مجله میدان آزادی: سریال درام خانوادگی «همگناه» به کارگردانی و تهیهکنندگی مصطفی کیایی در سال 1398 از فیلیمو به روی نمایش خانگی رفت. در سی و ششمین صفحه از پرونده «هزار و یک سریال» ریویوی نقد، بررسی و تحلیل این سریال را به قلم خانم مینو رضایی خواهید خواند:
مصطفی کیایی از سال ۸۸ تا ۹۷، کارگردانی هشت فیلم سینمایی از جمله «ضد گلوله» و «چهارراه استانبول» را به عهده گرفت تا اینکه در سال ۹۸، اولین سریالش را روانهی شبکهی نمایش خانگی کرد: «همگناه». همگناه یک سریال دو فصلیِ ۲۴ قسمتی است که مانند باقی کارهای مصطفی کیایی، با همکاری برادرش، محسن کیایی، به سرانجام رسیده است. محسن کیایی علاوه بر نویسندگی کار (به همراه «علی کوچکی») بازی در یکی از نقشهای اصلی همگناه را نیز بر عهده دارد. اما داستان همگناه چیست؟
داستان سریال همگناه
کارآگاهی به نام فریبرز صبوری در پی حل معمای یک پرونده، بعد از ۲۸ سال، پسرش را میبیند و دوباره ماجرای سوال برانگیز گم شدن همسر سابق و دو فرزندش، زندگی کاری و خانوادگی او را تحت تاثیر قرار میدهد؛ خانوادگی نه فقط به معنای زندگی با همسر فعلی، که با کل خاندان صبوری که همگی در یک خانهی بزرگ زندگی میکنند و خواهناخواه درگیر مسائل یکدیگرند؛ مسائلی چون عشقهای ناکام، تغییر جنسیت، اهدای رحم، ازدواجهای مصلحتی، اعتیاد و سوژههای روانشناختی.
سریال «همگناه» ساختهی «مصطفی کیایی»
چرا همگناه رکورد زد؟
همگناه با ثبت رکورد ۱۰ میلیون تماشای قسمت آخر فصل اول و ثبت رکورد ۲۰ میلیون دقیقه تماشا در انتشار روز اول، رکورد تماشای یک سریال ایرانی پلتفرمی در زمان خود را شکست.
یکی از علتهای این رکوردشکنی را میتوان در این دانست که همگناه برای تمام نسلهای نوجوان و جوان و میانسال و کهنسال و برای تمام جنسیتها و در آخر برای علاقهمندان به ژانر عاشقانه، درام خانوادگی و معماهای پلیسی، داستان دارد. همینطور استفاده از بازیگران حرفهای و محبوبی چون هنگامه قاضیانی (لیلا)، محسن کیایی (آرمان)، هدیه تهرانی(زیبا)، مسعود رایگان (فرید)، رویا تیموریان (فریده)، سوگل خلیق (سیما)، مهدی پاکدل (فرهاد)، پرویز پرستویی (فریبرز)، حبیب رضایی (پرویز)، افسانه چهرهآزاد (نسرین)، پدرام شریفی (پیمان)، روشنک گرامی (پریا و نیکی)، مارال بنیآدم (سارا) و... برگ برندهی بزرگ سریال همگناه هستند که بیشترشان بازیهای قوی و اثرگذاری از خود ارائه دادهاند.
از طرفی تعدد داستانهایی که سر زلف هرکدامشان جایی با داستان اصلی گره میخورد باعث شده است کار بسیار ریتم داشته باشد و تماشایش برای بیننده لذتبخش شود. سوژههایی که هرکدام هم تعلیق دارند و هم جسور و تازه هستند، توانستند مخاطب را تا قسمت آخر، پای کار بنشانند و آن رکورد را ثبت کنند؛ داستان مردی خطاکار که تصمیم میگیرد با دختر تحت سرپرستیاش ازدواج صوری کند تا او را از یک خطر بزرگ نجات دهد؛ داستان پلیسی که در پروندههای تحت نظرش ردپای پسر گمشدهاش را مییابد؛ داستان نفوذ پنهان یک خواهر و برادر به خانواده پدری، یکی برای عشق و دیگری برای انتقام؛ داستان دختری که میخواهد تغییر جنسیت دهد و با انکار و مخالفت خانوادهاش روبهروست؛ داستان پسری بیقید و بند که پایبند عشق در نگاه اول به زنی عجیب میشود؛ داستان مردی که عشق اولش را گم کرده ولی بعد از سه دهه همچنان به دنبال نشانی از اوست؛ داستان برادر بزرگی که بزرگی را در دیکتاتورمآبی میداند و زندگی خواهر و برادرانش را به نوعی نابود میکند و چندین داستان دیگر. داستانهایی که هرکدام هم ظرفیت تبدیل شدن به اثری جداگانه را دارند و هم مخاطبی دارند که با آنها همذاتپنداری کند و هم سریال را خوشساخت کردند و در نهایت باعث شدند همگناه در هر قسمت، با دست پر به سراغ بیننده برود و رکورد تماشای سریال همگناه زده شود.
سریال «همگناه»، ساختهی «مصطفی کیایی»
باز هم روایت طبقه مرفه جامعه
همگناه با وجود خوشساخت بودن و با وجود روایت تک و توکِ طبقهی متوسط جامعه، روایت طبقهی مرفه و دغدغههای آنهاست و روایت طبقات متوسط یا پایین در این سریال کلیشه است. روابط آزاد زن و مرد نکتهایست که تماشای خانوادگی این سریال را برای خانوادههای حساس به این موضوع سخت میکند. بازی ضعیف پرویز پرستویی چه در سکانسهای خانوادگی و چه در سکانسهای پلیسی یکی از توی ذوق زنندهترین مسائل سریال است.
با اینکه کیاییها تمام داستانهای فیلم را به اندازه پرداخت کرده و پیش بردهاند اما دو پرسش اصلی که در ابتدای سریال همگناه مطرح میشود به وضوح پاسخ داده نمیشود: «چرا لیلا رفت و گورکن کیست؟». بیننده تا حدی میفهمد فرید و فریده در غیب شدن لیلا نقش داشتند اما نه به طور خیلی واضح، دقیق و پرداخت شده. از طرفی اگر دیالوگ پرویز پرستویی که «پسر من بزرگترین خلافکار شهره» نبود، بیننده تا آخر گیج میماند که گورکن، پرویز است یا پیمان؟
با همهی اینها، سریال همگناه آنقدر از جذابیتهای سریالسازی و روایت بهره میبرد که هنوز که هنوز است طرفدارانش به ساخته شدن فصل سوم این سریال امید دارند. گرچه بیشترِ ما از ساخت فصل دوم و سوم سریالهای پرطرفدار، خاطرهی خوبی نداریم!