مجله میدان آزدی: جایزه‌ی نوبل یکی از قدیمی‌ترین جایزه‌های علمی-ادبی در جهان است که برای اهالی ادبیات فرصت ویژه‌ای برای دیده شدن در ادبیات جهان محسوب می‌شود. به مناسبت اعلام برنده‌ی صدو‌هفدهمین نوبل ادبیات در دهم اکتبر 2024 فهرست همه برندگان نوبل ادبیات را در ادامه بخوانید:
عجیب است که یک اسلحه‌ساز سوئدی که همه نام او را با اختراع دینامیت می‌شناختند، سرمایه‌ی عظیمش که از راه کارخانه‌های اسلحه‌سازی به دست آورد را دراه علم و صلح و ادبیات هزینه کند؛ یک تصمیم متناقض‌نما!
اما حالا هر چه هست این اقدام آلفرد نوبل سوئدی او را بیشتر به عنوان جایزه‌اش مشهور کرده است تا سازنده‌ی دینامیت، اولین اسلحه‌ی کشتار جمعی جهان. نوبل همه ثروت افسانه‌ای‌اش را وقف علم و ادبیات کرد تا نام بهتری از خود در دنیا به جای گذارد.
او این ثروت را در پنج شاخه‌ی فیزیک، شیمی، فیزیولوژی، پزشکی و ادبیات وقف کرد که بعدها صلح و اقصاد هم توسط آکادمی نوبل به این پنج رشته افزوده شد.
اهدای نخستین جایزه نوبل در سال 1901 کلید خورد و از آن سال تاکنون همه‌ساله این جایزه در 7 رشته به برگزیدگان از سراسر جهان بدون در نظر گرفتن ملیت و زبان آنان اهدا می‌شود.
پربیراه نیست اگر بگوییم ادبیات پرمخاطب‌ترین جایزه‌ی نوبل و پرطرفدارترین آن و البته از جنبه‌های اقتصادی، پرسودترین هم محسوب می‌شود؛ چراکه اعطای این جایزه به یک شخصیت ادبی، شهرت، ترجمه و فروش آثار آن شاعر یا نویسنده را دیگرگون می‌کند.
آلفرد نوبل وصیت کرد جایزه در حوزه ادبیات هر سال به کسی تقدیم شود که «برجسته‌ترین مجموعه‌آثار را در جهتی آرمانی یا ایده‌آال» خلق کرده باشد؛ پس نوبل ادبیات برخلاف دیگر جوایز ادبی به یک اثر داده نمی‌شود بلکه به مجموعهی آثار یک نویسنده یا شاعر داده می‌شود که در طول زندگی‌ادبی‌اش نگاهی آرمانی داشته باشد و خدمت برجسته‌ای به بشریت کرده باشد.
جایزه نوبل ادبیات یک مدال طلا، دیپلم افتخار و جایزه نقدی حدود یک میلیون دلاری است که در برابر ارزش معنوی این جایزه اگرچه ناچیز اما برای نویسندگان قابل‌توجه است.
این جایزه به افرادی که درگذشته‌اند تعلق نمی‌گیرد و هیچ نامزدی پیشاپیش برای انتخاب نام برگزیده از میان آنان معرفی نمی‌شود. آکادمی نوبل در یک اقدام ناگهانی اوایل اکتبر نام برگزیده را اعلام می‌کند و پنجاه سال بعد، نام نامزدهای هر سال را اعلام خواهد کرد! زمانی که شاید بسیاری از این کاندیدادها در قید حیات نباشند. این اقدام آکادمی نوبل، هرساله موجب پیش‌بینی‌ها و حتی شرطبندی‌هایی می‌شود که یک هفته قبل از اعلام این جایزه، فضای رسانه‌ها را برای اعلام این جایزه، داغ می‌کند. گزارشی از حواشی این جایزه را می‌توانید در مطلب «برنده نوبل ادبیات 2024 کیست؟» بخوانید.
