مجله میدان آزادی: حدود ۱۸ ماه، از درگذشت دکتر محمدعلی اسلامی ندوشن، چهرهی مطرح فرهنگ و ادب ایران در خارج از ایران میگذرد؛ پیکر او به رسم امانت در کانادا به خاک سپرده شد اما خبرهای جدید حکایت دیگری از عشق پیر فرهیختهی ادب ایران به این خاک دارد. شرح این حکایت را میتوانید در خبر زیر به تفصیل بخوانید.
به گزارش مجله میدان آزادی، پیکر مرحوم استاد محمدعلی اسلامی ندوشن که در پنجم اردیبهشت سال ۱۴۰۱، در کشور کانادا درگذشت و به رسم امانت در همان کشور به خاک سپرده شده بود، بنابر وصیت ایشان، صبح روز یکشنبه، ۲۸ آبانماه، وارد تهران میشود تا مجداد در ایران تشییع و به خاک سپرده شود.
وکیل خانوادهی اسلامی ندوشن، در نشست خبری آیین بازگشت و تشییع پیکر زندهیاد دکتر محمدعلی اسلامی ندوشن، جزئیاتی از بازگشت پیکر این نویسنده، شاعر، پژوهشگر و مترجم و خاکسپاری ایشان بیان کرد.
دکتر محمدعلی اسلامی ندوشن فروردین سال ۱۳۹۵ برای دیدار با خانواده به کانادا سفر کردند ولی در اثر بیماری و پس از آن شیوع کرونا، پزشکان ایشان را از سفر هوایی طولانی منع میکنند و بدین ترتیب سفری چند ماهه به سفری چندساله تبدیل میشود اما بارها وصیت میکنند در صورت فوت حتما در ایران به خاک سپرده شوند.
استاد ندوشن با اینکه اهل یزد بودند، اما وصیت کردند در نیشابور به خاک سپرده شوند و جملهی معروفی از ایشان نقل میشود که نشان از علاقهی وافر وی به خاک خراسان داشت: «خراسان پرتاریخترین ایالت ایران و نیشابور بلاکشترین شهر ایران است».
پیکر استاد، یکشنبه ۲۸ آبانماه وارد ایران و ساعت ۸ صبح ۲۹ آبان از صحن دانشکدهی ادبیات دانشگاه تهران تا مسجد دانشگاه تشییع و از آنجا به موسسهی اطلاعات برای ادای نماز منتقل میشوند. طبق برنامهریزی اولیه که از رسانهها منتشر شده بود، قرار بود پیکر ایشان پس از تشییع در تهران مستقیم به نیشابور انتقال داده و روز سیام آبانماه به خاک سپرده شوند. اما بنا به درخواست مردم ندوشن و یزد، تغییراتی در برنامه تشییع و خاکسپاری ایشان ایجاد شد و بر اساس هماهنگیهای انجامشده با مقامات استان یزد و رضایت کتبی خانواده استاد، پیکر ایشان در شهرهای یزد و ندوشن نیز تشییع میشود.
بر اساس برنامهریزی جدید، روز دوشنبه 29 آبانماه ساعت ٨ صبح، پیکر استاد از محل دانشکدهی ادبیات تا دانشکدهی حقوق تشییع میشود و ساعت ٩:٣٠ صبح همان روز مراسم بزرگداشت ایشان در موسسه اطلاعات برگزار خواهد شد و نماز بر پیکر استاد خوانده میشود.
سپس به یزد منتقل و ساعت ١٠ صبحِ روز سهشنبه، 30 آبانماه پیکر استاد اسلامی ندوشن در دبیرستان ایرانشهر، محل تحصیل ایشان تشییع میشود و سخنران این مراسم استاد میرجلالالدین کزازی خواهد بود و سپس برای تشییع به ندوشن، محل تولد و خانهی پدری ایشان منتقل میشود. در نهایت، پنجشنبه دوم آذرماه مراسم تشییع و خاکسپاری استاد اسلامی ندوشن از ساعت ١٠ صبح در نیشابور انجام خواهد شد.
با مصوبهی شورای شهر نیشابور و اعطای شهروندی نیشابور به خانم دکتر شیرین بیانی، همسر دکتر اسلامی ندوشن، پیکر استاد در قطعهی مفاخر نیشابور در کنار آرامگاه عطار نیشابوری به خاک سپرده میشود. مقبرهی نمادین اسلامی ندوشن هم در سالگرد درگذشت ایشان در این مکان نصب خواهد شد.
خانواده، شاگردان و دوستداران استاد فقید ادبیات فارسی، مراسم تشییع اسلامی ندوشن در نیشابور را «سفر سیمرغ: از ندوشن به نیشابور» نامگذاری کردهاند.
محمدعلی اسلامی ندوشن شاعر، منتقد، نویسنده، مترجم، حقوقدان و پژوهشگر، متولد سوم شهریور ۱۳۰۳ در روستای ندوشن یزد و از پرکارترین ادیبان و پژوهشگران معاصر ایران بود.
وی تحصیلات ابتدایی را تا سوم متوسطه در یزد گذراند و برای ادامهی تحصیل در سال ۱۳۲۳ به تهران آمد و دورهی متوسطه را در دبیرستان البرز به پایان رساند. سپس برای ادامهی تحصیل وارد دانشکده حقوق دانشگاه تهران شد. پس از آن به مدت ۵ سال در فرانسه و انگلستان به تحصیلات خود ادامه داد و با گذراندن پایان نامهی دکترای خود به نام «کشور هند و کامنولث»، دکترای حقوق بینالملل را از دانشکدهی حقوق دانشگاه پاریس دریافت کرد.
محمدعلی اسلامی ندوشن در سال ۱۳۳۴ پس از بازگشت به ایران ، چند سال قاضی دادگستری بود؛ در سال ۱۳۴۸ به دعوت رئیس وقت دانشگاه تهران، به همکاری با دانشگاه تهران دعوت شد و براساس تألیفاتی که در زمینهی ادبیات منتشر کرده بود، از اعضای هیئت علمی دانشکدهی ادبیات دانشگاه تهران شد و تدریس نقد ادبی و سخنسنجی، ادبیات تطبیقی، فردوسی و شاهنامه، شاهکارهای ادبیات جهان در دانشکدهی ادبیات و تدریس تاریخ تمدن و فرهنگ ایران را در دانشکدهی حقوق برعهده گرفت.
از دکتر اسلامی ندوشن، بیش از ۷۰ تألیف و ترجمه و صدها مقاله به جای مانده است که از مشهورترین آثار او میتوان به «صفیر سیمرغ»، «داستانهای شاهنامه؛ بازخوانی ادبیات کهن ایران»، «ایران و جهان از نگاه شاهنامه»، «در کشور شوراها»، «نامه نامور»، «کارنامهی چهلساله»، «ایران را از یاد نبریم»، «به دنبال سایه همای» و «روزها» که خاطرات زندگی اوست، اشاره کرد.