گزارش: مروری بر تاریخچه فیلم کوتاه تهران

مجله میدان آزادی: در بیست‌ودومین صفحه از پرونده «جشنواره فیلم کوتاه تهران» به سراغ گزارشی از تاریخه جشنواره فیلم کوتاه رفته‌‌ایم تا با این رویداد مهم بیشتر آشنا شویم. این گزارش را به قلم مینو خانی بخوانید:

جشنواره فیلم کوتاه تهران، از آغاز تا امروز

در اوایل دهه‌ی پنجاه هجری شمسی «جشنواره بین‌المللی فیلم تهران» به‌عنوان اولین جشنواره‌ی فیلم‌های کوتاه و بلند آغاز به کار کرد و در شهرستان‌ها نیز رقابت فیلم‌های آماتور ۸ و ۱۶ میلی‌متری با «عنوان جشنواره سینمای جوان استانی» شکل ‌گرفت. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، در اولین دوره‌ی جشنواره‌ی فیلم فجر در سال۱۳۶۱ بخش رقابتی فیلم‌های آماتور پذیرای فیلم‌های کوتاه شد. سپس عناوین «جشنواره سینمای جوانان» و «جشنواره بین‌المللی سینمای جوانان» را بر خود نهاد که پذیرای آثار جوانان در سه بخش فیلم، عکس و فیلم‌نامه بود. با تخصصی شدن جشنواره در سال ۱۳۸۲، عنوان «جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران» به این رویداد اختصاص یافت که تاکنون ادامه داشته و به‌صورت انحصاری پذیرای آثار فیلم کوتاه از ایران و سراسر جهان است.

امروزه این جشنواره با هزاران متقاضی شرکت در ایران و سراسر جهان به عنوان مهم‌ترین رویداد بین‌المللی سینمای کوتاه در غرب آسیا مطرح است که از سال ۱۴۰۰ توانسته در جایگاه یکی از رویدادهای ۱۲۷ گانه‌ی معتبر سینمایی در جهان به‌عنوان دروازه‌ی ورود مستقیم فیلم‌های کوتاه به فهرست سالانه‌ی جشنواره‌ی اسکار قرار گیرد.

چهل و دومین دوره‌ی جشنواره‌ی فیلم کوتاه تهران از 27 مهر تا 2 آبان در مجتمع سینمایی ایران مال به دبیری «بهروز شعیبی» برگزار شد. رویکرد «خِردمحوری و اندیشه‌ورزی» در اولویت انتخاب و داوری این دوره از جشنواره است. فیلم‌های کوتاه با زمان کمتر از ۳۰ دقیقه در بخش‌های سینمای ایران و بین‌الملل در گونه‌های داستانی، مستند، پویانمایی و تجربی به رقابت پرداختند. در ادامه نگاهی به چهار دهه‌ی فعالیت این جشنواره می‌اندازیم. 
 

دهه اول (1361-1372)

سال 1361 وقتی در دهه‌ی فجر، اولین دوره‌ی جشنواره‌ی فیلم فجر برگزار شد، نمایش و رقابت فیلم‌های کوتاه در دو بخش 8 و 16 میلیمتری نیز قدمی در مسیر اهمیت و توجه به فیلم کوتاه شد. دبیر این دوره از جشنواره‌ی فیلم کوتاه «محمدعلی اثنی‌عشر»، سرپرست وقت مرکز آموزش فیلمسازی بر عهده داشت. مجموع 117 فیلم 8 و 61 فیلم 16 میلیمتری به رقابت پرداختند. 
در دوره‌های دهه‌ی اول، غیر از دو دوره‌ی دوم و چهارم که در تاریخچه‌ی جشنواره‌ی اسم، کسی به عنوان دبیر ثبت نشده، «محمدعلی اثنی عشر»، «سعید حاجی میری»، «پرویز صمدی‌مقدم» و «وحید طوفانی» دبیری جشنواره را بر عهده داشتند. 

