مجله میدان آزادی: با پایان فصل پاییز، به مرور مهمترین اخبار و رویدادهای هنری این فصل میپردازیم. این شماره از «کاغذ اخبار هنر»، را به قلم علی سدیری میخوانید:
در این شماره از کاغذ اخبار، مهمترین خبرهای دنیای هنر در فصل پاییز 1404 را به انتخاب مجله میدان آزادی مطالعه میکنید:
«تیلی نوروود» اولین بازیگری که توسط هوش مصنوعی ساخته شده است.
9 مهر؛ خیزش انجمن بازیگران آمریکا در برابر بازیگر هوش مصنوعی
«تیلی نوروود» اولین بازیگری که توسط هوش مصنوعی ساخته شده، توسط انجمن بازیگران آمریکا (SAG-AFTRA) محکوم شد.
این انجمن با انتشار بیانیهای ساخته شدن اولین بازیگری که هوش مصنوعی آن را خلق کرده و خالقش ادعا کرده است چندین نمایندۀ استعدادیابی قصد امضای قرارداد با این ساختۀ هوش مصنوعی را دارند، محکوم کرد. این مخلوق به موضوعی بحثبرانگیز در هالیوود بدل شده و انجمن بازیگران که پس از اظهارنظر چندین بازیگر درجهیک، اکنون در این مورد موضعگیری کرده، معتقد است که «خلاقیت انسانمحور است و باید باقی بماند».
در بیانیه همچنین آمده است:«
این موجود هیچ تجربۀ زندگی برای الهام گرفتن ندارد، هیچ احساسی ندارد و از آنچه دیدهایم، مخاطبان علاقهای به تماشای محتوای تولیدشده توسط کامپیوتر که از تجربۀ انسانی جدا شده باشد، ندارند. چنین فیلمی هیچ «مشکلی» را حل نمیکند و تازه مشکل استفاده از اجراهای دزدیده شده برای بیکار کردن بازیگران، به خطر انداختن معیشت بازیگران و بیارزش کردن هنر انسانی را ایجاد میکند.»
از سوی دیگر «الین ون در ولدن» خالق این اثر، با بیان اینکه تیلی جایگزینی برای انسان نیست، بلکه یک اثر خلاقانه و یک اثر هنری است، سعی کرد از خود دفاع کند. وی از تیلی به عنوان یک ابزار جدید، یک قلمموی جدید یادکرد که جایگاهی مانند انیمیشن، عروسکگردانی یا صنعت سیجیآی دارد و امکانات جدیدی فراهم کرده است.
«امیلی بلانت» هم که خبر ساخته شدن چنین ابزاری را در مصاحبه با «ورایتی» دریافته بود با تماشای فیلم آن با شوک و ترس واکنش نشان داد و گفت:
«آیا این من را ناامید میکند؟ نمیدانم چطور پاسخ کاملی بدهم، جز اینکه بگویم چقدر وحشتناک است. آژانسها. لطفاً بس کنید. لطفاً ارتباط انسانی ما را از بین نبرید.»
«ملیسا باررا» در اینستاگرام نوشت:
«امیدوارم همۀ بازیگرانی که توسط مدیری که این کار را انجام میدهد استخدام شدهاند، از این کار دستبردارند. چندشآور است.»
«مارا ویلسون» نوشت:
«از چهرههای صدها زن جوان زنده برای ساختن او استفاده شده است. نمیشد خود آنها را استخدام کنید؟»
«ووپی گلدبرگ» گفت:
«پس از آنکه بسیاری از بازیگران خواستار تحریم آژانسهایی شدند که قصد عقد قرارداد با بازیگران هوش مصنوعی را دارند، حالا سازندۀ او ادعا میکند که تیلی جایگزینی برای یک انسان نیست، بلکه یک اثر خلاقانه است و شخصیتهای هوش مصنوعی باید بهعنوان بخشی از ژانر خودشان قضاوت شوند، نه اینکه با بازیگران انسانی مقایسه شوند.»
«بچه مردم» به کارگردانی «محمود کریمی»
16 مهر؛ بچهی مردم رکورد شکست!
