مجله میدان آزادی: به مناسبت روز ملی نوجوان، در قسمت اول مجموعه فهرست‌های ادبیات فانتزی درباره فانتزی تاریخی خواندید و در این این قسمت نیز با 5 اثر از بهترین‌های فانتزی حماسی آشنا خواهید شد. در ادامه شما را به مطالعه‌ی این فهرست که توسط مهشاد حمزه‌لو - دانش‌آموخته‌ی ادبیات کودک و نوجوان - گردآوری و نوشته شده است دعوت می‌کنیم:
در ایران اگرچه ادبیات فانتزی از ابتدای ۱۳۰۰ پا به دنیای ادبیات گذاشته اما به‌دلیل فقدان زمینه‌های اجتماعی و تقلیدهای خام تا دهه‌ی هفتاد بروز چندان موفقی نداشت. از اواخر دهه‌ی هشتاد تاکنون اما روی دیگر سکه نمایان شده و نویسندگان قلم خیال به دست گرفته و با رجزخوانی ماهرانه در جهان فانتزی، رمان‌های ژانر فانتزی به خصوص برای مخاطب نوجوان پدید می‌آورند. ژانر فانتزی‌حماسی نیز از این قاعده مستثنا نیستند و آثار مهمی در این ژانر خلق شده است. در ادامه‌ی این یادداشت قصد داریم پنج نمونه‌ی مهم از این ژانر فانتزی حماسی نوجوان را که عموما توسط نویسنده‌های ایرانی نوشته شده معرفی کنیم. این اثار به بهترین شکل حماسه‌‌ها و تاریخ ایران‌زمین را بازآفرینی کرده و به آن‌ها حیاتی نو بخشیده‌اند.
1. پارسیان و من | آرمان آرین
مجموعه رمان «پارسیان و من»، سه‌گانه‌ای است که خواننده را سوار بر قالیچه‌ی پرنده‌ی خیال می‌کند و او را به گذشته‌های دور در پیشاتاریخ ایران‌زمین می‌برد تا بازآفریننده‌ی حماسه‌هایی باشد که خالق شاهنامه، فردوسی حکیم، ز دفتر به گفتار خویش آورده بود! نویسنده در هریک از مجلدات این مجموعه، داستانی از شاهنامه را از میان ورق‌کهنه‌ها بیرون کشیده و نوجوانی از عصر حاضر را همچون شوالیه‌ای به درون آن فرامی‌خواند تا به‌شکلی سحرآمیز از نزدیک شاهد وقایع باشد و حتی به‌عنوان یک قهرمان در آن حماسه‌آفرینی کند! «کاخ اژدها»، «راز کوه پرنده» و «رستاخیز فرامی‌رسد» به‌ترتیب سه جلدی هستند که این سه‌گانه‌ی خواندنی را تکمیل می‌کنند و داستان ضحاک، هفت خان رستم و کوروش را با جزئیات و ویژگی‌های یک رمان مدرن به تصویر می‌کشند.
این مجموعه که در ژانر فانتزی‌حماسی به قلم روان آرمان آرین به رشته‌ی تحریر درآمده، با همکاری انتشارات موج منتشر شده است. گفتنی است که نویسنده داستان‌های شاهنامه را با نگاهی چنان نو و شگفت‌انگیز روایت کرده که «پارسیان و من» در میان پرطرفدارترین رمان‌های نوجوان ایرانی قرار گرفته و حتی در نوزدهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران عنوان پرفروش‌ترین رمان را از آن خود کرده است. علاوه‌بر این برنده‌ی جایزه‌ی بیست و سومین دوره‌ی کتاب سال ۱۳۸۴ شده و در جشنواره‌ی شورای کتاب کودک ۱۳۸۵، جشنواره‌ی مهرگان ادب ۱۳۸4 و جایزه‌ی IBBY دانمارک تقدیر دریافت کرده است.
۲. پتش خوارگر | آرمان آرین
«پتش خوارگر» در قدیم‌الایام نام منطقه‌ای کوهستانی بود در مازندران تا اینکه زمانه گذشت و زبان با زمانه دگرگون شد و نام این منطقه به فرشوادگر، سوادگر و بالاخره سوادکوه تغییر یافت. نام مجموعه‌ی «پتش خوارگر» نیز از همین منطقه به عاریت گرفته شده است؛ سرزمین دارنده‌ی کوه و دشت و دریا. چراکه تمام وقایع کتاب در زمانی باستانی از همین جا و پادشاه این سرزمین آغاز شد. پادشاهی که اگرچه در کوهستانی که حد فاصل میان آدمیان و دیوان بود فرمانروایی می‌کرد، اما دل در گرو کردار اهورایی بسته بود. ولی هیچ چیز در این جهان فانی پایدار نیست و فره ایزدی نیز از این قاعده مستثنا نبود. آن روز که فره از دست پادشاه نیکدل گریخت، شیپور جنگ میان خیر و شر، تباهی و زندگی و نور و تاریکی به صدا درآمد!
