مجله میدان آزادی: مطلب جدید فهرست کتاب‌های پیشنهادی برای خرید از نمایشگاه کتاب به فهرست 10 کتاب پیشنهادی برای آموختن عکاسی و خرید آن‌ها از نمایشگاه اختصاص دارد. این فهرست را که خانم «فرزانه استکی» -عکاس و پژوهشگر- نوشته است در بیست و پنجمین صفحه از پرونده «اردیبهشت کاغذی» بخوانید:
سهولت استفاده از ابزار دوربین باعث شده روزانه احتمالاً میلیون‌ها عکس تولید شود. البته اکثرشان عکس‌های سردستی (فوری) یا اسنپ‌شات هستند که با تأمل کمتر یا گاهی بدون توجه ثبت شده‌اند، و نه عکس‌های در خور توجه.
سؤالی که کم و بیش برای بیشتر افراد ایجاد می‌شود، این است که آیا هر کسی که می‌تواند دوربین را کار بیندازد و حتی با دوربین گوشی همراه خود عکس بگیرد، عکاس است؟ چگونه می‌توان از اسنپ‌شات‌های سطحی به عکس‌های خوب با لایه‌های عمیق‌تر رسید؟ پیشرفت کار عکاسی در وهله‌ی اول با عکس گرفتن، دوم با دیدن دقیق عکس‌های عکاسان برجسته و سوم با مطالعه‌ی کتاب‌های تاریخ عکاسی و تحلیلی ممکن است.
در این مطلب به معرفی ده کتاب مفید برای عکاس شدن می‌پردازیم:
1. عکس، نوشته‌ی گراهام کلارک
این کتاب ترجمه‌ی مشترک حسن خوبدل و زیبا مغربی است که نشر شورآفرین و نشر تماشا منتشرش کرده‌اند. اگر برایتان این سؤال پیش آمده که حقیقتاً عکس چیست، مطالعه‌ی این کتاب را به شما پیشنهاد می‌کنم. جهان امروز ما میان عکس‌ها محصور است، عکس‌ها همه جا هستند و ما آن‌ها را با خود همه جا می‌بریم. با وجود این عکس‌ها به اشیایی نامرئی تبدیل شده‌اند.
کلارک در این کتاب می‌کوشد مجموعه‌ای از پرسش‌های فراگیر را در ارتباط با معانی وسیع‌تر فرهنگی و اجتماعی عکس، به‌عنوان تصویر مطرح کند. او به‌دلیل فراگیر و پیچیده بودن رسانه‌‌ی عکس، ارا‌ئه‌ی روایتی خطی از سیر پیشرفت و اهمیت آن را محدود‌کننده دانسته و به‌جای آن فراگرفتن روش‌ها و تجربه‌ی آن را پیشنهاد می‌کند؛ اینکه «چگونه و چرا معنا را در خود حک می‌کند، و چرا و چگونه آن را می‌خوانیم.»
2. مفاهیم بنیادی عکاسی، نوشته‌ی دیوید بیت
این کتاب را محمدرضا رییسی و مارال زیاری ترجمه کرده‌اند و نشر «حرفه نویسنده» آن را منتشر کرده است. کتاب شامل شش فصل تاریخ، نظریه‌ی عکاسی، مستندسازی و داستان‌سرایی، نگاهی به پرتره‌ها، منظره و بلاغت طبیعت بی‌جان است. اگر در زمینه‌ی ژانرهای عکاسی به اطلاعات خوب نیاز دارید خواندن این کتاب کمک‌‌کننده خواهد بود.
3. عکاسی، نوشته‌ی استیو ادواردز
مهران مهاجر این کتاب را ترجمه و نشر ماهی آن را چاپ کرده است. ادواردز در این کتاب به موضوعاتی چون حقیقت و ثبت، عینیت و هنر زیبا، هویت و حافظه می‌پردازد.
4. عکاسی نمایی از مدرنیسم، نوشته‌ی ون درن کوک
مترجم این کتاب غلامحسین فتح‌اله نوری و ناشر آن «حرفه هنرمند» است. این کتاب شامل بخشی از عکس‌های موزه‌ی هنر مدرن سانفرانسیسکو و تاریخچه‌ای از عکاسی قرن بیستم و پیوندش با هنر معاصر است. نویسنده‌ی کتاب، خود در حوزه‌ی عملی عکاسی فعالیت داشته و این اثر را در چهار بخش فرمالیسم، سورئالیسم، اکسپرسیونیسم و پلورالیسم تنظیم کرده است.