در قلب نصفجهان، جایی که پردۀ سینما میزبان قصههای کودکانه شد، سیوهفتمین «جشنوارۀ بینالمللی فیلمهای کودکان و نوجوانان» به اتمام رسید. در این جشنواره، بار دیگر با حضور پرشور داوران و خبرنگاران نوجوان، صحنهای درخشان از رویاهای کودکان و نوجوانان خلق شد. امسال، داوران تیزبین جشنواره، ۱۲ فیلم بلند، ۹ فیلم کوتاه خارجی و ۲ پویانمایی را در سه بخش ملی، بینالمللی و ویژه بررسی کردند و بالاخره برندگان این دوره با افتخار اعلام شدند.
در میان برندگان، فیلم «بچه مردم» با شکستن رکورد بیشترین جوایز، از جمله جایزۀ بهترین کارگردانی و بهترین بازیگری، ستارۀ این جشنواره شد! این اثر، پروانۀ زرین بهترین فیلمنامه و بهترین فیلم کودک و نوجوان را هم در بخش بیالملل از آن خود کرد. اما نشان افتخار بهترین فیلمنامۀ بلند و جایزۀ ویژۀ هیأت داوران به فیلم «چشم بادومی» رسید. «افسانه سپهر» هم در آسمان افتخارِ بهترین پویانمایی بلند، پرواز کرد. در این میان، پروانۀ زرین بهترین بازیگر کودک و نوجوان به فیلم «هانی» و پروانۀ زرین بهترین فیلم به «میس گوتس» اختصاص پیدا کرد.«نفس جافری»،«مهدی بیور»،«محمدرضا عالیور» و «ستایش دهقان» هم بهعنوان بازیگران کودک این جشنواره، خوش درخشیدند.
از همه مهمتر داوران کودک و نوجوان این جشنواره چکشهای داوری را بر جایگاه قضاوت کوبیدند و انتخابهایشان را اعلام کردند! «دختر برقی ۲» از نظر داوران کودک و «بچه مردم» از نگاه داوران نوجوان برندۀ این جشنواره شدند.
«مجتبی شکوری» در برنامۀ «اکنون»، ساختۀ «سروش صحت»
24 مهر؛ جنجال هفته؛ بازتابهای یک شعرخوانی اشتباهی
شعرخوانی غلط «مجتبی شکوری» در برنامۀ کتابی «سروش صحت» با نام «اکنون» واکنش گستردهای برانگیخت. او که حضورش در «کتاب باز» با اقبال زیادی مواجه شده بود بعد از مدتها حضور در خارج از ایران به برنامۀ «اکنون» آمد این بار اما واکنشها نسبت به حضورش در برنامه با موجی از انتقاد همراه شد. شکوری در این برنامه شعری از «معینی کرمانشاهی» را به مولانا نسبت داد و پیش از او نیز همین اشتباه را «انوشه شخصی» که بارها بهعنوان روانشناس معرفی شده بود در برنامۀ «دورهمی» مدیری مرتکب شده بود. مدیری که در بیاطلاعی از ادبیات فارسی سابقهدار است پیشتر هم در برابر خواندن یک شعر بیوزن و قافیه توسط مهمانی که مدعی بود شعری از «قیصر امینپور» میخواند سکوت و او را تشویق کرده بود.
در یک هفتۀ اخیر این ویدئوها و نسبت دادن اشتباه این شعر به مولوی بارها در فضای مجازی و رسمی رسانهها نقل شد و خیلیها نتوانستند از این اشتباه آن هم در برنامهای که محورش کتاب است و شخص مجتبی شکوری که هر از گاهی با روایتی از کتابها به این برنامه میآمد چشمپوشی کنند.
برخی با اشاره به «واکنش منفعلانۀ مجری» از رفتار سروش صحت گلایه کردند و حتی شعرخوانی «مسعود فراستی» را مرور کردند که آن زمان هم با اینکه برنامۀ ضبطی بود اما این اشتباه اصلاح نشد. به نظر تحلیلگران و منتقدان این رویداد فراتر از یک لغزش ساده بود و حداقل از این برنامه انتظار چنین خطایی را نداشتند.
«رابرت پتینسون»، بازیگر فیلم «تلماسه»
13 آبان مصاحبه بازیگر تلماسه خبرساز شد. پتینسون: گرمای بیابان «تلماسه» چنان شدید بود که دیگر نمیتوانستم فکر کنم
«رابرت پتینسون»، بازیگر سینما، دربارۀ تجربۀ فیلمبرداری فیلم «تلماسه۳» در بیابان گفت:
وقتی در حال فیلمبرداری «تلماسه» بودم، گرمای بیابان چنان شدید بود که دیگر نمیتوانستم به هیچ چیز فکر کنم یا چیزی را زیر سؤال ببرم. در واقع آنقدر آرام بودم که مغزم کار نمیکرد؛ حتی یک سلول مغزی فعال نداشتم.
