا «رحمت» ترجمه کرد، در بخش رقابتی جشنواره هم حضور خواهد داشت.
«تونی سرویلو» در این فیلم در برابر «آنا فرزتی» بازیگر ایتالیایی، که به تازگی بازیگر فیلم موفق «الماس‌ها» ساخته‌ی «فرزان اوزپتک» بود، نقش‌آفرینی می‌کند.
درباره‌ی داستان فیلم جدید «سورنتینو» توضیحی داده نشده و تنها اطلاع موجود این است که یک داستان عاشقانه است که در ایتالیا اتفاق می‌افتد.
روز 15 تیر یک خبر کوتاه و قشنگ توجه‌ها را جلب کرد. در یکی از متفاوت‌ترین اجراهای هنری بعد از جنگ ۱۲ روزه، بخش‌هایی از سمفونی نهم بتهوون معروف به «سرود شادی» توسط دو نوازنده‌ی جوان در خرابه‌های ساختمان شیشه‌ای صداوسیما طنین‌انداز شد. انتخاب جسورانه‌ی این قطعه در ویرانه‌های این ساختمان، استعاره‌ای پرقدرت از امید و مقاومت است.
پوستر فیلم «پرواز بر فراز آشیانه فاخته»
خبر ویژه روز شانزدهم تیر ماه مربوط به سینمای جهان بود.
پایگاه خبری هالیوود ریپورتر اعلام کرد «پل زانتز» تهیه‌کننده و برادرزاده‌ی «سائول زانتز» فقید که همراه «مایکل داگلاس»، فیلم اسکاری «پرواز بر فراز آشیانه فاخته» میلوش فورمن را تهیه کرده بود، در پنجاه و نهمین دوره‌ی جشنواره‌ی بین‌المللی فیلم «کارلووی‌واری» در جمهوری چک، به شدت از دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا انتقاد کرد. زانتز با حضور در مراسم نمایش نسخه‌ی بازسازی‌شده‌ی فیلم کلاسیک سال ۱۹۷۵، «پرواز بر فراز آشیانه فاخته» را فیلمی درباره‌ی شورش خواند و لایحه‌ای را که حمایت مالی از فقرا را کاهش می‌دهد و سایر سیاست‌های ترامپ را به باد انتقاد گرفت.
وی در اظهارات خود گفت:« طعنه‌آمیز است که «پرواز بر فراز آشیانه فاخته»، در پنجاهمین سالگردش در این‌جا مورد تجلیل قرار گرفته و در عین حال من می‌ترسم که کتاب درخشان «کن کیسی» در آمریکا ممنوع شود.»
زانتز ادامه داد:« دیروز ۴ ژوئیه، خودشیفته‌ی بدخیم و دیکتاتوری که کاخ سفید را اشغال کرده، لایحه‌ای را امضا کرد که توسط پیروان بی‌رحم و سنگ‌دل او تصویب شده بود تا ثروتمندان را ثروتمندتر کند و غذا و مراقبت‌های بهداشتی را از افرادی که به آن نیاز دارند، بگیرد. ۴ ژوئیه، بسیار غم‌انگیزی برای آمریکا رقم خورد.»
چهارم ژوئیه به عنوان روز استقلال آمریکا شناخته می‌شود و ایراد این سخنان در چنین روزی، یک اعتراض شفاف بود که با تشویق حضار در سالن مملو از جمعیت این جشنواره در جمهوری چک همراه شد. این تهیه‌کننده در پایان از مردم خارج از آمریکا خواست تا صبور باشند و گفت:« از آمریکا ناامید نشوید. ما بر این چیز کاملاً فاسد، از نظر اخلاقی ورشکسته، خائن، شیطانی و رفقا و نوچه‌هایش غلبه خواهیم کرد. مطمئنم که «میلوش فورمن» با من موافق است که ترامپ لکه‌ی ننگی بر کشور من است و ریاست جمهوری او به عنوان بزرگترین شکست اخلاقی در تاریخ ایالات متحده تلقی خواهد شد.»
«پرواز بر فراز آشیانه فاخته» دومین فیلم در تاریخ سینماست که جوایز هر ۵ بخش اصلی اسکار شامل بهترین فیلم برای تهیه‌کنندگانش «داگلاس» و «زانتز»، بهترین کارگردانی برای «میلوش فورمن»، بهترین بازیگر مرد برای «جک نیکلسون»، بهترین بازیگر زن برای «لوئیز فلچر» و بهترین فیلمنامه‌ی اقتباسی برای «لارنس هاوبن» و «بو گلدمن» را از آن خود کرد.
«هوشنگ مرادی کرمانی»
بیستم تیر ماه ادبیات داستانی یک خبر خوشحال کننده برای مردم داشت.
هنوز اضطراب ناشی از جنگ تحمیلی ۱۲روزه بر شهر حکم‌فرما بود که خانه‌ی قدیمی «هوشنگ مرادی کرمانی» در یکی از محلات جنوب تهران با نام «خانه قصه» به همت مهندس مرباغی و دوستانش بازگشایی شد. وی توضیح می‌دهد:« بازگشایی خانه‌ی قصه، شبیه یک افتتاح رسمی همراه با بریدن روبان و مراسم نبود. ما از خود آقای هوشنگ مرادی کرمانی دعوت کردیم، تشریف آوردند و نسخه‌هایی از کتاب‌هایشان را برای دوست‌داران خود و علاقمندان خانه‌ی قصه امضا کردند و بدین گونه خانه‌ی قصه آغاز به کار کرد.
