مجله میدان آزادی: چهارمین پرونده‌ی تخصصی مجله‌ی هنری میدان آزادی از امروز با عنوان «پرواز بر فراز آشیانه‌ی سیمرغ» آغاز می‌شود. در این پرونده می‌خواهیم به بهانه و با محوریت جشنواره فیلم فجر، نگاهی بر وضعیت دیروز و امروز سینمای ایران بیاندازیم. در این پرونده به طور خاص تاریخچه‌ی جشنواره‌ی فیلم فجر و بخشی از مهم‌ترین آثار جشنواره چهل و یکم را بررسی می‌کنیم. سرمقاله‌ی این پرونده را به قلم خانم «مینو رضایی» بخوانید:
یکم سپتامبر سال 1939 فعالیت رسمی جشنواره‌ی کن با برگزاری اولین افتتاحیه‌ی خود، آغاز شد. درست در همین روز، آدولف هیتلر، رهبر حزب نازی آلمان در یک سخنرانی خبر حمله‌ی آلمان به لهستان و آغاز جنگ جهانی را اعلام کرد: «از ساعت ۵:۴۵ صبح تیرها شلیک شده است!» بعد از این سخنرانی، تمام اکران‌های جشنواره‌ی سینمایی کن، در حالی که فقط فیلم «گوژپشت نتردام» را نمایش داده بود، تعطیل شد و این تعطیلی تا هفت سال بعد به درازا کشید! جشنواره‌ی مهم فیلم ونیز هم که از سال ۱۹۳۲ آغاز به کار کرده بود، در سال‌های جنگ جهانی دوم فعالیتی نداشت. به‌جز این دو تعطیلی، جشنواره‌های مهم جهانی در همه‌ی سال‌ها و با تمام افت‌وخیزهایی که دنیا به خود دیده است برگزار شده‌اند.
در بهمن‌ماه امسال به سنت چهل‌‌سال گذشته، بزرگ‌ترین، مهم‌ترین و پرمخاطب‌ترین رویداد سینمایی و چه‌بسا هنری ایران در حال برگزاری است: جشنواره‌ی بین‌المللی فیلم فجر. جشنواره‌ای که در پرالتهاب‌ترین سال‌های بعد از انقلاب فعالیت خود را آغاز کرد. جشنواره‌ای که با وجود جنگ ایران و عراق، کمبود امکانات، تحریم‌های شدید اقتصادی، چالش‌های سیاسی و اجتماعی، کرونا و مسائل دیگر، هرگز از پا درنیامد و هر بار از نو متولد شد.
با نگاهی به سوژه‌ی بسیاری از آثار چندرسانه‌ای تولیدشده، حداقل در دهه‌های اخیر، چنین به نظر می‌رسد که دست‌هایی در حال سوق دادن ذائقه‌ی ایرانی‌ها به‌سمت نوستالژی هستند. نوستالژی از نوع نگاه حسرت‌بار به گذشته و دریغ و افسوس بر آن شکوه و زیبایی ازدست‌رفته. دریغ و افسوسی که بیش از آنکه نگاه عقلانی داشته باشد، جنبه‌ی احساسی آن پررنگ است و تا دم‌دستی و مبتذل کردن و ارائه‌ی تصویر تحریف‌شده از هر آنچه که به گذشته تعلق دارد پیش می‌رود. این نگاه هیچ توجهی به استفاده از سرمایه‌ی گذشته و حال، برای ساختن آینده ندارد.
ما در مجله‌ی میدان آزادی به‌مناسبت ورود جشنواره‌ی فجر به پنجمین دهه‌ی برگزاری‌اش، پرونده‌ای برای شما تدارک دیده‌ایم: «پرواز بر فراز آشیانه‌ی سیمرغ». در این پرونده مروری خواهیم داشت بر متن و حاشیه‌ی جشنواره‌ی فجر. امید داریم این مرور که با نگاه منصفانه به درخشش‌ها و هم اشکالات گذشته و امروز سینمای ایران شکل می‌گیرد بتواند راهگشای فردای این سینما باشد. نگاه ما در این پرونده گرچه به دستاوردهای درخشان گذشته‌ی سینمای ایران و حتی نوستالژی هم توجه دارد، اما سعی‌مان بر این بوده خالی از نوستالژی‌زدگی باشد!