این جشنواره در دوره‌های دوم، سوم همزمان با برگزاری جشنواره‌ی فیلم فجر برگزار شد؛ ولی از دوره‌ی چهارم بنا بر ضرورت پی‌ریزی یک سینمای مستقل، پویا و مبتنی بر اهداف انقلاب اسلامی و مکتب غنی و سازنده‌ی اسلام، با طرح و شکلی نوین و متفاوت با جشنواره‌های قبلی با بخش‌های: «فیلم»، «عکس»، «سینمای تجربی» و «جشنواره‌ها» و در مسیر تجربه در تهران برگزار شد و زمان آن نیز به روزهای سالگرد جمهوری اسلامی در نیمه‌ی اول فروردین موکول شد. از دوره‌ی هشتم به دلیل تقارن با ماه مبارک رمضان جشنواره در شهریور برگزار شد. البته این تغییر تاریخ در طول فعالیت جشنواره وجود داشته است.   

در راستای اهداف طرح شده، جلسات سخنرانی عکاسی و فیلمسازی با موضوعات مهم این حوزه‌ها و با حضور استادان امر همچون «محمود کلاری»، «هادی شفائیه»، «ناصر براهینی»، «اکبر عالمی»، «بهرام محمدی‏فر»، «علی معلم» (شاعر) و «سیدمحمد بهشتی» و... برگزار شد. 

در بخش «در مسیر تجربه» که از دوره‌ی چهارم به بخش‌های جنبی جشنواره اضافه شده بود، اولین تجربه‌ی فیلمسازان حرفه‏ای همراه با آخرین آثار آنان به منظور ارتقاء سطح آگاهی‏های فیلمسازان و علاقمندان به نمایش درآمد و این فیلمسازان نیز درباره‌ی تجربیاتشان صحبت کردند؛ جلسات و کارگاه‌هایی که به مرور با حضور اهالی حرفه‌ای سینما و عکاسی پربارتر و پررونق‌تر می‌شد. 

از ابتدای برگزاری جشنواره تا سال 1365 (دوره پنجم) که انجمن سینمای جوانان ایران تاسیس شد، این جشنواره ذیل جشنواره‌ی فجر برگزار می‌شد، ولی از سال 1365 متولی برگزاری این جشنواره‌ی انجمن سینمای جوانان است. 

به‌مرور در دوره‌های بعد بخش‌های دیگری همچون: نگاهی به جشنواره‌‏های استانی/ در مسیر تجربه/ تجربه‌ی اول/ مروری بر دیگر جشنواره‌ها/ مرور بر عکس‌‏های برگزیده/ جشنواره‏‌های عکس استانی به بخش‌های جنبی جشنواره افزوده شد تا جایگاه این جشنواره بیش از پیش تثبیت شود. البته در دوره‌ی هشتم بخش عکس برگزار نشد و مسئولان قول برگزاری این بخش را به‌صورت مستقل در زمانی دیگر دادند.

در دوره‌ی نهم دو بخش تجربه‏‌ها و جشنواره‌ی جشنواره‏‌ها به دلیل بالا بودن کیفیت تکنیکی و محتوایی بیش از هر بخش دیگری مورد توجه قرار گرفت. بخش جشنواره‌ی جشنواره‏‌ها به فیلم‏‌های برگزیده‌ی هنرجویان جوان در جشنواره‌‏های داخلی و خارجی اختصاص داشت.

جشنواره‌ی دهم به‌دلیل مصادف شدن ایام جشنواره با ماه مبارک رمضان، با یک‌سال تاخیر در نیمه‌ی فروردین 1372 در بخش اصلی فیلم و عکس و بخش‌های جنبی: «معرفی فیلمساز»، «تجربه فیلمساز»، «فیلم» و «فیلمنامه» برگزار شد. نوع برنامه‌ها و حضور بیش از ۷۰۰ عکاس و فیلمساز از سراسر کشور از ویژگی‌های این دوره بود. 

جوایز نیز در بخش فیلم به دو دسته‌ی جوان و جوانان و عکس اهدا می‌شد که شامل برگ بلورین و دیپلم افتخار به «بهترین مستند»، «فیلم داستانی»، «انیمیشن»، «کارگردانی»، «فیلمبرداری»، «تدوین»، «صدابرداری» و «صداگذاری» بود. 
 