فیلم «سوپرمن»
بیست و سوم تیر ماه فروش کمتر از حد انتظار فیلم جدید «سوپرمن» خبرساز شد.
«سوپرمن»، جدیدترین فیلم بازسازی شده از کتاب‌های مصور با بازی «دیوید کورنسوت» در نقش مرد فولادی، در اولین آخر هفته‌ی اکران خود به ۱۲۲ میلیون دلار رسید و پس از «فیلم ماینکرفت» (۱۶۲ میلیون دلار) و «لیلو و استیچ» (۱۴۶ میلیون دلار) به عنوان سومین افتتاحیه‌ی بزرگ سال شناخته شد.
فروش این فیلم، گیشه‌ی بین‌المللی هم ۹۵ میلیون دلار از فروش در ۷۸ بازار شد که کمی کمتر از حد انتظار بود و مجموع فروش بلیت این فیلم در سطح جهان را به ۲۱۷ میلیون دلار رساند. ناظران گیشه می‌گویند از این‌که «سوپرمن» در آمریکا در مقایسه با خارج از کشور بهتر شروع کرد، تعجب نکرده‌اند، زیرا این شخصیت شعارش «حقیقت، عدالت و روش آمریکایی» و یک قهرمان برای مردم این کشور است. «دیوید ای.گراس»، از مدیران مشاور سینمایی با تأکید بر این که سوپرمن همیشه به عنوان یک شخصیت آمریکایی شناخته شده و آمریکا در برخی از نقاط جهان، چندان محبوبیتی ندارد، این امر را طبیعی خواند.
«خسرو شکیبایی»
بیست و نهم تیر هم که سالگرد درگذشت «خسرو شکیبایی» یکی از بهترین بازیگران سینمای ایران بود خبری مربوط به او برایمان داشت. به نقل از روابط عمومی موسسه تصویرشهر، همزمان با هفدهمین سالروز درگذشت زنده‌یاد خسرو شکیبایی بازیگر فقید سینما، یکی از سالن‌های اصلی پردیس سینمایی باغ کتاب با ظرفیت ۲۰۰ صندلی به نام این هنرمند نام‌گذاری شد.
خسرو شکیبایی زاده‌ی تهران، خیابان مولوی بود و برای ورود به دنیای تئاتر در دانشکده‌ی هنرهای زیبای دانشگاه تهران در رشته‌ی بازیگری تحصیل کرد. او فعالیت هنری خود را از سال ۱۳۴۲ با بازیگری تئاتر آغاز کرد و این شروعی بود برای خلق نقش‌هایی که در ذهن دوست‌دارانش حک شده‌اند. خسرو شکیبایی به دلیل ایفای نقش در فیلم «هامون» ساخته‌ی «داریوش مهرجویی»، هامون سینمای ایران لقب گرفت. امضای خسرو شکیبایی اعتبار هر نقشی بود که او بازی می‌کرد، از رضا در «خانه سبز» و راننده اتوبوس در «اتوبوس شب» تا رضا در «کیمیا»، نقش خاص او در سریال تلویزیونی «روزی روزگاری» که تا سال‌ها ماندگار است و همچنین مونولوگش در سریال «مدرس».
این هنرمند غیر از بازیگری فیلمنامه‌نویس نیز بود و «سالاد فصل» را به همراه «فریدون جیرانی» نوشت، همچنین در عرصه‌ی صداپیشگی نیز فعال بود. او از هشتمین، سیزدهمین و بیست و سومین جشنواره‌ی فیلم فجر برای «هامون»، «کیمیا» و «سالاد فصل» موفق به دریافت سیمرغ بلورین بازیگری مرد شد.
پوستر سینمایی فیلم «پیرپسر»، ساخته‌ی «اکتای براهنی»
آخرین خبر هم مربوط به فیلم حاشیه‌ساز این روزهای سینمای ایران است. «پیرپسر»، ساخته‌ی «اکتای براهنی» نظرات بسیار متفاوتی را برانگیخته، از ناراحتی شدید چهره‌های فرهنگی و سیاسی تا حمایت‌های جانب‌دارانه‌ی تشکل‌های صنفی سینما. از اولین واکنش‌های تند به فیلم، واکنش «حسین دهباشی» بود که همراه با ناسزا به مسئولان فرهنگی کشور بود که اجازه‌ی اکران چنین فیلمی را می‌دهند. یکی از نمایندگان مجلس هم موضوع را به کمیسیون فرهنگی مجلس کشید و همین مسئله باعث شد خیلی‌ها فارغ از ضعف و قدرت فیلم، فقط کمر به دفاع از پیرپسر ببندند. فیلمی که اگرچه با بازی درخشان «حسن پورشیرازی» و قاب‌های دیدنی همراه است؛ اما به اعتقاد منتقدان فارغ از خشونت بی‌اندازه‌اش، به لحاظ داستانی ضعف‌های جدی دارد و با زمان بسیار طولانی‌اش یعنی سه ساعت و ده دقیقه هماهنگ نیست. «مسعود فراستی»، ضمن انتقاد از سخنگوی دولت که از فیلم حمایت کرده بود چند بار تأکید کرد این فیلم یکی از کثیف‌ترین فیلم‌هایی فارسی است که من دیده‌ام.