مجله میدان آزادی: عالم هنر و ادبیات در این روزها، یکی از چهرههای جهانی خود را از دست داد. چهرهای که اگرچه در انگلستان متولد شده بود و به زبان انگلیسی مینوشت اما در آثارش از تبار آفریقایی خود و ظلمی که به آنان شده بود و میشد سخن میگفت. در ادامه خبر درگذشت این چهرهی ادبی جهان را بخوانید.
به گزارش مجله میدان آزادی، بنجامین زفانیا شاعر و نویسندهی کودکان و بزرگسالان، صبح پنجشنبه، 16 آذر، بر اثر ابتلا به تومور مغزی که تنها هشت هفته از اعلام آن گذشته بود، جهان هنر را ترک کرد.
بنجامین اوبادیا اقبال زفانیا در سال ۱۹۵۸ از پدر و مادری جامائیکایی در بیرمنگام انگلیس، مشهور به پایتخت اروپایی جامائیکا، متولد و بزرگ شد.
او در کودکی با اختلال خواندن یا نارساخوانی (dyslexia) دست و پنجه نرم کرد تا اینکه در 13 سالگی درحالیکه هنوز توانایی خواندن نداشت، درس و تحصیل را ترک کرد اما کار با یک ماشین تحریر قدیمی دستی در دوران کودکی، به گفتهی خودش الهامبخش او برای نویسندگی شد.
زفانیا نویسندهی 30 کتاب شعر، داستان و غیر داستان برای بزرگسالان، نوجوانان و همچنین چندین نمایشنامه بود. او رسالت خود را در ادبیات، مبارزه با تصویر مردهی شعر در دانشگاه و «بردن آن به همه جا» برای افرادی که کتاب نمیخوانند بیان کرده بود و همین انگیزهای شد تا شعرخوانی را به اجرای در کنسرت بکشاند.
شعر او به شدت تحتتأثیر موسیقی و شعر جامائیکا و آنچه او «سیاست خیابانی» میخواند، بود. زندگی سخت و تجربههای گوناگون در زندگی از اعتیاد، زندان، تبعیض و مبارزات نژادپرستی و سیاسی در انگلستان از او یک چهرهی مردمی ساخت و به او لقب «قهرمانی برای تودهها» دادند. او که از کودکی همواره با تبعیض نژادی روبرو بود، خود را معترض به نژادپرستی و آپارتاید میدانست.
در نوامبر 2003، اعطای نشان افسر والامقام امپراتوری بریتانیا یا نشان شوالیهگری (OBE) به زفانیا پیشنهاد شد اما او به صراحت این جایزه را رد کرد. او در پاسخ به سوال گاردین دربارهی رد کردن این جایزه گفت: «من؟! کلمهی «امپراتوری» من را به یاد بردهداری میاندازد؛ امپراتوری، یادآور هزاران سال بیرحمی است، به من یادآوری میکند که چگونه به پدرانم تجاوز شده و با پدرانم وحشیانه رفتار کردهاند. به هیچوجه خانم ملکه! من عمیقا ضد امپراتوری هستم».
زفانیا از حامیان کمپین همبستگی فلسطین بود و به تظاهراتی پیوست که خواستار پایان دادن به اشغال سرزمینهای فلسطین توسط اسرائیل بود و این فعالیت را «جنبش ضد آپارتاید» توصیف میکرد.
از آثار مشهور او میتوان به «ضرباهنگ قلم»، «ماجرای وحشت»، «زمان رستا در فلسطین»، «بیش از حد سیاه، بیش از حد قوی» و «پسر پناهنده» اشاره کرد. اما مشهورترین اثر او در جهان مجموعه شعری برای کودکان با نام «بوقلمونهای سخنگو» است که پس از شش هفته از انتشار به چاپ دوم رسید.
زفانیا همچنین، به عنوان بازیگر نقشهای متعددی را بازی کرد از جمله در فصل ۶ سریال معروف «پیکی بلایندرز» در کنار «کیلین مورفی» ایفای نقش کرد. کیلین مورفی همبازیاش پس از شنیدن خبر درگذشت او گفت که از این خبر «بسیار غمگین» شده است و افزود: «بنجامین یک انسان واقعاً با استعداد بود؛ یک شاعر، نویسنده، موسیقیدان و...»
برندهی جایزهی «نمایشنامهنویس جوان بی بی سی»، قرار گرفتن در لیست 50 نویسندهی بزرگ تایمز پس از جنگ در سال 2008 و دریافت حداقل 16 دکترای افتخاری از دانشگاههای انگلستان، از افتخارات اوست. اما او در کتاب خاطرات خود به نام «زندگی و قافیههای بنجامین زفانیا» که برای جشن تولد 60 سالگی او در سال 2018 منتشر شد، یکی از بزرگترین دستاوردهای خود را رسیدن به 30 سالگی «بدون تیراندازی» ذکر کرد.
او هشت هفته پیش در صفحهی اینستاگرامش از ابتلای خود به تومور مغزی خبر داد و گاردین هفتم دسامبر، برابر با شانزدهم آذر، درگذشت او را با خبری، رسانهای و تایید کرد. در پی اعلام خبر درگذشت او بسیاری از شاعران و نویسندگان انگلیسی به او ادای احترام کردند.