صدو‌هفدهمین نوبل ادبیات یا نوبل 2024 بالاخره پس از گما‌نه‌زنی‌های بسیار به هان کانگ کره‌ا‌ی برای «نثر شاعرانه‌اش که با آسیب‌های تاریخی مقابله می‌کند و شکنندگی زندگی بشر را آشکار می‌کند» رسید. خالی از لطف ندیدیم به همین مناسبت فهرستی از همه برگزیدگان نوبل ادبیات از ابتدا تاکنون برای شما فراهم کنیم. این فهرست را در ادامه بخوانید:
همه برندگان نوبل ادبیات از ابتدا تا کنون
|
سال
|
نام نویسنده
|
کشور
|
|
۱۹۰۱
|
سولی پرودوم
|
فرانسه
|
|
۱۹۰۲
|
تئودور مومسن
|
آلمان
|
|
۱۹۰۳
|
بیورنستیرنه بیورنسون
|
نروژ
|
|
۱۹۰۴
|
فردریک میسترال
|
فرانسه
|
| |
خوزه اچه‌خارای
|
اسپانیا
|
|
۱۹۰۵
|
هنریک سینکیه‌ویچ
|
لهستان
|
|
۱۹۰۶
|
جوسوئه کاردوچی
|
ایتالیا
|
|
۱۹۰۷
|
رودیارد کیپلینگ
|
بریتانیا
|
|
۱۹۰۸
|
رودولف کریستف یوکن
|
آلمان
|
|
۱۹۰۹
|
سلما لاگرلوف
|
سوئد
|
|
۱۹۱۰
|
پاول هایزه
|
آلمان
|
|
۱۹۱۱
|
موریس مترلینک
|
بلژیک
|
|
۱۹۱۲
|
گرهارد هاوپتمان
|
آلمان
|
|
۱۹۱۳
|
رابیندرانات تاگور
|
هند
|
|
۱۹۱۴
|
--- |
---
|
|
۱۹۱۵
|
رومن رولان
|
سوئد
|
|
۱۹۱۶
|
ورنر فون هایدنشتام
|
دانمارک
|
|
۱۹۱۷
|
کارل آدولف گیلروپ
|
دانمارک
|
| |
هنریک پونتوپیدان
|
دانمارک
|
|
۱۹۱۸
|
--- |
--- |
|
۱۹۱۹
|
کارل اشپیتلر
|
سوئیس
|
|
۱۹۲۰
|
کنوت هامسون
|
نروژ
|
|
۱۹۲۱
|
آناتول فرانس
|
فرانسه
|
|
۱۹۲۲
|
خاسینتو بناونته
|
اسپانیا
|
|
۱۹۲۳
|
ویلیام باتلر ییتس
|
جمهوری ایرلند
|
|
۱۹۲۴
|
ووادیسواف ریمونت
|
لهستان
|
|
۱۹۲۵
|
جرج برنارد شاو
|
جمهوری ایرلند
|
|
۱۹۲۶
|
گراتزیا دلدا
|
ایتالیا
|
|
۱۹۲۷
|
آنری برگسون
|
فرانسه
|
|
۱۹۲۸
|
سیگرید اوندست
|
نروژ
|
|
۱۹۲۹
|
توماس مان
|
آلمان
|
|
۱۹۳۰
|
سینکلر لوئیس
|
ایالات متحده آمریکا
|
|
۱۹۳۱
|
اریک آکسل کارلفلدت
|
آلمان
|
|
۱۹۳۲
|
جان گالزورثی
|
بریتانیا
|
|
۱۹۳۳
|
ایوان بونین
|
( روسیه در تبعید)
|
|
۱۹۳۴
|
لوئیجی پیراندلو
|
ایتالیا
|
|
۱۹۳۵
|
--- |
--- |
