مجله میدان آزادی: در اولین مطلب از ستون «پیاده‌روی با هنرمندان هنر و ادبیات کودک و نوجوان» به سراغ «نیلوفر نیک‌بنیاد» رفتیم و با او به گفت‌وگو نشستیم. در این مطلب، یک راهنمای جمع‌وجور آماده کرده‌ایم که با آن می‌توانید به جهان نیلوفر نیک‌بنیاد و کتاب‌هایش قدم بگذارید. این فهرست را در ادامه به قلم نیلوفر بختیاری بخوانید:
نیلوفر نیک‌بنیاد، نوشتن را از همان سال‌هایی آغاز کرد که خیال، جدی‌ترین مشقِ کودکی‌اش بود. در نوجوانی برای مجله‌ی «دوچرخه» می‌نوشت و در وبلاگ پرطرفدار «نیکولای آبی» قلم می‌زد. او امروز یک نویسنده‌ی جوان و کاربلد است که داستان‌هایش هم سرگرم‌کننده‌اند، هم آگاهی‌بخش؛ و مهم‌تر از همه رنگ دغدغه‌های کودک و نوجوان امروز را دارند.
بی‌مقدمه برویم با 5 تا از برجسته‌ترین آثار او در حوزه‌ی ادبیات کودک و نوجوان آشنا شویم؛ داستان‌هایی که هم پنجره‌ای به درون مخاطب باز می‌کنند و هم روایتگر جهان پیرامون، با همه‌ی شیرینی‌ها و تلخی‌هایش هستند.
کتاب «گورناز»، نوشته «نیلوفر نیک‌بنیاد»
１. گورناز
تصویرگر: عاطفه فتوحی
ناشر: شرکت انتشارات فنی ایران (کتاب‌های نردبان)
گروه سنی: نوجوانان؛ به‌ویژه دختران
سال انتشار: ۱۴۰۱
تعداد صفحات: ۹۲
ژانر: رمان مصور و فانتزی نوجوان
موضوع: بلوغ اجتماعی نوجوانان، آگاهی‌بخشی نسبت به مرزهای شخصی و اهمیت اعتمادبه‌نفس
«گورناز» یک گورخر ماده‌ی نوجوان است که همراه با خانواده‌اش به شهر جدیدی مهاجرت کرده است. این شهر برای او حسابی ناآشناست؛ برای همین سعی دارد خیلی زود خودش را پیدا کند. او در بازگشت از مدرسه، با گورخری خوش‌ظاهر و خوش‌سروزبان به نام «گورویز» آشنا می‌شود که به‌ظاهر مهربان و جذاب است. تا این‌که رفته‌رفته رفتارهای گورویز عجیب می‌شود. او مدام با کلمات زیبا و ابراز علاقه‌های ناخوشایند مرزهای گورناز را می‌شکند و سعی دارد ذهن او را مشغول کند. نیک‌بنیاد در این اثر در بیانی نمادین آسیب‌پذیری عاطفی دختران نوجوان و اهمیت آموزش در حوزه‌ی بلوغ اجتماعی را نشان می‌دهد.
کتاب «من شیر سیرک نیستم»، نوشته «نیلوفر نیک‌بنیاد»
２. من شیر سیرک نیستم
تصویرگر: مهناز سلیمان‌نژاد
ناشر: شرکت انتشارات فنی ایران (کتاب‌های نردبان)
گروه سنی: ۱۰ تا ۱۲ سال
سال انتشار: ۱۳۹۸
تعداد صفحات: ۸۰
ژانر: رمان مصور و فانتزی کودک
موضوع: شناخت هویت فردی و خودآگاهی
در «من شیر سیرک نیستم» ماجرای یک توله‌شیر نر را می‌خوانیم که به‌خاطر زندگی در باغ‌وحش، شیر بودن خودش را فراموش کرده و مدام مورد قضاوت مادر و خواهرانش قرار می‌گیرد. او دلش می‌خواهد مثل آدم‌ها رفتار کند و لباس بپوشد؛ حتی دوست دارد مثل آن‌ها راه برود، لبخند بزند و مقابل دوربین ژست بگیرد. توله‌شیر بلد نیست نعره بزند و مثل شیرهای دیگر قدرت‌نمایی کند. باید دید او به تقلید از رفتار آدم‌ها ادامه می‌دهد یا سرانجام یک شیر واقعی و تمام‌عیار خواهد شد؟
در این داستان، نیلوفر نیک‌بنیاد با بهره‌گیری از فضایی فانتزی نشان می‌دهد تلاش برای جلب توجه دیگران چطور به شکل‌گیری بحران هویت در کودکان منجر می‌شود.