دهه دوم (1373-1382)

دبیری جشنواره در این دهه غیر از دوره‌ی یازدهم که بر عهده‌‌ی «وحید طوفانی» بود، مدیرعامل وقت انجمن سینمای جوانان برعهده داشت: «محمدحسین صوفی»، «جعفر صانعی‌مقدم»، «مجتبی اقدامی» و «محمد آفریده».

بخش‌های اصلی فیلم و عکس و جنبی برگزیدگان بین‌الملل، بخش عکس، نگاهی به پیشینه‌ی سینمای آماتور ایران، بخش نمایش‌های ویژه از جمله بخش‌های جشنواره در آستانه‌ی دهه‌ی دوم بود. از دوره‌ی یازدهم جایزه‌ی ویژه‌ی هیات داوران به لیست جوایز اضافه شد. 

نمایشگاهی با عنوان تکنولوژی کامپیوتر در عرصه‌ی «فیلم»، «عکس» و «انیمیشن» به منظور معرفی آخرین دستاوردهای تکنولوژی کامپیوتری برگزار شد. شهرداری تهران حمایت مالی جشنواره‌ی دهم و یازدهم و دوازدهم را بر عهده داشت. با آغاز دهه‌‌ی دوم، انتشار بولتن جشنواره، کاتالوگ فیلم و عکس و فیلمنامه‌های منتخب به فعالیت‌های جنبی جشنواره اضافه شد. 

اما دوره‌ی سیزدهم (28 تیر-2 مرداد 1375) به‌دلیل اضافه شدن نمایش فیلم‌های خارجی نقطه‌عطفی در تاریخچه‌ی جشنواره است. در اولین دوره‌ی بین‌الملل جشنواره‌ی 41 فیلم دوبله شده به نمایش درآمد. اما باید دو سال می‌گذشت تا بخش بین‌الملل در بخش اصلی جشنواره و به شکل رقابتی درآید. 

در جشنواره‌ی سیزدهم، بخش فیلم‏های نگاه ۱۰۰ ثانیه‌ای به مناسبت یک‌صدمین سال تولد سینما برگزار شد و برگزیدگان طی مراسمی در موزه‌ی هنرهای معاصر معرفی شدند. در همین دوره استادان و کارشناسان مذهبی- فلسفی به لیست سخنرانان اضافه شدند: «استاد محمدتقی جعفری» درباره‌ی زیبایی‌ها در نمایشگاه طبیعت از منظر قرآن، در روز دوم «محسن قرائتی» درباره‌ی شیوه‌های تبلیغ متناسب با درک عمومی جامعه برای تأثیرگذاری بیشتر و «محمد مددپور» درباره‌ی حکمت معنوی و ساحت هنر و «آیت‌الله حائری شیرازی» امام جمعه‌ی شیراز سخنرانی کردند.

بخش مسابقه‌ی چشم‌انداز سرزمین زیبای ما، مسابقه‌ی فیلم‌های یک دقیقه‌ای، مسابقه‌ی آزاد (غیرحرفه‌ای)، مسابقه‌ی آزاد (حرفه‌ای) در بخش اصلی و مسابقه‌ی بخش عکس و بزرگداشت مروری بر آثار یک کارگردان: «فرشاد فدائیان» در بخش جنبی از جمله اتفاقات جدیدی است که از دوره‌ی چهاردهم آغاز شد. در بخش بزرگداشت مروری بر آثار یک کارگردان در دوره‌های بعد اسامی دیگری همچون «علی محمد قاسمی»، «وحید موسائیان»، «مهرداد اسکویی»، «مسعود بخشی»، «امیرشهاب رضویان» و... دیده می‌شود. 

دوره‌ی چهاردهم علاوه بر بخش‌های قبلی، مسابقه‌ی فیلمنامه نیز به بخش اصلی جشنواره اضافه شد. 

از دوره‌ی پانزدهم جوایز از برگ بلورین به تندیس جشنواره تغییر کرد و بخش فیلم به الف و ب تقسیم شد که البته توضیحی درباره‌ی آن یافت نشد. در حاشیه‌ی همین دوره‌، نمایشگاهی از مطبوعات و کتاب سینمایی برگزار شد. 

