مجله میدان آزادی: یازدهمین ماه از سال 1402 به پایان رسید و مثل همیشه نوبت به مرور اخبار هنر و ادبیات در قالب «کاغذ اخبار هنر» رسید. یازدهمین شماره‌ی این ماهنامه را به قلم خانم «حنانه شکیبا» بخوانید:
بهمن ماه برای اهالی هنر همیشه ماهی پرکار و به تبع پر خبر است. چرا؟ به واسطه‌ی آغاز جشنواره‌های فجر. هنرمندان همه‌ی رشته‌های هنری در این ماه بسیار پرمشغله بوده‌اند و کاغذ اخبار این ماه نیز متأثر از این رویدادهاست.
سینما: فیلم فجر و غافلگیری‌های اسکار
انکار نمی‌توان کرد که مهمترین جشنواره از سلسله جشنواره‌های فجر چه از حیث مخاطب و چه از حیث رسانه، جشنواره‌ی فیلم فجر است که امسال چهل و دومین دوره‌ی آن برگزار شد و می‌توانید پوشش کامل خبری آن را در پرونده‌ی «بر فراز آشیانه‌ی سیمرغ» ملاحظه کنید.
پس در کاغذ اخبار بهمن ماه قصد نداریم چیزی از سینمای ایران بخوانید.
اما در سینمای جهان از مهمترین خبرهای این ماه بی‌شک اعلام اسامی نامزدهای اسکار بود که در نوع خود غافلگیرکننده بود. از انتخاب بهترین بازیگران گرفته تا بهترین فیلم و مثل همیشه حذف برخی چهره‌ها از این جایزه که چندان هم جدید نیست.
قابل پیش‌بینی بود که بسیاری از جوایز به اوپنهایمر و باربی برسد. اما تنها نیمی از این پیش‌بینی در نامزدهای اسکار محقق شد و باربی حداقل در نامزدی‌ها از قافله جا ماند.
اوپنهایمر، بیچارگان و قاتلان ماه کامل در رتبه‌ی اول تا سوم بیشترین نامزدی‌های اسکار قرار داشتند. باید صبر کنیم تا بیستم اسفندماه مشخص شود که غافلگیری‌ها همچنان ادامه دارد یا نه؟
موسیقی ایران: موسیقی کوک می‌نوازد
از دیگر جشنواره‌های بهمن ماه، جشنواره‌ی موسیقی فجر بود که 81 اجرای صحنه‌ای داشت و جدول اجراهای آن از پانزدهم بهمن ماه منتشر شد. این جشنواره بعد از پایان جشنواره‌ی فیلم فجر، در روز 23 بهمن آغاز به کار کرد و امسال به نسبت سال‌های همه‌گیری کرونا و آرامش فضای سیاسی اجتماعی کشور، گرمتر برگزار شد.
برخی از برگزیدگان این جشنواره عبارت بودند از:
در بخش پاپ مقام اول را مصطفی راغب برای ترانه‌ی «حال نامعلوم» گرفت. باربد بهترین خوانندگی در موسیقی دستگاهی به آلبوم «قاب خیال» به خوانندگی هادی فیض‌آبادی رسید. و باربد بهترین آهنگسازی موسیقی دستگاهی به سعید هنرمند برای آلبوم «گمشده دل» تعلق گرفت.
همچنین هیئت داوران به دلیل استفاده مطلوب از داده‌های درست تاریخی، نگاه دقیق و بی‌طرفانه و بهره‌گیری از تکنیک‌های ممتاز در زیبایی‌شناسی تصویر، برنامه «دورها آوایی ست...» را -به سردبیری حسن صنوبری و تهیه‌کنندگی محمدسعید غلامی- شایسته تقدیر ویژه دانست.
سی و نهمین جشنواره‌ی موسیقی فجر، شنبه 28 بهمن ماه به کار خود پایان داد.
موسیقی جهان: گرمی زنانه شد
از عالم موسیقی در جهان هم، مهمترین خبر برگزاری مراسم شصت و ششمین دوره‌ی جوایز موسیقی گرمی بود که مهمترین جوایز آن را هنرمندان زن تصاحب کردند.
«تیلور سوئیفت» جایزه بهترین آلبوم سال را برای آلبوم «نیمه‌شب‌ها» گرفت و رکورددار بیشترین جایزه «آلبوم سال» در تاریخ جوایز گرمی شد.
«مایلی سایرس» دیگر خواننده زن نیز جایزه بهترین رکورد سال جوایز گرمی را برای آهنگ «Flowers»گرفت و جایزه بهترین آهنگ سال نیز به «What Was I Made For?» از «بیلی آیلیش» رسید.