کتاب «هر ماری ماره»، نوشته «نیلوفر نیک‌بنیاد»
３. هر ماری ماره
تصویرگر: زهرا رسولی
ناشر: پی‌نما
گروه سنی: کودک تا ۶ سال
تعداد صفحات: ۲۸
سال انتشار: ۱۴۰۲
ژانر: داستان تصویری کودک
موضوع: پذیرش تفاوت‌ها، شکل‌گیری اعتمادبه‌نفس در کودکانی با ویژگی‌های متفاوت
میله‌مار، درازترین مار شهر است؛ آن‌قدر دراز که حتی صندلی قطار هم برایش کوچک است! دیگران او را مسخره می‌کنند، ولی او رؤیای شهری را دارد که در آن همه‌ی مارها مثل خودش باشند. او برای رسیدن به آن شهر خیالی، باید بلیت قطار بخرد و سفر کند، اما... اگر روی صندلی جا نشود؟ اگر به او بلیت ندهند؟ البته این تمام ماجرا نیست چون در یک نقطه‌ی دیگر از داستان، یک تیله‌مار هم دنبال شهر آرمانی‌اش می‌گشت. داستان از دل همین «اگرها» و «شایدها» آغاز می‌شود. «هر ماری ماره» کتابی با فضایی فانتزی و طنزآمیز است. این داستان روحیه‌ی پرسشگری کودکان را تقویت می‌کند. هر پرسش می‌تواند راهی به سوی درک بهترِ خود، پذیرش تفاوت‌ها و باور به یک تصویر ذهنی بهتر بگشاید. هنجارگریزی در روایت این اثر از ویژگی‌های برجسته‌ی آن به شمار می‌رود.
کتاب «مرکز زیبایی فیل‌های جورواجور» نوشته «نیلوفر نیک‌بنیاد»
４. مرکز زیبایی فیل‌های جورواجور
تصویرگر: حمیده محبی
ناشر: محراب قلم
سال انتشار: ۱۳۹۷
گروه سنی: ۵ تا ۷ سال
تعداد صفحات: ۲۴
ژانر: کتاب تصویری
موضوع: درک تفاوت‌ها با تأکید بر عزت نفس
در سرزمینی زیبا، فیل‌های جورواجوری زندگی می‌کنند که از ظاهر متفاوت‌شان خوشحال‌اند. فیل بزرگ، فیل بلند، فیل کوتاه، فیل رنگی... همه در کنار هم شاداند. تا این‌که روزی «مرکز زیبایی فیل‌ها» افتتاح می‌شود؛ جایی که در آن با کمک دستگاهی عجیب‌وغریب، همه‌ی فیل‌ها وارد تونل زیبایی می‌شوند. باید دید نتیجه‌ی کارهای زیبایی‌شان چطور از آب درمی‌آید. جالب است بدانید، این کتاب، بدون هیچ کلمه‌ای، فقط با تصویر روایت شده و خطر هم‌شکل‌سازی، چه در ظاهر و چه در اندیشه را به کودکان، والدین و مربیان یادآور می‌شود.
کتاب «مامان جدید من» نوشته «نیلوفر نیک‌بنیاد»
５. مامان جدید من
تصویرگر: مهناز سلیمان‌نژاد
ناشر: علمی فرهنگی (کتاب‌های پرنده‌ی آبی)
سال انتشار: ۱۳۹۷
گروه سنی: کودکان ۶ تا ۱۰ سال
تعداد صفحات: ۴۴
ژانر: داستان تصویری
موضوع: سازگاری و پذیرش والد جدید و ازدواج دوباره‌ی والدین
کودکی در آستانه‌ی پذیرفتن «مامان جدید» قرار دارد. مادر زیستی او دیگر نیست و حالا زنی تازه قرار است نقش مادر را برایش بازی کند. کودک، با ذهن خیال‌پردازش، تلاش می‌کند درک درستی از این تغییر بزرگ به دست بیاورد؛ درکی که با ترس، شک، امید و اضطراب همراه است. در مجموع، کتاب «مامان جدید من» روایتگر عواطف کودکی آسیب‌دیده در برابر دنیای پیچیده‌ی بزرگ‌ترهاست؛ عواطفی که اگر با محبت و درک همراه شود، می‌تواند محیط خانه را برای کودک امن‌تر کند.
در مجموع، در اغلب داستان‌های «نیلوفر نیک‌بنیاد» توجه به هویت‌یابی کودک و نوجوان، پذیرش تفاوت‌ها، عبور از بحران‌های شخصیتی و درک بهتر دنیای اطراف به چشم می‌خورد. نویسنده در این آثار با کمک روایتی جذاب که گاه نمادین و فانتزی است، مفاهیم پیچیده‌ای چون تنهایی، تغییرپذیری و خودآگاهی را بیان می‌کند. این 5 داستان به والدین، مربیان و روان‌شناسان کودک کمک خواهد کرد باب گفت‌وگو پیرامون احساسات پنهان کودک و نوجوان را باز کنند و به پرورش نسلی آگاه‌تر و همدل‌تر اهتمام ورزند.
مطالب مرتبط:
گفت‌وگوی مجله میدان آزادی با نیلوفر نیک‌بنیاد: «دوست دارم بچهها حس بهتری به ایران پیدا کنند!»