مجله میدان آزادی: در تازه‌ترین مطلب پرونده «ای ایران»، گزارش خواندنی‌ای از آثار تازه یکی از مشهورترین نقاشان خیابانی کشورمان ایران را به قلم صدرالدین عالی‌نژاد -منتقد و ژورنالیست هنر- بخوانید:
حیاتِ هنر در تهران، در وضعیت جنگی
برخلاف گذشته که جنگ‌ها بیشتر زمینی بود و از این‌رو شهرهای مرزی همواره در معرض بیشتر آسیب‌ها و خطرات بودند، در جنگ‌های جدید که بیشتر هوایی هستند، شهرهایی که اهمیت راهبردی دارند مثل پایتخت‌ها بیشتر در معرض خطرند.
در ابتدای این جنگ تهران اولین هدف تجاوز و حمله‌ی اسرائیلی‌ها بود و در ادامه هم همچنان هدف بیشترین حمله‌ها و تهدیدها تهران بود. گرچه از نظر نظامی و مورد هدف موشک قرارگرفتن اوضاع تلاویو به‌مراتب بدتر بود، اما از نظر رسانه‌ای و روانی دشمن ایران همواره قدرتمندتر بوده و در این نبرد هم سعی می‌کرد اضطراب بیشتری برای ایرانی‌ها به‌وجود بیاورد. از همین‌رو بخشی از هنرمندان سینما (ابتدا امین زندگانی و الیکا عبدالرزاقی و سپس بازیگران دیگر) چالش «من تهرانم» را برای حمایت از کشورمان و ایستادگی در برابر دشمنان آغاز کردند. اما در میان هنرمندان تجسمی، یکی از خلاقانه‌ترین واکنش‌ها را هنرمندی انجام داده است که پیش از این هیچگاه سراغ مضامین سیاسی و صریح نرفته بود و طرح‌های او یادآور عشق، انسانیت و مفاهیم کلی و کلان انسانی و فلسفی بودند. او با نقاشی‌هایش دوباره یادمان آورد: سیاسی‌نبودن به معنای بی‌وطن‌بودن نیست.
نقاشی‌گرافیتی‌های میرزاحمید
در این ده سال خیلی از کسانی که در تهران به جزئیات توجه می‌کنند در جاهایی که فکرش را نمی‌کنند، نوع خاصی از نقاشی‌های خیابانی مستقل را می‌بینند که با رنگ قرمز اخرایی اجرا شده‌اند و هیچ شباهتی نه به گرافیتی‌های مرسوم و قدیمی دارند نه به تصویرسازی‌های شهرداری و دیگر نهادهای حاکمیتی. «میرزاحمید» (که عدم انتشار نام حقیقی‌اش باعث شده بعضی او را با حمید قربان‌پور -گرافیست مشهدی- اشتباه بگیرند) یکی از مهم‌ترین و مشهورترین نقاشان خیابانی ایران است که شیوه‌ی کارش شیوه‌ای منحصربه‌فرد و چیزی بین گرافیتی و نقاشی است. «پناهگاه میرزا» عنوان نمایشگاه بزرگ و متمایز میرزاحمید بود که سال گذشته با به عنوان یکی از پروژه‌های «بیرون از دستان» گالری دستان در چندین سولۀ یک کارخانه‌ی متروکه برگزار شد و جمعیت زیادی از دوست‌داران نقاشی و تماشاگران را به سمت خود جلب کرد. میرزا حمید اگرچه در ده سال اخیر شاید به عنوان یکی از معماران غیررسمی هویت بصری و هنری تهران شناخته می‌شود ولی دیوارهای شهرهای کهنی مثل یزد نیز میزبان نقاشی‌های او بوده است. اما گرافیتی‌نقاشی‌های میرزاحمید نه‌تنها مرزهای تهران بلکه مرزهای ایران را هم پشت سر گذاشته و او در سال‌های اخیر به‌ویژه با اتکا به زبان جهانی آثارش مخاطبانی جهانی پیدا کرده است، تا حدی که در سال 2022 گالری «نیوگالری» آمریکا در نیویورک میزبان نمایشگاه انفرادی او شد. در همان سال‌ها میرزا با هزینه‌ی شخصی -و مستقل از برنامه‌های دولتی- به سوریه رفت تا روی دیوارهای شهرهای جنگ‌زده‌ی سوریه نیز نقاشی بکشد.
میرزاحمید و دیوارهای تهران در روزهای جنگ
اما از آغاز حمله‌ی اسرائیل به ایران، میرزا حمید نه‌تنها از تهران نرفت، بلکه حاضر نشد در خانه هم بماند، و به شیوه‌ی خاص خود با نقاشی‌های جدیدی به میدان نبرد دفاع از ایران آمد و به همه‌ی تهرانی‌ها یادآوری کرده تهران همیشه شهر هنر و زندگی است. از اواخر خردادماه وقتی در شهر پرسه می‌زنیم، در دیوارهای تهران شاهد شکل جدیدی از نقاشی‌های میرزاحمید هستیم. در این نقاشی‌ها بعضا نام ایران به‌تنهایی و بعضا همراه با شعارها و جملاتی به زبان انگلیسی درج شده است. شعارها برخلاف نقاشی‌ها با رنگ مشکی و به شیوه‌ی گرافیتی‌های معمول با اسپری نوشته شده‌اند، چیزی که هرگز در نقاشی‌های قبلی میرزا شبیهش را ندیده بودیم. در ویدئوهایی که از این نقاشی‌ها منتشر شده به نظر می‌رسید کس دیگری شعارها را می‌نویسد. وقتی برای تهیه‌ی این گزارش با میرزا حمید تماس گرفتیم همین نکته را پرسیدیم و میرزا گفت: «این یک کار مشترک و دونفره است، نقاشی‌ها را من می‌کشم و شعارها را سیرو می‌نویسد». از او پرسیدیم آیا «سیرو» هم یک اسم مستعار است؟ که میرزا تایید کرد.
اما این نقاشی‌ها در عین دور نشدن از فضای کلی آثار میرزاحمید، یک ویژگی مشترک و متمایز دارند: همگی حکایت از اتحاد و ایستادگی ایرانیان در کنار یکدیگر و نیز حمایتشان از سرزمین خود در برابر بیگانگان دارند. برای شهروندانی که در معرض بیشترین تهدیدهای نظامی یا روانی و رسانه‌ای دشمن قرار داشتند -و دارند-، تماشای این نقاشی‌ها مایه‌ی قوت قلب و دلگرمی بود -و هست-، و یک یادآوری: ایران همواره ایران خواهد ماند و تهران همچنان و همیشه شهر زندگی است.
این روزها اگر در تهران هستید، هنگام پرسه در شهر، به جزئیات بیشتر دقت کنید!
تصاویر بیشتر را در بخش گالری (انتهای همین صفحه) ببینید: