مجله میدان آزادی: امروز هشتم مهر سالروز گرامیداشت جلال‌الدین محمد بلخی معروف به مولوی یا مولاناست. سال گذشته در چنین روزی فهرستی از بهترین آهنگ‌های پاپ با شعرهای مولوی منتشر کردیم. امسال از آقای حسن صنوبری شاعر و پژوهشگر موسیقی و ادبیات خواستیم تا ده موسیقی سنتی برتر از ده هنرمند مختلف با شعرهای مولوی را برای ما انتخاب کند. این شما و این توضیحات آقای صنوبری و فهرستی از آهنگ‌های شورانگیز:
در میان شاعران بزرگ حافظ و مولوی هر دو به دلیل ارزش‌های موسیقایی‌شان و همچنین اندیشه و عرفان خاصشان مورد اقبال فراوان چهره‌های موسیقی بوده‌اند و هستند، حال اینکه این اقبال موسیقی‌دانان چقدر با موفقیت در ادا کردن حق شعر و جلب اقبال مخاطب هنری بوده بحثی دیگر است. چه اینکه بسیاری از اهالی موسیقی فقط شعرهای بزرگان را مصرف و بلکه اسراف و اتلاف کرده‌‌اند. و در کنار این موضوع، بی‌نهایت شاهکار هنری در موسیقی ایرانی داریم که همه با شعرهای حافظ و مولوی ساخته شده‌اند. سال گذشته فهرستی از بهترین آهنگ‌های سنتی با شعر حافظ را برای مجله میدان آزادی فراهم کردم و امسال نوبت مولوی است. شاعری که به خصوص به دلیل عرفان، معنویت، خداجویی و شورانگیزی و نشاط بخشی از شعرهایش مورد توجه مردم ایران است.
در این فهرست هم مثل فهرست حافظ سعی بر تنوع شعرها، خواننده‌ها، آهنگ‌سازها و فرم‌های موسیقایی است (فقط یک شعر و یک آهنگساز دوبار تکرار شدند). تنوع در درون‌مایه نیز از ویژگی‌های این فهرست است و برای مثال هم شعرهای عرفانی مولوی و هم شعرهای عاشقانه او را مد نظر قرار دادیم. نکته دیگر اینکه در این فهرست هم متعهد به موسیقی ایرانی و موسیقی هنری هستیم، با این تفاوت که مثل فهرست قبل به ساختار سنتی تصنیف در موسیقی ردیف دستگاهی مقید نماندیم، بلکه در همین فضای موسیقی اصیل ایرانی یکی دو آهنگ هم در فضاهای سمفونیک و ارکسترال می‌گذاریم. ولی سمفونیک به همان معنای ایرانی‌اش و در حوال‌وهوا و متاثر از زیبایی‌شناسی موسیقی ایرانی.
شهرام ناظری، محمدرضا شجریان، علیرضا افتخاری، بیژن بیژنی، بیژن کامکار، سیدحسام الدین سراج، حمیدرضا نوربخش، همایون شجریان و سالار عقیلی خوانندگان این فهرست موسیقی و جلال ذوالفنون، کامبیز روشن روان، حسین علیزاده، هوشنگ کامکار، کیخسرو پورناظری، محسن نفر، جاوید افسری‌راد و حامد صغیری از جمله آهنگسازان فهرست بهترین موسیقی‌ها با شعر مولوی‌اند.
بهترین آهنگ‌های موسیقی ایرانی با شعر مولوی
-
تصنیف‌های درآمد، داد، خاوران
آلبوم: یادگار دوست | خواننده: شهرام ناظری | آهنگساز: کامبیز روشن روان
بازآی که تا به خود نیازم بینی
بیداری شب‌های درازم بینی
نی نی غلطم که خود فراق تو مرا
کی زنده رهاکند که بازم بینی ...
-
«شهیدان خدایی»
آلبوم: در گلستانه | خواننده: بیژن کامکار | آهنگساز: هوشنگ کامکار (اجرای ارکستر سمفونیک تهران به رهبری حشمت سنجری)
کجایید ای شهیدان خدایی
بلاجویان دشت کربلایی
کجایید ای سبک‌روحان عاشق
پرنده‌تر ز مرغان هوایی ...
-
«دلدار من»
آلبوم: نهانخانه دل | خواننده: بیژن بیژنی | آهنگساز: کامبیز روشن روان
بیا بیا دلدار من دلدار من
درآ درآ در کار من در کار من
تویی تویی گلزار من گلزار من
بگو بگو اسرار من اسرار من
-
تصنیف دشتی «مرا رها کن»
آلبوم: ساز خاموش | خواننده: محمدرضا شجریان | آهنگساز: حسین علیزاده
رو سر بنه به بالین تنها مرا رها کن
ترک من خراب شب‌گرد مبتلا کن
ماییم و موج سودا شب تا به روز تنها
خواهی بیا ببخشا خواهی برو جفا کن
-
«مرده بدم زنده شدم»
آلبوم: مستانه | خواننده: علیرضا افتخاری | آهنگساز: جلال ذوالفنون
مرده بدم زنده شدم گریه بدم خنده شدم
دولت عشق آمد و من دولت پاینده شدم
گفت که دیوانه نه‌ای لایق این خانه نه‌ای
رفتم دیوانه شدم سلسله‌بندنده شدم
گفت که سرمست نه‌ای رو که از این دست نه‌ای
رفتم و سرمست شدم وز طرب آکنده شدم...
-
«وصل مستان»
آلبوم: وصل مستان | خواننده: سیدحسام الدین سراج | آهنگساز: محسن نفر
ای عاشقان ای عاشقان آمد گه وصل و لقا
از آسمان آمد ندا کای ماه رویان الصلا
ای سرخوشان ای سرخوشان آمد طرب دامن کشان
بگرفته ما زنجیر او بگرفته او دامان ما
آمد شراب آتشین ای دیو غم کنجی نشین
ای جان مرگ اندیش رو ای ساقی باقی درآ
ای هفت گردون مست تو ما مهره‌ای در دست تو
ای هست ما از هست تو در صد هزاران مرحبا ...
-
«پنهان چو دل»
آلبوم: پنهان چو دل | خواننده: حمیدرضا نوربخش | آهنگساز: کیخسرو پورناظری
ای با من و پنهان چو دل از دل سلامت می کنم
تو کعبه‌ای هر جا روم قصد مقامت می کنم
هر جا که هستی حاضری از دور در ما ناظری
شب خانه روشن می شود چون یاد نامت می کنم
-
«روز و شب»
آلبوم: بر رد پای رومی | خواننده: سالار عقیلی | آهنگساز: گروه رومی (به احتمال زیاد با آهنگسازی جاوید افسری‌راد)
در هوایت بی‌قرارم روز و شب
سر ز پایت برندارم روز و شب
زان شبی که‌م وعده دادی روز وصل
روز و شب را می‌شمارم روز و شب
تا نیابی آن چه در مغز منست
یک زمانی سر نخارم روز و شب
-
تصنیف «پنهان چو دل»
آلبوم: ناشکیبا | خواننده: همایون شجریان | آهنگساز: همایون شجریان (ملهم از موسیقی خراسان)
ای با من و پنهان چو دل از دل سلامت می کنم
تو کعبه‌ای هر جا روم قصد مقامت می کنم
هر جا که هستی حاضری از دور در ما ناظری
شب خانه روشن می شود چون یاد نامت می کنم
-
«طربستان»
آلبوم: سخن‌های نهان | خواننده: گروه شاهو | آهنگساز: حامد صغیری
مطرب مهتاب رو آنچه شنیدی بگو
ما همگان محرمیم هرچه بدیدی بگو
ای شه و سلطان ما ای طربستان ما
در حرم جان ما بر چه رسیدی بگو
نرگس خمار او ای که خدا یار او
دوش ز گلزار او هر چه بچیدی بگو