در بخش بهترین هنرمند جدید به «ویکتوریا مونه» و بهترین موسیقی متن یک فیلم یا سریال نیز به فیلم «اوپنهایمر» اثر «لودویگ گورانسون» جایزه گرمی را به خانه بردند.
هنرهای تجسمی: طوبای زرین به که خواهد رسید؟
جشنواره‌ی مهم بعدی در بهمن ماه، شانزدهمین جشنواره‌ی هنرهای تجسمی بود که در آبان‌ماه فراخوان داده بود. این جشنواره از هشتم بهمن ماه در موزه‌ی هنرهای معاصر کار خود را شروع کرد و سوم اسفند به ایستگاه پایانی خواهد رسید. باید تا سوم اسفند منتظر بمانیم و ببینیم این‌بار طوبای زرین جشنواره در دستان کدام هنرمندان ریشه می‌دواند.
ادبیات: از جایزه ابوالحسن نجفی تا کتاب سال
در حوزه‌ی ادبیات نیز، در اخبار دی ماه فراخوان جایزهی ابوالحسن نجفی را داشتیم که روز سه‌شنبه ۲۴ بهمن برگزیدگان آن مشخص شد.
«در آمریکا» رمانی از سوزان سانتاگ، ترجمه نیلوفر صادقی از نشر برج به عنوان برگزیده معرفی شد. همچنین «باغ‌های تسلا» رمانی از پریسا رضا، ترجمه ابوالفضل الله‌دادی، نشر برج به عنوان شایسته‌ی تقدیر شناخته شد.َ
جایزهی «ابوالحسن نجفی» هر ساله به منظور احترام و پاسداشت خدماتی که این مترجم و زبان‌شناس به فرهنگ و ادب و حوزه‌ی ترجمهی این مرز و بوم کرده، به بهترین ترجمهی رمان یا مجموعه داستان‌کوتاهی که در یک سال گذشته منتشر شده است، اهدا می‌شود.
و کتاب سال هم برگزیدگان خود را شناخت. در حوزه‌ی ادبیات این برگزیدگان عبارت بودند از:
در گروه شعر کلاسیک کتاب «دل‌بستگی» سروده حسین دهلوی از انتشارات سوره مهر، در گروه شعر نو کتاب «خدا خیرت دهد ای زیبارو، شعرها و طرح‌های محمدباقر کلاهی‌اهری» از انتشارات مهرودل، در گروه شعر محاوره؛ «محاورات» سروده امیرعلی سلیمانی از انتشارات نزدیک‌تر، در گروه درباره شعر کتاب «خاقانی‌نامه (دفتر اول)»، تألیف سعید مهدوی‌فر از انتشارات ادبیات، در گروه متون قدیم کتاب «سیر العباد الی المعاد»، تألیف ابوالمجد مجدود بن آدم سنایی غزنوی از انتشارات دکتر محمود افشار، در گروه مستندنگاری کتاب «من اعتراف می‌کنم: زندگی و زمانه وحید افراخته»، نوشته محمد رحمانی، از انتشارات موسسه فرهنگی مطبوعاتی ایران و در گروه شعر نوجوان، کتاب«بعضی از پرنده‌ها شاعرند» سروده اسماعیل الله‌دادی؛ ویراستار از انتشارات گویا، برگزیدگان چهل‌ویکمین جایزه کتاب سال بودند.
عکاسی: عکس سال حیات وحش
از عالم عکاسی هم اینکه در یک نظرسنجی مردمی نیما ساریخانی، عکاس آماتور ایرانی-بریتانیایی، برنده‌ی جایزهی بهترین عکس سال حیات وحش شده است.
نیما ساریخانی این تصویر را پس از سه روز جستجوی خرس‌های قطبی در میان مه غلیظ در مجمع الجزایر سوالبارد، در شمالی‌ترین نقطه نروژ، گرفته است که در اقیانوس منجمد شمالی است.
منتقدین در تفسیر این عکس گفته‌اند: «این تصویر تامل‌برانگیز یادآور پیوند یکپارچه بین یک حیوان و زیستگاهش است و اثرش همچون نمایشی تصویری است از مضرات تغییرات اقلیمی و از دست دادن محیط زیست».
عکاسی آخرین بخش کاغذ اخبار بهمن ماه بود که خبرهای آن را با هم مرور کردیم. حتما بهمن ماه خبرهای مهم دیگری هم دارد که اینجا نیاورده‌ایم اما در فصلنامه‌ی زمستان به آن خواهیم پرداخت.