مجله میدان آزادی: به سومین صفحه از مطالب «اربعین از نگاه هنر» رسیدیم. در این مطلب، خانم «نرجس صحرایی» ده عکس منتخب از حضور زنان و دختران در پیاده‌روی اربعین را از لنز دوربین عکاسان خارجی و ایرانی را جمع‌آوری کرده‌اند. این فهرست عکس را که دومین فهرست منتشرشده در مجله میدان آزادی به مناسبت این رویداد جهانی است، مشاهده و جزئیاتی پیرامون هر عکس را بخوانید:
به اربعین حسینی نزدیک‌تر می‌شویم. روزهایی که میلیون‌ها نفر از ایران و سایر کشورهای جهان، در عراق جمع می‌شوند تا در مراسم سالانه‌ی اربعین شرکت کنند و از شهرهای مختلف مذهبی عراق به‌سمت شهر کربلا بروند.
در خلال این رویداد، برنامه‌های هنری‌مذهبی متعدی برگزار می‌شود. شاید انعکاس این رویداد و اتفاقاتش به‌اندازه‌ی وسعت واقعی آن نباشد. اما در این میان هنر عکاسی کمک شایانی به معرفی این رویداد کرده است. عکس‌هایی که تا حد توان حال‌وهوای آن فضای متفاوت را منتقل می‌کنند. با جست‌وجویی ساده در میان سایت‌های جهانی عکس با آثار باکیفیت زیادی در این زمینه مواجه می‌شویم. اما برای گزینش عکس‌ها و گردآوری این فهرست در میان فهرست‌های مجله میدان آزادی، به‌جز کیفیت و زیبایی بصری، چند معیار دیگر هم داشتیم. یک اینکه فهرست ما زاویه دید متفاوتی داشته باشد، دوم اینکه پیرامون یک موضوع انسجام داشته باشد و سوم اینکه در سال‌های آتی ادامه‌دار باشد.
در کنار همه‌ی این‌ها فکر می‌کنیم، فهرست موضوعی ارائه‌شده، برای کارهای هنری بعدی در پیاده‌روی‌های سال‌های آینده، راهکارهایی به هنرمندان خواهد داد.
بر اساس معیارهایی که گفته شد، در میان عکس‌های متعدد، ما بر موضوع حضور بانوان و نقش‌آفرینی آن‌ها در این اجتماع تمرکز کردیم. در این فهرست بنا نداریم در مورد هر عنوان زیاد صحبت کنیم، فقط نکات قابل توجهی را که به چشم می‌آیند با هم مرور می‌کنیم.
در این گزینش سایت‌هایی چون gettyimages ،unsplash ،pixblender ،pinterest ،alkafil، سایت جایزه‌ی جهانی اربعین و بسیاری دیگر از سایت‌های داخلی و خارجی را بررسی کردیم. البته که در نهایت اسم بعضی از این سایت‌ها در فهرست ما نیامدند، زیرا اثری در موضوع مورد نظر ما نداشتند. اما نکته‌ی قابل توجه و تلخ ماجرا، کم‌رنگ بودن حضور عکاس زن در این موضوع است. در حالی که زنان در پیاده‌روی اربعین حضوری پررنگ دارند و قطعاً نگاه و دوربین زنانه این حضور را بسیار بهتر و متفاوت‌تر می‌توانست ثبت کند. از آسیب‌های این کمبود، فقدان بسیاری از فضاهای زنانه در تصاویر ثبت‌شده، به‌خصوص از داخل موکب‌های زنانه است.
1- عکاس این عکس میلاد اسلام‌زاده است و این عکس برگزیده‌ی پنجمین جایزه‌ی جهانی اربعین است که تاکنون هشت دوره از آن برگزار شده.
یکی از وجوه پررنگ حضور زنان در راهپیمایی اربعین، پذیرایی کردن از زائرانی است که در حال طی کردن این مسیر هستند. بسیاری از مواقع این زنان، صاحبان خانه‌های قرارگرفته در مسیر هستند و با اشتیاق تمام چیزی را که دارند برای زائران عرضه می‌کنند. این عکس سادگی این زنِ احتمالاً عراقی و جزئیاتی از این پذیرایی خانگی را نشان می‌دهد.