5. درباره‌ی عکاسی، نوشته‌ی سوزان سانتاگ
این کتاب را نشر «حرفه نویسنده» با ترجمه‌ی مشترک نگین شیدوش و فرشید آذرنگ و نشر بیدگل با ترجمه‌ی مجید اخگر منتشر کرده‌اند.
ممکن است امروزه نگرانی‌هایی از قبیل نگرانی در مورد رضایت سوژه‌ها برای عکس گرفتن، نگرانی در مورد کاهش تواناییِ ما برای تجربه‌ی جهان به‌واسطه‌ی عکس گرفتن بیش از حد و... فوراً درک شوند، اما سوزان سانتاگ از دهه‌ی هفتاد به‌خوبی این نگرانی‌ها را تشریح کرده است. مجموعه مقالات او در سال ۱۹۷۷ با عنوان «درباره‌ی عکاسی» شاید دوراندیشانه‌ترین کتابی باشد که تاکنون درباره‌ی این رسانه نوشته شده است.
6. اتاق روشن، نوشته‌ی رولان بارت
این اثر را نشر «حرفه نویسنده» با ترجمه‌ی فرشید آذرنگ و نشر چشمه با ترجمه‌ی نیلوفر معترف منتشر کرده‌اند. رولان بارت اندیشه‌هایش در باب عکاسی را حین سوگ از دست دادن مادر و با تأمل در عکسی از مادر در دوران کودکی‌اش می‌نویسد. او درباره‌ی حضور و غیاب، مفهوم آن-جا-بودگی در عکس و ارتباط عکاسی با مرگ و تاریخ می‌پردازد. اگر این سؤال برای شما پیش آمده که چرا بعضی از عکس‌ها بیش از بقیه ما را در خود نگه می‌دارند، ما را به‌شدت تحت تأثیر قرار می‌دهند یا روح‌مان را زخمی می‌کنند، مطالعه‌ی پدیده‌ی پونکتوم که بارت در این کتاب مطرح می‌کند، می‌تواند برایتان جذاب باشد.
7. شیوه‌های نگریستن، نوشته‌ی جان برجر
انتشارات متعددی این کتاب را با نام‌های مختلف ترجمه و منتشر کرده‌اند:
• شیوه‌های نگریستن، ترجمه‌ی غلامحسین فتح‌اله نوری، نشر ویژه نگار
• شیوه‌های نگریستن، ترجمه‌ی فیروزه مهاجر، نشر آگه
• درباره‌ی نگریستن، ترجمه‌ی فیروزه مهاجر، نشر بان
• شیوه‌های دیدن، ترجمه‌ی زیبا مغربی، نشر شورآفرین و نشر تماشا
• شیوه‌های نگاه، ترجمه‌ی دکتر هوشمند ویژه، نشر بهجت
اگر به حوزه‌ی هنرهای تجسمی علاقه دارید مطالعه‌ی این کتاب را در اولویت قرار دهید و باورهای خود درباره‌ی دیدن را به چالش بکشید.
8. نگاهی به عکس‌ها، نوشته‌ی جان سارکوفسکی
این کتاب را فرشید آذرنگ ترجمه و انتشارات سمت منتشر کرده است. دیدن دقیق عکس عکاسان مهم جهان برای گرفتن عکس‌های خوب ضروری است. این کتاب با خوانش عکس‌ها سروکار دارد و از طریق شناخت ابزار، دغدغه‌ها، موضوعات جدید و قدیم عکاسی، بر نحوه‌ی عمل و نگاه عکاس تأثیرگذار خواهد بود.
9. داستان عکاسی، نوشته‌ی مایکل لنگفورد
نشر افکار این کتاب را با ترجمه‌ی رضا نبوی منتشر کرده است. عکاس باید با سیر تاریخی تکنیک‌های عکاسی و تحولات مکاتب آشنا باشد. در این کتاب مختصر و داستان‌وار به بیشتر تاریخچه‌ی هنر و فن عکاسی اشاره شده است.
10. عکاسی پایه، نوشته‌ی مایکل لنگفورد
این کتاب ترجمه‌ی رضا نبوی از انتشارات دانشگاه هنر است. اگر به‌تازگی و بدون پیش‌زمینه وارد دنیای عکاسی شده‌اید، می‌توانید با این کتاب شروع خوبی داشته باشید.
«عکاسی پایه» با فصول مربوط به نور و لنـز شـروع می‌شود و نگاهی به دوربین‌ها، نورپردازی و ترکیب‌بندی می‌اندازد. در ادامه مطالب کتاب با بحث فیلم‌ها، نوردهی، فرایند چاپ و پرداخت نهایی ادامه می‌یابد.