دوره‌ی شانزدهم که در نیمه‌ی اول مهر ۱۳۷۸ برگزار شد، بخش‌های کودک و نوجوان و فیلم کوتاه، لحظه‌های ماندگار، گفت‌وگوی تمدن‌ها، مروری بر فیلم‌های کوتاه فنلاند، برگزیده‌ی یونیکای ۹۹-۹۸ به بخش‌های جنبی قبلی اضافه شد. به‌مناسبت یک‌صدمین سال تولد امام (ره) بخشی با عنوان امام از نگاه فیلمسازان جوان برگزار شد. در بخش مرور بر فیلم‌های کوتاه خارجی در دوره‌های بعد اسم کشورهای دیگر همچون «هلند»، «فرانسه»، «کانادا»، «یونان»، «انگلیس»، «آلمان» و... به چشم می‌خورد تا به این ترتیب علاوه بر بخش بین‌الملل، فرصت تماشای آثار فیلمسازان جوان غیرایرانی نیز فراهم شود. 

اتفاق‌های مهم جشنواره‌ی هفدهم در نشست‌های تخصصی با عنوان فصل نوین فیلم کوتاه نشست‌هایی با حضور داوران و مهمانان خارجی نیز به نشست‌های قبلی اضافه شد. ایجاد غرفه‌ای برای معرفی سیستم‌های تدوین دیجیتال در مرکز آفرینش‌های فرهنگی هنری و طراحی تندیس جشنواره به‌شکل امروزی با رنگ بدنه‌ی مشکی نیز در این دوره رقم خورد.

در دوره‌ی هجدهم برای اولین بار جشنواره در سه سالن مجموعه‌ی فرهنگی‌هنری تهران برگزار شد. در دوره‌ی نوزدهم، بخش‌های جنبی: مرور آثار استان اصفهان و سینمای مقاومت (انتفاضه) به بخش‌های قبلی اضافه شد. در این دوره تعدادی از عوامل حرفه‌ای سینما به‌عنوان دست‌اندرکار حضور داشتند که از جمله آنان می‌توان به «بهرام بیضایی» به‌عنوان تدوینگر فیلم «باد سرخ»، «علی مصفا» به‌عنوان کارگردان و تدوینگر فیلم «همسایه»، «هدیه تهرانی» و «محمد صالح‌علاء» به‌عنوان بازیگر و «همایون پایور» به‌عنوان فیلمبردار و «منوچهر اولیایی» به‌عنوان تدوینگر اشاره کرد. اتفاقی که در دوره‌های بعد پررنگ‌تر شد تا جوانان فیلمساز از تجربیات حرفه‌ای‌ها بهره بیشتری ببرند. 

در دوره‌ی بیستم، عنوان جشنواره از جشنواره‌ی فیلم‌های کوتاه سینمای جوان به «جشنواره فیلم کوتاه تهران» تغییر یافت. بخش مرور بر آثار یک فیلمبردار به بخش‌های جنبی جشنواره اضافه شد. در این دوره مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی و انجمن سینمای جوانان با هم ادغام شده بودند. شبکه‌ی اول سیما به‌عنوان یکی از حامیان مالی، با تشکیل هیأت داوری برگزیدگانش را معرفی کرد. 
 

دهه سوم (1383-1392)

دبیری این دهه بر عهده‌ی مدیرعامل وقت انجمن سینمای جوانان بود: «محمد آفریده»، «مجتبی اقدامی»، «ناصر باکیده» و «هاشم میرزاخانی».

دهه‌ی سوم با چند اتفاق جدید آغاز شد: برگزاری همزمان جشنواره در شهرهای دیگر از جمله «اهواز»، «زنجان»، «سمنان» و «زاهدان»، بخش مسابقه‌ی سینمای معناگرا با هیات داوران جداگانه و اعطای جوایز نقدی به همراه تندیس جشنواره و دیپلم افتخار. آمار بخش اجرایی حاکی از بازدید روزانه‌ی 3 هزار نفر از جشنواره است تا بر میزان علاقمندان به فیلم کوتاه تاکید کند. 

