مجله میدان آزادی: در تازه‌ترین صفحه از پرونده‌ی «هزار و یک سریال» به سراغ سریال «خانم میزل شگفت‌انگیز» (میس میزل شگفت‌انگیز؛ The Marvelous Mrs. Maisel) رفته‌ایم، سریالی که توسط ایمی شرمن پالادینو و سکوی پخش آمازون پرایم تولید و پخش شد. ریویوی نقد و بررسی این سریال را که به قلم خانم فاطمه دهقان نوشته شده است در ادامه خواهید خواند:
سریال خانم میزل شگفت‌انگیز: خنده‌دار حرفه‌ای
سریال «خانم میزل شگفت‌انگیز» (The Marvelous Mrs. Maisel) را که ایمی شرمن-پالادینو در سال ۲۰۱۷ نوشت و ساخت، سریالی در ژانر کمدی درام و یکی از محبوب‌ترین مجموعه‌های تلوزیونی آمازون پرایم است. این سریال پنجاه بار در جشنواره‌ی امی نامزد شده و بیست جایزه ازجمله بهترین بازیگر زن، بهترین نقش مکمل مرد و... را به دست آورده است. همچنین سریال «خانم میزل شگفت‌انگیز» در بین دویست و پنجاه سریال برتر تاریخ، رتبه‌ی صد و نهم را از آن خود کرده است. این سریال چهل و سه قسمتی در پنج فصل ساخته شده و سال ۲۰۱۷ اولین فصل آن و سال ۲۰۲۴ آخرین فصل آن منتشر شد.
پوستر سریال «خانم میزل شگفت‌انگیز»
داستان سریال خانم میزل شگفت‌انگیز
داستان روایتگر زندگی میریام میزل، زنی خانه‌دار در دهه‌ی پنجاه میلادی است که به‌همراه همسر و دو فرزندش در نیویورک زندگی می‌کند. میریام زندگی ایدئالی دارد و مانند مادرش طوری تربیت شده که همسر، مادر و کدبانوی بی‌نقصی برای خانواده‌اش باشد. تا اینکه یک روز جوئل، همسر او، در اقدامی غیرمنتظره او را ترک می‌کند. خانم میزل که انتظار چنین چیزی را نداشته، در حالی که مست است به کافه گس لایت رفته و ماجرای دور از انتظار و تلخ زندگی‌اش را روی سن برای حاضران تعریف می‌کند که باعث خنده‌ی زیاد مخاطبان می‌شود. در همین حین سوزی که در کافه گس لایت کار می‌کند، متوجه هوش و استعداد میریام در زمینه‌ی استندآپ کمدی شده و او را ترغیب می‌کند این کار را ادامه دهد. به این ترتیب استعداد تازه کشف‌شده‌ی خانم میزل قرار است تغییری اساسی در زندگی او و سوزی ایجاد کند.
سازندگان سریال خانم میزل شگفت‌انگیز
ایمی شرمن-پالادینو قبل از «خانم میزل شگفت‌انگیز» با سریال «دختران گیلمور» شناخته شده بود. او نویسنده و فیلم‌سازی یهودی است و رد پای این موضوع در سریال هم مشخص است؛ از انتخاب بازیگرهای یهودی بگیر تا معرفی سوگیرانه‌ی یهودیان در سریال.
اغلب بازیگرهای سریال «خانم میزل شگفت‌انگیز» در مدیوم تلوزیون چندان شناخته‌شده نبودند و اکثراً از هنرمندان تئاتر انتخاب شدند. به همین دلیل بازی آن‌ها یک سر و گردن بالاتر از تولیدات معمول تلوزیونی است و سریال هم از جهت بازیگری، هم از جهت نمابندی و داستان‌پردازی گاهی به سینما نزدیک می‌شود. ریچل بروزناهان (میریام میزل)، الکس بورستین (سوزی مایرسون)، مایکل زیگن (جوئل میزل)، مارین هینکل (رز وایزمن)، تونی شالهوب (ایب وایزمن) و کوین پولان (موشه میزل) ازجمله بازیگران اصلی این سریال هستند.