2- عکاس این اثر احمد الربیه است. این عکس را از سایت معروف و جهانی gettyimages برداشتیم.
وجه دیگر حضور زنان در پیاده‌روی، عزاداری برای چهلم امام حسین (علیه السلام) است. سبک عزاداری زنانه و تفاوت آن با عزاداری مردانه در فرهنگ عرب و اجتماع حول محور عزای امام حسین (علیه السلام)، از جزئیات زیبای این تصویر است.
3- این عکس را سایت alkafil، سایت رسمی حرم حضرت عباس (علیه السلام) منتشر کرده است. متاسفانه عکاس این عکس نامشخص است.
شاید این تصویر یکی از پررنگ‌ترین حضورهای زنانه در کنار کودکان باشد. زن ایستاده در پس‌زمینه‌ی محو از یک کودک به‌همراه پرچم سبز که نماد امام حسین (علیه السلام) است، توجه ما را به این عکس جلب کرد. قاب‌بندی و تناسب بصری این عکس زیبایی آن را دوچندان می‌کند.
4- این عکس را که حسن شاتر محمد ثبت کرده در هشتمین جایزه‌ی جهانی اربعین برگزیده شده است.
ثبت کردن انبوه جمعیت زنان در یک قاب زیبا و چشم‌نواز از شاخصه‌های این تصویر است.
5- این عکس نیز از سایت alkafil انتخاب شده و باز هم عکاس آن نامشخص است.
جمعیت کثیری از زنان شرکت‌کننده در مراسم اربعین در حال پیاده‌روی هستند. زنانی در میان انبوه نخلستان، با پرچم و وسایل عزاداری بدون حضور مردان، در حال پیاده‌روی در این مسیرند.
6- عکاس این عکس که از سایت gettyimages انتخاب شده، جاسمین مردان است.
این عکاس سبک عکاسی متفاوت و مدرنی دارد. او مفهوم پیاده‌روی را با این سبک به تصویر کشیده است. در واقع حرکت در این عکس دیده می‌شود. حضور زن عراقی در کنار دیگر زنان و به‌نوعی آمیختگی در میان جمعیت از مفاهیم شاخص آن است.
7- این عکس را ضیاءالدین حسینی در صفحه‌ی pinterest خود منتشر کرده است.
حضور دختربچه‌ها را نباید نادیده گرفت؛ حضوری پررنگ و متفاوت. دختران نیز مانند مادران و بزرگ‌ترهای خود علاقه دارند در این مراسم مشارکت کنند؛ از پذیرایی و پیاده‌روی گرفته تا استفاده از علامات ظاهری.
8- این عکس را سامر العذاری، عکاس حرم حضرت ابوالفضل (علیه السلام) در سایت alkafil منتشر کرده است.
سامر العذاری که عکس‌های حرفه‌ای و جذاب بسیاری دارد، از حضور زنان نیز عکس‌های متفاوت و جالبی را ثبت کرده. حضور زنان با کالسکه‌ی کودکان تصویری مکرر در پیاده‌روی اربعین است. در این عکس نیز از تکنیک تلقی حرکت استفاده شده است.
9- عکاس این تصویر امیر قیومی است؛ برگزیده‌ی پنجمین دوره‌ی جایزه‌ی جهانی اربعین.
عکسی دیگر از پذیرایی زنان عراقی در مسیر پیاده‌روی. عکسی با فضایی صمیمانه و حال‌وهوایی دلپذیر، با قاب‌بندی و ترکیب‌بندی چشم‌نواز.
10- این عکس را یکی از اعضای سازمان جهانی عکس فرانسه ثبت کرده و در سایت gettyimages منتشر کرده است.
این نیز جلوه‌ای از حضور زنان در راهپیمایی اربعین است که از دید کسانی که در این فضا حضور نداشته‌اند مغفول مانده. فضایی که علاوه بر عزای امام حسین (علیه السلام)، آکنده از نشاط و حضور جمعی مردم و به‌خصوص زنان در این مراسم است.
قطعاً شما هم با دیدن این عکس لبخند می‌زنید.