این مجموعه رمان فانتزی‌حماسی که یکی دیگر از شاهکارهای آرمان آرین و انتشارات موج در حوزه‌ی بازآفرینی آثار کهن است، در پنج جلد («حماسه‌ی سرآغاز»، «مردی از تبار اژدها»، «بر بنیادهای هستی»، «از ژرفای تاریک» و «حماسه‌ی اندرون») قهرمانی‌های پتش خوارگر در مسیر نجات فرجام هستی را به نمایش می‌گذارد. ناگفته نماند که این مجموعه‌ی سراسر ماجرا و حماسه در فهرست پرفروش‌ترین آثار ایرانی قرار گرفته و همچون قهرمان داستانش در میدان ادبیات افتخارات بسیاری را نصیب نویسنده‌ی خود کرده است؛ ازجمله: کتاب برگزیده‌ی ایران در بازآفرینی آثار کهن، دریافت نشان نقره‌ای لاک‌پشت پرنده، دریافت لوح تقدیر از نهمین جشنواره‌ی کتاب برتر کودکان و نوجوانان و پیوستن به فهرست کلاغ سفید کتابخانه‌ی بین‌المللی مونیخ.
۳. سورنا | مسلم ناصری
هنگامی که سورنا، شاهزاده‌ی جوان، پسر بزرگ پادشاه از خیانت وزیر بدکار و بدسیرت پدر آگاه می‌شود سعی در رسوا کردن او دارد. غافل از اینکه او در این قافله تنهاست؛ چراکه از طرفی مادر را از دست داده و از طرف دیگر خواهر ناتنی‌اش به طلسم وزیر دچار شده است. پس سرنوشتی جز رانده شدن از قصر انتظار سورنا را نمی‌کشد.
سه‌گانه‌ی «سورنا» در سه مجلد «سورنا و جلیقه‌ی آتش»، «سورنا و تابوت مرگ» و «سورنا و حباب مرگ» روایتگر حماسه‌آفرینی‌های شاهزاده‌ای می‌شود که قصد دارد پرده از طینت زشت وزیر بردارد و خواب غفلت را از چشمان پادشاه بزداید. این مجموعه که در ژانر فانتزی‌حماسی و با اقتباس از افسانه‌های ایرانی خلق شده به قلم مسلم ناصری نوشته شده و نشر افق آن را در اختیار نوجوانانی قرار داده که کامی تشنه برای دلاوری‌ها و حماسه‌های ایرانی دارند.
تصویر جلد اول از مجموعه «پادشاهی جهان»
۴. پادشاهی جهان | نیما کهندانی
مجموعه رمان «پادشاهی جهان»، قصه‌ای درهم‌تنیده از افسانه‌ها و اساطیر باستانی سرزمین‌ها و کشورهای مختلف است که نیما کهندانی آن‌ها را اقتباس کرده و به عصر حاضر فراخوانده. در این مجموعه داستان جهانی روایت می‌شود که در آینده‌ای دوردست قرار دارد. زمانی که اساطیر باستانی از گذشته پا به عصر جدید می‌گذارند تا قدرت گم‌شده‌شان را باز پس گیرند و فرمانروایی جهانی خود را بنا کنند.
«پادشاهی جهان» که از نشر ویدا و در چهار مجلدِ «خیزش خاک»، «نفرین بیوا»، «طوفان مرگ» و «رقص آتش» جنگ قدرت را به نمایش می‌گذارد، به گفته‌ی نویسنده با هدف آشنا کردن خوانندگان با اساطیر ناشناخته و گمنام ایرانی خلق شده است. نیما کهندانی می‌گوید: «اساطیر ایرانی به‌نحوی در همه‌ی جلدهای این مجموعه حضور دارند. با وجود اینکه کم و بیش به اساطیر سایر کشورها پرداخته شده بود و ما کتاب‌های ترجمه‌ی زیادی درباره‌ی اساطیر کشورهای دیگر در ایران داریم، اما اساطیر کشور خودمان ناشناخته باقی ماندند و نوجوانان اطلاعات زیادی درباره‌ی آن‌ها ندارند. با نوشتن این مجموعه درباره‌ی اساطیر ایرانی سعی کردم به‌نحوی نوجوانان را با اساطیر ایرانی بیشتر آشنا کنم.»
تصویر جلد اول از مجموعه «سرزمین اسطوره»
۵. سرزمین اسطوره | کاتارینا ورزی
«سرزمین اسطوره» مجموعه کتابی در ژانر فانتزی‌حماسی است که به قلم و روایت نویسنده‌ی خارجی‌زبان، کاتارینا ورزی درباره‌ی اساطیر ایرانی تألیف شده و توسط حسین فتاحی به فارسی ترجمه شده است. این اثر که از انتشارات قدیانی در چهار مجلد «مرغ زرتاج»، «عروس اژدها»، «راز سیمرغ» و «شاه سایه‌ها» خلق شده در هر رمان به یکی از اساطیر ایرانی می‌پردازد؛ از سیمرغ گرفته تا موجودات نیم‌انسان و نیم‌اژدها! و درجان، شاگرد عطار نوجوانی است که قرعه به نامش افتاده و از پس مأموریت‌هایی که بر دوشش گذاشته شده از جهانی اسطوره‌ای سر در می‌آورد که سالیان سال در خاک سرزمینش خفته است.
مطالب مرتبط:
5 داستان فانتزی تاریخی از نویسندگان ایرانی برای نوجوانان
ده رمان برتر از بهترین رمان‌های فانتزی ، برای خرید از نمایشگاه کتاب تهران
«رادیو رازآلو» با موضوع «رمان و داستان فانتزی» منتشر شد