همکاری ذهن زنانه و ذهن مردانه
ایمی شرمن-پالادینو به‌همراه همسرش، دنیل پالادینو، این سریال را نویسندگی کرده‌اند و همین موضوع باعث شده شاهد شخصیت‌های زنانه و مردانه‌ی کامل‌تر و دقیق‌تری در این سریال باشیم. هرچند که شخصیت‌پردازی میریام میزل که به‌اختصار میج صدایش می‌کنند، و دوست و مدیر برنامه‌اش، سوزی، نسبت به باقی شخصیت‌ها عمق بیشتری دارند، اما باقی شخصیت‌پردازی‌ها هم قابل قبول از کار درآمده‌اند.
ایمی شرمن پالادینو به همراه همسرش، دنیل پالادینو
این سریال نمونه‌ی خوبی برای تماشای تنوع شخصیت‌هاست، اگرچه باقی شخصیت‌ها گاهی به تیپ نزدیک می‌شوند و شخصیت‌های فرعی نیز اکثراً تیپ هستند اما برای سریالی که تمرکزش روی روایتگری شخصیت اصلی است، ایراد به حساب نمی‌آید. همین‌طور خط داستانی و روایی سریال و رشد و تغییر شخصیت‌ها باورپذیر و حرفه‌ای ساخته و پرداخته شده است و فقط گاهی به نظر می‌رسد که داستان دچار پراکندگی و سردرگمی شده که با توجه به تعدد شخصیت‌ها و داستان‌های فرعی طبیعی به نظر می‌رسد.
فضاسازی موفق دهه‌ی پنجاه میلادی
آهنگ‌سازان این سریال، سام فیلیپس و اریک گورفین برای آهنگ‌سازی و انتخاب آهنگ‌های سریال بسیار ستایش شدند. چراکه نقش موسیقی در این سریال پررنگ است و گاهی موسیقی نقش دراماتیک ایفا کرده و همچنین در ایجاد حس و حال دهه‌ی پنجاه میلادی بسیار قوی عمل می‌کند. اما مهم‌تر از موسیقی فیلم، باید به طراحی صحنه‌ی فیلم اشاره کرد که کم‌نظیر اجرا شده است و حتی ما هم که دانسته‌هایمان از دهه‌ی پنجاه میلادی آمریکا به فیلم‌هایی که دیده‌ایم محدود می‌شود، با تماشای صحنه‌های درست و پررنگ و لعاب فیلم باور می‌کنیم که داستان درست در همان زمان اتفاق می‌افتد.
این سریال از جهت طراحی لباس هم عالی عمل کرده و مدل و رنگ لباس‌ها در سمت و سوی درام و شخصیت‌پردازی شخصیت‌ها استفاده شده است. حتی گفته شده برخی از لباس‌های استفاده‌شده در سریال از کالکشن‌های متعلق به دهه‌ی پنجاه خریداری شده‌اند. حتماً علاقه‌مندان به مد و فشن از تماشای این سریال راضی خواهند برد. اگرچه گفتیم که سریال از نظر ظاهری در به نمایش گذاشتن دهه‌ی پنجاه میلادی بسیار موفق عمل می‌کند، اما از به نمایش گذاشتن کامل وقایع تاریخی، برخی از جنبش‌های مدنی و شرایط اجتماعی ناتوان است.
سریال «خانم میزل شگفت‌انگیز»
شاید بتوان گفت عوامل فیلم خواسته‌اند با توجه به اینکه شخصیت اصلی داستان یک زن یهودی است، تمرکز سریال تنها روی فمینیسم و شناساندن فرهنگ یهودیان باشد. اما حضور فردی سیاه‌پوست در فصل سوم که از شخصیت‌های محوری داستان است، باعث انتقاد برخی از مخاطبان بابت نپرداختن به مسائل تبعیض نژادی در دهه‌ی پنجاه میلادی شده است. شاید سریال می‌توانست با اشاره به تبعیض‌ها و جنبش‌های نژادی دهه‌ی پنجاه این اتهام را علیه خود رد کند ولی ترجیح می‌دهد تنها به مسائل انتخابی و مورد تأیید خود بپردازد.
