مجله میدان آزادی: امروز هفتم ژوئن و سالروز تولد نقاش و مجسمه‌ساز سرشناس مکتب اکسپرسیونیسم، پل گوگن است. به همین مناسبت، فهرستی از بهترین آثار این هنرمند نقاش را بخوانید و ببینید که به انتخاب و مقدمه معصومه سلامی تهیه شده است:
معرفی پل گوگن
«اوژن آنری پل گوگَن»، از هنرمندان صاحب‌سبک نقاش در اواخر قرن نوزده و اوایل قرن بیستم بود که در سی و پنج‌سالگی، بعد از سال‌ها فعالیت در معاملات آثار هنری، به‌صورت حرفه‌ای به هنر نقاشی روی آورد. او که به‌طور کلی تحت تأثیر سبک کاری امپرسیونیستهایی مثل «کلود مونه» و «پل سزان» بود در اوایل کار از «پیسارو» تأثیر پذیرفت و سپس با الهام از نقاشان مختلفی مثل «جوتو»، «رافائل»، «اوژن دلاکرا» و «ادوارد مانه» کار می‌کرد. گوگن با تجربه‌ی دوره‌های مختلف هنری از نقاشی بی‌جان کلاسیک تا امپرسیونیسم، به‌وجودآورنده‌ی سبک جدیدی از نقاشی بود که در اواخر کارش استقبال زیادی از آن شد و بعد از مرگش تا مدت کوتاهی مورد اقبال هنرمندان نقاش بود. امروزه اغلب آثار گوگن در اختیار موزه‌ی پوشکین، آرمیتاژ و کلکسیونر مشهور روس، «سرگئی ایوانویچ شوکین» است و تعداد محدودی از نقاشی‌های او هم در حراج‌ها شرکت دارند. برای مثال تابلوی «کی ازدواج خواهی کرد؟» در سال ۲۰۱۴ با قیمت ۲۱۰ میلیون دلار به‌عنوان سومین اثر گران‌قیمت جهان به فروش رفت.
سبک کاری گوگن
سبک کاری گوگن همانند دیگر هم‌عصرانش در شرایطی شکل گرفت که اروپا تحت تأثیر مستقیم صنعتی‌سازی و مدرنیزاسیون بود. در آن دوران بسیاری از هنرمندان از تفکر سنتی پیشارنسانسی و کلاسیک رویگردان بودند، اما در عین حال عده‌ای از هنرمندان، برای سر باز زدن و دوری جستن از وضعیت مدرنیسم اروپا، به سبک نقاشی‌های شرق دور و بهره‌گیری از آن‌ها روی آورده بودند که گوگن در زمره‌ی این هنرمندان بود.
با این تفاوت که گوگن سبکی آگاهانه و تداخلی بین گذشته و مدرن را انتخاب کرد و در نقاشی‌هایش از آثار بدوی، آفریقایی، غارهای کهن و گلدانی یونانی و هنر شرق بهره گرفت. او که مخالف بازنمایی طبیعی و بازتاب‌گرایانه بود و آن را رویکردی تقلیلگرا می‌دانست، در آثارش قصد بروز و ظهور جنبه‌ای موسیقایی و روحانی داشت. او معتقد بود که نقاشی باید سبب شود انسان همان‌گونه‌ای بیندیشد که موسیقی باعث آن می‌شود.
پل گوگن با کنار گذاشتن پرسپکتیو و مبانی کلاسیک و افزون بر آن، استفاده از شکل‌های ساده و برابرِ محصور در خطوط تیره و ضخیم و رنگ‌های خالص و بدون ترکیب، تصاویری از خدایان، الهه‌ها، قهرمانان اساطیری و دهقانان و مردمان ساده را نمایش داد که حس واقعی و درونی پرسوناژها را منتقل می‌کردند. به همین دلیل به سبک نقاشی‌های او عنوان سمبولیسم هم اطلاق می‌شود.
نقاشی‌های مهم گوگن
تابلوی «کی ازدواج خواهی کرد؟» اثر پل گوگن
۱. کی ازدواج خواهی کرد؟
اثر گران‌قیمت باقیمانده از تجربه‌نگاری هنرمند در سفر تاهیتی.