در دوره‌ی بیست‌ودوم پایگاه خبری و اطلاع‌رسانی فیلم کوتاه آغاز به‌کار کرد و نظرسنجی بهترین فیلم از نگاه تماشگران توسط روابط عمومی نیز در دستور کار قرار گرفت.

دوره‌ی بیست‌وسوم ۱۷ سازمان دولتی و غیردولتی در برگزاری این دوره مشارکت داشتند. جایزه‌ی بزرگی با عنوان «درجست‌وجوی حقیقت» به فیلم‌هایی که به مقام والای انسان و معنویت پرداخته بودند، اختصاص یافت. فرانسه با ۱۸۳ فیلم ارسالی در میان ۷۸ کشور شرکت‌کننده پررنگ‌ترین حضور را داشت.

دوره‌ی بیست‌وچهارم، پایگاه خبری فیلم کوتاه تهران به‏عنوان تنها سایت تخصصی فیلم کوتاه و مستند آغاز به کار کرد. این پایگاه که از حامیان خبری این دوره بود، منتخبانش را نیز معرفی کرد.

دوره‌ی بیست‌وپنجم بخش سینمای جوان و سینمای ملی با هم تلفیق شد. برای اولین بار هیأت انتخاب بخش‌ها از هم تفکیک شدند. در این سال گزارش جشنواره‌، برنامه‌ی ویژه‌ای در تلویزیون داشت. جلسات نقد و بررسی آثار به نمایش درآمده با حضور دانش‌آموختگان انجمن سینمای جوان و منتقدان سینمایی برگزار شد و در دوره‌های بعد به بخش قابل توجهی در جشنواره تبدیل شد. علاوه بر نشست‌های تخصصی برای سینماگران جوان، کارگاه‌های تخصصی برای سرپرستان انجمن سینمای جوان برگزار شد.

دوره‌ی بیست‌وششم، رئیس جمهور وقت برای اولین بار به جشنواره پیام داد. ۱۳ داور دانشجویی در دو گروه فیلم‌های جشنواره را داوری کردند.

دوره‌ی بیست‌وهفتم، برای اولین بار فیلم‌ها با فرمت  HDپخش شد. تفاهم‌نامه‌ای میان جشنواره‌ی فیلم کوتاه با ۶ جشنواره‌ی خارجی منعقد شد، اتفاقی که در دوره‌های بعد نیز رخ داد و ارتباط این بخش از سینمای ایران را با جهان گسترده‌تر و احتمالا عمیق‌تر کرد. در این دوره کاندیدایی معرفی نشد. از سایت انجمن سینمای جوانان ایران رونمایی شد.

دوره‌ی بیست‌وهشتم، کارگاه‌های آموزشی تخصصی فیملسازی برای سینماگران جوان علاوه بر نشست‌های تخصصی و نقد و بررسی آثار، برگزار شد و باعث پررونق‌تر شدن جشنواره شد. 

دوره‌ی بیست‌ونهم، برای اولین بار جشنواره همزمان در سراسر کشور برگزار شد. ۱۰۷ کشور در این دوره شرکت داشتند. بزرگداشت «طهماسب صلح‌جو» (منتقد سینما) و «سعید مترصد» (هنرمند سینما و تلویزیون) از بزرگداشت‌های این دوره بود.  

دوره‌ی سی‌ام، همچون دوره‌های قبل، بخش اصلی جشنواره شامل ملی و بین‌المللی با چهار حوزه‌ی «داستانی»، «مستند»، «پویانمایی» و «تجربی» بود و در بخش جنبی به اقتضای شرایط کمی جابه‌جایی وجود داشت. مثلا در دوره‌ی سی‌ام به‌دلیل بزرگداشت سه دهه برگزاری جشنواره در بخش جنبی ملی آثاری تحت عنوان ۳۰ نمای کوتاه از سینما، ۳۰ برگزیده سی سال، فیلم کوتاه از فیلمسازان سینمای بلند، افق نو (ورود به سینمای حرفه‌ای) به نمایش درآمد و در بخش بخش جنبی بین‌المللی بخش‌های زاویه‌ی پنهان، سینمای کودک، مروری برفیلم‌های کوتاه اسپانیا، مروری بر پویانمایی جهان (۲۰۱۲-۲۰۱۳)، دنیای پیرامون پنج قاره، مروری بر آثار کشورهای مسلمان و عضو اکو بود. مرور بر آثار یک فیمساز و یک فیلمبردار دوره‌های قبل حذف شد. 
 