29 آبان و بسته شدن پرونده هفته کتاب امسال با انتقاد به یک سهلانگاری گرافیکی در کارهای شهرداری
بهمناسبت هفتۀ کتاب، شهرداری تهران در راستای ترویج فرهنگ کتابخوانی، اقدام به نصب گستردۀ بنرها و بیلبوردهای تبلیغاتی در سطح شهر کرده است. فینفسه اقدامی ستودنی و بسیار ارزشمند تلقی میشود. صرف هزینههای قابل توجه برای زیباسازی بصری و ترغیب شهروندان به مطالعه، نشاندهندۀ اهمیتبخشی به حوزۀ فرهنگ و کتاب در مدیریت شهری است.
با این حال، بررسیهای انجامشده نشان میدهد که در بخش اجرای گرافیکی این کمپین، یک ایراد فنی و بصری مشخص و قابلتوجه به چشم میخورد که شایستۀ مدیریت فرهنگی پایتخت نیست. کارشناسان حوزۀ کتاب، گرافیستها و مخاطبان دقیق، مشاهده کردهاند که در مواردی، طراحان بهجای استفاده از موکاپها و الگوهای متناسب با کتابهای فارسی (که برای باز شدن و جلد رویی، جهتگیری از راست به چپ دارند)، از موکاپهای کتاب انگلیسی (جهتگیری از چپ به راست) برای نمایش عناوین و کتابهای فاخر ایرانی استفاده کردهاند.
این ناهماهنگی در نمایش کتابهای ارزشمندی همچون «دیوان حافظ»، آثار کلاسیک ادبیات کودک و نوجوان مانند «تنتن و سندباد» و دیگر عناوین معتبر، باعث شده تا طرح نهایی، علیرغم هدف والایش، دچار یک نقص هویتی و فنی شود. استفاده از موکاپ نامتناسب برای نمایش کتابهای فارسی، نهتنها حرفهای نیست، بلکه از اعتبار بصری یک کمپین فرهنگی بزرگ میکاهد.
«رضا امیرخانی» داستاننویس مشهور ایرانی
9 آذر- سانحه برای رضا امیرخانی
رضا امیرخانی بر اثر سانحه در پرواز با پاراگلایدر در منطقۀ امامزاده هاشم دماوند تهران دچار آسیب جدی شد. او ابتدا در بخش مراقبتهای ویژۀ بیمارستان گیلاوند بستری بود، سپس به یکی از بیمارستانهای تهران منتقل شده است.
بر اساس گفتههای نزدیکان حاضر در بیمارستان، امیرخانی از چندجا دچار شکستگی شده است و خونریزی زیادی داشته و فعلاً در بخش آیسییو بستری است. روز 11 آذر پزشکان بیمارستان کسری گفتند وضعیت بالینی رضا امیرخانی تغییر قابلتوجهی نداشته. 13 آذر آشتیانی پزشک امیرخانی گفت:
«نتیجۀ تصویربرداریهای رضا امیرخانی رضایتبخش است ولی ممکن است روند درمان طولانی شود.»
15 آذر ۲ عمل جراحی روی رضا امیرخانی انجام شد که هر دو موفقیتآمیز بود. 17 آذر بیمارستان کسری اطلاع داد حال رضا امیرخانی نسبت به روز دوشنبه پایدارتر شده اما همچنان با برخی مشکلات سیستمیک مواجه هستیم و اقدامات درمانی درحال انجام است.
امیرخانی از داستاننویسان و جُستارنویسان مشهور ایرانی و خالق آثاری چون «من او»، «نفحات نفت»، «رهش» و «قیدار» است.
چهرههای فرهنگی و ادبی فراوانی در کشورمان نسبت به این اتفاق ناگوار ابراز تالم کردند و آرزوی بهبود امیرخانی را ابراز داشتند.
«نژا2» به کارگردانی و نویسندگی «یانگ یو»
13 آذر- جنگ سرد انیمیشن با پیروزی چین به پایان رسید.
برخلاف آنچه رسانههای آمریکایی میگویند، رکورد فروش هفتۀ اول انیمیشن جهان متعلق به «نِژا ۲» است.