تابلوی «مسیح زرد» اثر پل گوگن
۲. مسیح زرد
سال ۱۸۸۹؛ این تابلو نمونه‌ی تحول آثار گوگن و حرکت او به‌سمت نقاشی شرق است. استفاده از رنگ‌های خالص و خطوط کناره‌ی عناصر از شواهد این موضوع‌اند. قرارگیری پرسوناژ‌های زنانی که لباس‌هایی هم‌عصر بانوان دوره‌ی زندگی گوگن پوشیده‌اند، به‌صورت دایره‌وار به دور مسیح مصلوب، نشان‌دهنده‌ی حس روحانی این زنان در هنگام دعا و نیایش است.
تابلوی «یعقوب در جدال با فرشته» اثر پل گوگن
۳. یعقوب در جدال با فرشته (چشم‌انداز بعد از معجزه)
اثر سال ۱۸۸۸؛ از نمونه آثار مشهور گوگن که نشان‌دهنده‌ی حرکت او به‌سمت سبک مجزاگری است.
تابلوی «طبیعت بی‌جان با میوه‌ها و لیموها» اثر پل گوگن
۴. طبیعت بی‌جان با میوه‌ها و لیموها
سال ۱۸۸۰؛ از نمونه آثار اولیه و تجربه‌گرای گوگن در حین اشتغال در بورس و معاملات هنری.
تابلوی «مسیر در جنگل» اثر پل گوگن
۵. مسیر در جنگل
اثری که تحت تأثیر «کلود مونه» و «پل سزان»، از نقاشان امپرسیونیست خلق شده است.
تابلوی «پرتره مادام گوگن» اثر پل گوگن
۶. پرتره‌ی مادام گوگن
تصویری از همسر پل گوگن است که در خلال سال‌های ۱۷۸۸ تا ۱۸۸۲ خلق شده و تأثیر سبک پیسارو و مونه در آن کاملاً مشهود است.
تابلوی «چهار دختر برتون» اثر پل گوگن
۷. چهار دختر برتون
از نقاشی‌های مشهور گوگن که در سال ۱۸۸۶ خلق شده و نمونه‌ی تلاش او برای استفاده از طبیعت، پرسوناژها و همچنین عناصر تصویری مثل نقطه و خط برای بروز احساسات درونی است و در عین حال هنوز از امپرسیونیسم فاصله‌ی چندانی ندارد.
تابلوی «سوارکاران ساحل» اثر پل گوگن
۸. سوارکاران ساحل
این نقاشی تحت تأثیر سبک کاری «ادگار دگا» در حالت طراحی پرسوناژ است. دگا از دوستان بسیار خوب گوگن بود.
تابلوی «زنی با گل» اثر پل گوگن
۹. تابلوی زنی با گل
این تابلو از نمونه آثار مشهور گوگن، تحت تأثیر سفر به تاهیتی است.
تابلوی «منظره یونجه‌سازی» اثر پل گوگن
۱۰. تابلوی منظره‌ی یونجه‌سازی
سال ۱۸۸۹؛ از نمونه آثار گوگن در تجربه‌ی زندگی میان دهقانان و زندگی ساده به دور از شهرنشینی.
۱۱. سلف‌پرتره‌ها
سلف‌پرتره‌های مختلفی از گوگن موجود است که در سال‌های مختلف کاری او و حتی در آخرین سال حیاتش اجرا شده‌اند.
سلف‌پرتره 1889 اثر پل گوگن
سلف پرتره‌ی سال ۱۸۸۹؛ خودنگاره با هاله و مار؛ نگارخانه‌ی ملی هنر واشنگتن دی‌سی.
سلف‌پرتره 1888، اثر پل گوگن
سلف پرتره‌ی سال ۱۸۸۸؛ موجود در موزه‌ی ونگوگ که بین او و «ونگوگ» مبادله شده است.
مجسمه «پرادو» اثر پل گوگن
۱۲. مجسمه پرادو
گذشته از آثار نقاشی، گوگن بعد از دوره‌ی نه‌هفته‌ای که به دعوت ونگوگ در جنوب فرانس سپری می‌کند و همچنین تحت تأثیر کشته شدن فردی به نام «پرادو» مجسمه‌ای خلق می‌کند که از آثار ماندگار این هنرمند محسوب می‌شود. این مجسمه صورت خود اوست که به‌صورت جامی با گلویی بریده و خون‌آلود و گوش‌های بریده طراحی شده و نشان از ماجرای کشته شدن پرادو و در کنار آن بریده شدن گوش ونگوگ دارد.
تابلوی مشهور پرتره‌ی ونگوگ هم در همین دوره خلق شده است.