دهه چهارم (1393-1402)

همچنان دبیری جشنواره بر عهده‌ی مدیرعامل انجمن سینمای جوانان است: «حبیب ایل بیگی»، «فرید فرخنده کیش»، «علیرضا کریمی صارمی»، «سید صادق موسوی»، «مهدی آذرپندار». 

سی‌ویکمین دوره از جشنواره با تعداد آثار ارسالی در بخش بین‌الملل نشانه‌ی قوت گرفتن بیش از پیش جشنواره در جهان است:  2855 اثر به دبیرخانه‌ی جشنواره رسید که 104 اثر به بخش مسابقه راه پیدا کرد. 

حضور آثاری از جوانان سینماگر شهرستانی در سی‌ودومین دوره از جشنواره قابل توجه است: 952 اثر. همچنین از بین 1700 اثر در بخش‌های «داستانی»، «مستند»، «پویانمایی» و «تجربی»، 957 اثر داستانی به دبیرخانه‌ی جشنواره رسیده بود. 

در حاشیه‌ی سی‌وسومین دوره‌ی جشنواره، نخستین همایش بین‌المللی فیلم کوتاه تهران، گذشته، حال، آینده در پردیس سینمایی چهارسو برگزار شد و مقالات علمی استادان و دانشجویان سینما ارائه شد. 

در سی‌وچهارمین دوره از جشنواره برای اولین بار به برترین فیلم از نگاه مردمی جایزه‌ای تعلق خواهد گرفت.

در سی‌وپنجمین دوره از جشنواره، بخش «ویژه» به بخش اصلی ملی اضافه شد که شامل: الف. سینما و کتاب: به‌منظور رشد و اعتلای فرهنگ و هنر ایران اسلامی و ترویج کتاب و کتاب‌خوانی در «سی‌وپنجمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران» از فیلم‌های داستانی، مستند و پویانمایی تولیدشده با موضوع کتاب و کتاب‌خوانی، اقتباس ادبی، پاس‌داشت، سرگذشت و سرنوشت مؤلفین و ناشرین تجلیل به عمل می‌آید. ب. فرهنگ بومی و هویت ملی: به فرهنگ بومی اقوام مختلف مردم ایران زمین، تجربه‌ی زیسته فیلم‌سازان، توجه و تاکید بر هویت ایرانی اسلامی و تقویت اندیشه‌ی وطن دوستی و انعکاس آن از نگاه فیلم‌سازان جوان می‌پردازد. ج. انقلاب اسلامی، آرمان‌ها و دستاوردهای آن: با توجه به چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، فیلم‌هایی با مضامین انقلاب، آرمان‌ها و ارزش‌های آن به این بخش راه پیدا خواهند کرد. در هر بخش به برگزیدگان، دیپلم افتخار و جایزه‌ی نقدی اعطا می‌شد. 

در سی‌وششمین دوره، چند بخش به جوایز مسابقه‌ی ملی اضافه شد: بهترین فیلمنامه و بهترین تحقیق و پژوهش در فیلم مستند. همچنین جایزه‌ی بهترین فیلم مردمی به اهدای تندیس و جایزه‌ی نقدی ارتقا پیدا کرد. همچنین هیات داوران سه دپیلم افتخار و جایزه‌ی نقدی به هر یک از ویژگی‌های بازیگری، موسیقی، عنوان‌بندی، جلوه‌های ویژه، طراحی صحنه و لباس و ... در فیلم كوتاه اهدا کرد.