یکی از مهمترین رسانههای هنر در جهان، چند روز قبل، دروغی ۱۰۰ میلیوندلاری گفت. آنها یک تیتر عجیب زدند و گفتند؛ زوتوپیا۲ پرفروشترین اکران افتتاحیه (اکران هفته اول) یک انیمیشن را در تاریخ کسب کرده؛ آن هم با فروشی نزدیک به ۵۶۶ میلیون دلار. برای شرح داستان نیاز نیست خیلی دور برویم و کافیست نگاهی بیندازیم به خبری که ۱۷ بهمن سال گذشته، دِدلاین منتشر کرد. آنها نوشتند ابتدای امسال انیمیشن چینی نژا۲ اکرانش آغاز شد و از ۲۹ ژانویه تا ۵ فوریه، ۶۶۵.۶ میلیون دلار فروخت. حالا این دو عدد را بگذارید کنار هم. ۶۶۵ بیشتر است یا ۵۶۶؟
از ابتدای سال تاکنون آمریکاییها به هر دستی چنگ زدند تا نژا۲ از صدر جدول پایین بیاید. اول اجازۀ اکران نژا۲ را در آمریکا ندادند، بعد هم که دیدند نمیشود اینطوری فیلمی را که رکورد سال گذشته درون و بیرون۲ (inside out۲) را شکسته، سانسور کرد، اکران محدودی به نژا۲ اختصاص دادند؛ به حدی محدود که هیچ دادهای از آن در باکسآفیس جهانی دیده نمیشود. این یعنی آمریکاییها خیلی حساب شده دست به سانسور انیمیشن چینی زدند. حالا این سانسور هم کشیده شده است به اخبار رسانهای پایان سال؛ گویا قرار است مهمترین دستاورد یک سینمای غیرآمریکایی در تاریخِ فروش صنعت به فراموشی سپرده شود.
22 آذر- کاریکاتوریست هلندی برنده جایزه اروپا شد؛
اثری که پرده از جنایات «اسرائیل» برمیدارد.
کمیتۀ جایزۀ کاریکاتور اروپایی امروز شنبه اعلام کرد که «تایرد رویاردز»، هنرمند هلندی، در هفتمین دورۀ این جایزه، موفق به کسب عنوان برندۀ سال شده است؛ افتخاری که به دلیل خلق اثری انتقادی در محکومیت جنایات رژیم صهیونیستی علیه فلسطینیان و با تمرکز بر نقش بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی، به او اعطا شد.
اعلام این برگزیدگی در جریان مراسم رسمی اهدای جوایز که در کتابخانۀ مرکزی شهر لاهه و در چارچوب برنامههای «روز کاریکاتور اروپایی» برگزار شد، صورت گرفت. این مراسم با حضور گستردۀ هنرمندان، منتقدان، روزنامهنگاران و فعالان مدنی همراه بود و بازتابدهندۀ توجه فزایندۀ جامعۀ اروپا به نقش کاریکاتور سیاسی در شکلدهی به گفتوگوی عمومی است.
رویاردز این جایزۀ معتبر را برای کاریکاتوری به دست آورد که پیشتر در روزنامۀ هلندی «تروو» منتشر شده بود؛ اثری که با زبانی تند و صریح، به نقد کارزار خشونتی میپردازد که دولت «اسرائیل» علیه مردم فلسطین به راه انداخته و تحولات جاری خاورمیانه را به چالش میکشد.
برگهایی که در این خزان از درخت تناور هنر ایران جدا شدند.
هنر کشورمان در این پاییز با هنرمندانی از عرصههای مختلف وداع کردند:
20 مهر؛ «محمد کاسبی»، بازیگر پیشکسوت سینما و تلویزیون ایران درگذشت.
22 مهر؛ «ناصر تقوایی»، کارگردان سرشناس سینمای ایران بدرود حیات گفت.
«احمد احمدپور» بازیگر نقش «محمدرضا نعمتزاده» در فیلم «خانه دوست کجاست؟» و مستند «درخت زندگی»، روز دوم آبان در اثر ایست قلبی درگذشت.
17 آبان؛ با خبر درگذشت «زویا امامی» بازیگر تئاتر و تلویزیون غمناک شد.
20 آبان؛ با خبر درگذشت «همایون ارشادی» رنگ اندوه گرفت.
2 آذر؛ «هادی مرزبان» نویسنده، بازیگر و کارگردان تئاتر و سینمای ایران درگذشت.
6 آذر؛ بلبل گیلان، «ناصر مسعودی» خاموش شد.