مجله میدان آزادی: نوزدهم سپتامبر سالروز درگذشت «ایتالو کالوینو» داستاننویس مشهور ایتالیایی است. به همین بهانه، آقای «علی سدیری» یادداشتی برای مجموعه داستان «مورچه آرژانتینی» به قلم این هنرمند ایتالیایی، نوشته است. در ادامه بخوانید:
مجموعه داستان «مورچه آرژانتینی» از سه داستان بسیار عالی تشکیل شده است. مخصوصا داستان سوم یک کار فوق العاده محشر در نقد دموکراسی غربی است. کالوینو در این داستان تناقضهای موجود در ذات و صفات دموکراسی غربی را بزرگنمایی میکند تا با این عنصر طنزآفرینی مخاطب را وادارد به این اسطورهی تمدن غربی نیشخند بزند.
کالوینو یکی از بهترین نویسندگان پستمدرن است. در داستان «مورچه آرژانتینی» ناتوانی عقل مدرن در توجیه و علاج یک مشکل کوچک مثل حضور مورچهها را نقد میکند. طنزی که در اثرش هست دقیقا همان نیشخندی است که فلسفهی پستمدرن به عقلانیت مدرن میزند. طنزی که در کارهای کورت وونه گات و ریچارد براتیگان واضحتر مشاهده میکنیم.
در داستان دوم اسارت رسانهها و اصحاب مطبوعات در چنگال قدرتمندان را نقد میکند که این هم یکی دیگر از ویژگیهای آثار نویسندگان پستمدرن است: نقد کردن ابرقدرتهایی که میتوانند بمب اتم بسازند. به یاد بیاورید داستان «گزارش» از دونالد بارتلمی را در کتاب مستطاب «یک درخت، یک صخره، یک ابر». کالوینو نشان میدهد چنین قدرتمندانی که اصلا در قید و بند اخلاقیات نیستند چه راحت میتوانند اصحاب رسانه را وادار به دفاع از خرابکاریهای زیست محیطی خود کنند.
در داستان سوم که توصیفی جز محشر نمیشود برایش به کار برد دموکراسی غربی را از زبان یک جوان متفکر ایتالیایی نقد میکند: امه ریگو اورمه مامور شده تا در موسسه خیریهی نگهداری از معلولان ذهنی ناظر انتخاباتی باشد! الله اکبر! تا حالا نقیضهای به این قدرت بر دموکراسی نوشته نشده و شاید هرگز نوشته نشود. کسی نیست که به سوال او جواب بدهد: آیا معلولان ذهنی باید صاحب حق رای باشند؟ کسانی که تا حدی معلول ذهنی هستند چطور؟ آنهایی که معلول جسمی هستند اما واضح است مورد فشار عاطفی قرار گرفتهاند چطور؟ و همین طور وضعیتهای عجیب و غریب...
البته اگر کالوینو را قبلا با «بارون درختنشین» و «شوالیه ناموجود» شناختهاید ممکن است خواندن این مجموعه داستان کمی برایتان ملالآور باشد چون اینجا اصلا آن قصهپردازی سرخوشانه وجود ندارد. اما اگر میخواهید افشرهی پستمدرنیسم در ادبیات داستانی را بچشید این کتاب عالی است.