در بخش ویژه این دوره از جشنواره، جوایزی به فیلم‌هایی با مضامین فرهنگ بومی اقوام مختلف مردم ایران زمین، تجربه‌ی زیسته فیلمسازان، توجه و تاکید بر هویت ایرانی اسلامی و تقویت اندیشه‌ی وطن‌دوستی تعلق گرفت تا تاکیدی بر توجه به محتوای غنی و فرهنگ بومی همچنان در دستور کار باشد. به همین منظور تندیس جشنواره و جایزه‌ی نقدی به بهترین فیلم با موضوع‌های فرهنگ بومی و هویت ملی، انسجام ملی و سرمایه‌ی اجتماعی، نشاط و امید به آینده اهدا شد.

در جشنواره‌ی سی‌وهفتم یک بخش دیگر به جوایز سینمای ملی اضافه شد: «بهترین فیلمنامه اقتباسی». در بخش نگاه ویژه نیز همچنان توجه به هویت ملی و افزایش سرمایه‌ی اجتماعی مورد توجه بود. با توجه به همه‌گیری کووید 19 هیات داوران دیپلم افتخار و جایزه‌ی نقدی به بهترین فیلم با موضوع کووید 19 اهدا کرد. 

جشنواره‌ی سی‌وهشتم همان رویکرد جشنواره‌ی قبل در بخش ویژه وجود داشت. تندیس جشنواره و جایزه‌ی نقدی دوباره به بهترین فیلم از نگاه تماشاگران تعلق گرفت. 

جشنواره‌ی سی‌ونهم با افزایش جدی جوایز در بخش‌های تخصصی همراه بود: دیپلم افتخار به بهترین بازیگری، طراحی جلوه‌های ویژه، طراحی صحنه و لباس، گریم و موسیقی. بدین ترتیب تمام عوامل دست اندرکار ساخت یک فیلم کوتاه مورد توجه هیات داوران قرار گرفت. 

چهلمین جشنواره‌ی بین‌المللی فیلم کوتاه تهران در امتداد دوره‌ی‌ اخیر خود و در آستانه‌ی‌ چهل سالگی، به منظور فراهم آوردن زمینه‌ی‌ رشد و اعتلای سینمای نوین ایران و ایجاد سبد متنوعی از آثار، رویکرد «بومی‌گرایی در ژانر» را در انتخاب آثار مورد توجه قرار داد و علاوه بر این در بخش ملی، همت خود را بر این مهم گمارد که جشنواره‌ی‌ فیلم کوتاه تهران، آینه‌‌ی همه‌ی ایران باشد تا فیلم‌سازان خطه‌های مختلف ایران بتوانند جلوه‌ای از فرهنگ‌ها، آیین‌ورسوم، زندگی شهری و زیست اقوام در سرتاسر ایران را با تکیه بر هویت ملی و دینی مردم و با تمرکز بر داستان‌گویی و توجه به ژانر در فیلم‌‌سازی بازتاب دهند. علاوه‌براین به بهترین فیلم بخش بین‌الملل جایزه داد و آن را به آکادمی اسکار معرفی کرد. 

دهه پنجم (1403)

در چهل‌ویکمین دوره همچنان رویکرد بومی‌گرایی در ژانر در انتخاب آثار مورد توجه بود و با شعار «جشنواره‌ی بین‌المللی فیلم کوتاه تهران، پذیرای جهان خیال‌انگیز تو»، به فیلم‌هایی که به عنصر تخیل و روایت خلاقانه توجه کرده‌اند، نگاه ویژه داشت تا فیلم‌سازان استان‌های مختلف کشور بتوانند بر اساس تجربه‌ی زیسته، جلوه‌ای از فرهنگ‌ها، آیین‌ورسوم، زندگی شهری و زیست اقوام سرتاسر ایران را با تکیه بر هویت ملی و دینی مردم و تمرکز بر ژانر و داستان‌گویی خلاقه در فیلم‌‌سازی بازتاب دهند. این دوره از جشنواره با توجه به افزایش توجه به هوش مصنوعی، در بخش بین‌الملل، اعطای دیپلم افتخار و جایزه‌ی نقدی به آثاری با رویکرد هوش مصنوعی جزو جوایز قرار گرفت.  

و چهل‌ودومین جشنواره با شعار «خِردمحوری و اندیشه‌ورزی»، به‌دنبال حمایت از روایت‌های خلاقانه و متنوع با محوریت هویت ملی، فرهنگی و زیستی ایران است.