یا مثلاً می‌توانیم بگوییم شاید سریال خواسته به شعارهای کلیشه‌ای تبعیض نژادی که این روزها تقریباً در تمام ساخته‌های آمریکایی دیده می‌شود، تن ندهد. اما با اشاره‌های کوچک به مسئله‌ی همجنس‌گرایی در سریال که آن هم در سال‌های اخیر از دغدغه‌های اصلی فیلم‌سازان غربی است، این ادعا نیز رد می‌شود. به هر حال انتخابی بودن مسائل مهمی از این دست صدای برخی از تماشاگرها و منتقدان این سریال را درآورده است.
اگر کمی با سیاست‌های صنعت نمایش در آمریکا آشنا باشیم ممکن است در اینکه این سریال، اثری واقعاً خوب باشد شک کنیم اما جدای از اینکه سریال گاهی دچار فمینیسم شعاری و تطهیر یهودیان می‌شود، سریالی خوش‌ساخت، خوش‌رنگ و لعاب، با خط داستانی موفق و خنده‌دار است. و از آنجایی که معمولاً یافتن سریالی بامزه که خوش‌ساخت و حرفه‌ای باشد کار راحتی نیست می‌توان از این مسائل چشم‌پوشی کرد.
مسیری برای یافتن خود
قبل از «خانم میزل شگفت‌انگیز»، در مورد موضوع استندآپ کمدی یا استندآپ کمدین‌ها سریال‌ها و فیلم‌های دیگری هم ساخته شده بود. یکی از معروف‌ترین و مهم‌ترین این نوع سریال‌ها، سریال «ساینفلد» است؛ سیتکامی کمدی در مورد زندگی یک استندآپ کمدین با بازی خود جری ساینفلد. قطعاً نمی‌توان منکر اثرگذاری سریال «ساینفلد» و سریال‌هایی از این دست روی سریال «خانم میزل شگفت‌انگیز» شد. با وجود این یکی از زیرژانرهای اصلی «خانم میزل شگفت‌انگیز» درام است و با یک سیتکام طرف نیستیم. میج میزل یک شخصیت داستانی است که با کشف اتفاقی استعداد کمدی‌اش باید با زندگی نرمال و روتینش خداحافظی کرده و از قالب ثابت تعریف‌شده برای زنان خارج شده و خود واقعی‌اش را پیدا کند.
سریال «خانم میزل شگفت‌انگیز»
او باید در راستای تبدیل شدن به یک استندآپ کمدین زن در جامعه‌ی مردسالار و قضاوتگر آن دوران، با دیگر خواسته‌های خودش مانند مادر خوبی بودن یا داشتن رابطه‌ی عاطفی قابل اتکا و همچنین با انتظارات و فشارهای جامعه و... دست و پنجه نرم کند و به این ترتیب است که درام داستانی سریال را خلق می‌کند. موفقیت این سریال قطعاً در آینده‌ی سریالسازی کمدی تأثیرگذار خواهد بود. برای مثال سریال «هک» که در سال ۲۰۲۱ منتشر شده است در مورد یک زن میانسال است که دوره‌ی حرفه‌ای استندآپ کمدی‌اش رو به افول می‌رود و برای ادامه‌ی مسیر خود باید با نویسنده‌ای سرخورده و مطرود همکاری کند. هنگام تماشای این سریال سخت است که یاد «خانم میزل شگفت‌انگیز» در ذهن‌تان زنده نشود.
طیف مخاطبان این سریال متنوع است اما باید توجه داشت که برخی از شوخی‌ها و تصاویر سریال ممکن است مناسب تمامی سنین نباشد.
همان‌طور که بالاتر گفتیم «خانم میزل شگفت‌انگیز» سریالی خنده‌دار است. میج واقعاً در کمدی استعداد دارد و می‌تواند ما را از خنده روده‌بر کند. در عین حال ما شریک تمام لحظات زندگی او هستیم؛ چه لحظات خوش و خنده‌دار و چه لحظات تنهایی و سختی. با پایان یافتن سریال ممکن است احساس کنید یکی از نزدیک‌ترین دوستان‌تان را از دست داده‌اید. اما ناراحت نباشید شما نیز مانند همه‌ی ما در مسیر یافتن و ساختن خودتان هستید. از بودن با خودتان لذت ببرید و مانند میج جنبه‌ی خنده‌دار سختی‌های زندگی را پیدا کنید و بخندید.