|
۱۹۳۶
|
یوجین اونیل
|
ایالات متحده آمریکا
|
|
۱۹۳۷
|
روژه مارتن دو گار
|
فرانسه
|
|
۱۹۳۸
|
پرل باک
|
ایالات متحده آمریکا
|
|
۱۹۳۹
|
فرانس امیل سیلانپا
|
فنلاند
|
|
۱۹۴۰
|
--- |
--- |
|
۱۹۴۱
|
--- |
--- |
|
۱۹۴۲
|
--- |
--- |
|
۱۹۴۳
|
--- |
--- |
|
۱۹۴۴
|
یوهانس ویلهلم ینسن
|
دانمارک
|
|
۱۹۴۵
|
گابریلا میسترال
|
شیلی
|
|
۱۹۴۶
|
هرمان هسه
|
سوئیس
|
|
۱۹۴۷
|
آندره ژید
|
فرانسه
|
|
۱۹۴۸
|
تی. اس. الیوت
|
بریتانیا
|
|
۱۹۴۹
|
ویلیام فاکنر
|
ایالات متحده آمریکا
|
|
۱۹۵۰
|
برتراند راسل
|
بریتانیا
|
|
۱۹۵۱
|
پر لاگرکویست
|
سوئد
|
|
۱۹۵۲
|
فرانسوا موریاک
|
فرانسه
|
|
۱۹۵۳
|
وینستون چرچیل
|
بریتانیا
|
|
۱۹۵۴
|
ارنست همینگوی
|
ایالات متحده آمریکا
|
|
۱۹۵۵
|
هالدور لاکسنس
|
ایسلند
|
|
۱۹۵۶
|
خوآن رامون خیمنس
|
اسپانیا
|
|
۱۹۵۷
|
آلبر کامو
|
فرانسه
|
|
۱۹۵۸
|
باریس پاسترناک [پ]
|
اتحاد جماهیر شوروی
|
|
۱۹۵۹
|
سالواتوره کوآزیمودو
|
ایتالیا
|
|
۱۹۶۰
|
سن-ژان پرس
|
فرانسه
|
|
۱۹۶۱
|
ایوو آندریچ
|
یوگسلاوی
|
|
۱۹۶۲
|
جان استاین‌بک
|
ایالات متحده آمریکا
|
|
۱۹۶۳
|
گیورگوس سفریس
|
یونان
|
|
۱۹۶۴
|
ژان-پل سارتر [ت]
|
فرانسه
|
|
۱۹۶۵
|
میخائیل شولوخف
|
اتحاد جماهیر شوروی
|
|
۱۹۶۶
|
شموئل یوسف آگنون
|
فلسطین اشغالی
|
| |
نلی زاکس
|
آلمان
|
|
۱۹۶۷
|
میگل آنخل آستوریاس
|
گواتمالا
|
|
۱۹۶۸
|
یاسوناری کاواباتا
|
ژاپن
|
|
۱۹۶۹
|
ساموئل بکت
|
جمهوری ایرلند
|
|
۱۹۷۰
|
آلکساندر سولژنیتسین
|
اتحاد جماهیر شوروی
|
|
۱۹۷۱
|
پابلو نرودا
|
شیلی
|
|
۱۹۷۲
|
هاینریش بل
|
آلمان (غربی)
|
|
۱۹۷۳
|
پاتریک وایت
|
استرالیا
|
|
۱۹۷۴
|
ایویند جانسون
|
سوئد
|
| |
هاری مارتینسون
|
سوئد
|
|
۱۹۷۵
|
یوجنیو مونتاله
|
ایتالیا
|
|
۱۹۷۶
|
سال بلو
|
کانادا_آمریکا
|
|
۱۹۷۷
|
ویسنته آله‌ایخاندره
|
ایالات متحده آمریکا
|
|
۱۹۷۸
|
ایزاک بشویس سینگر
|
اسپانیا
|
|
۱۹۷۹
|
اودیسیاس الیتیس
|
یونان
|
|
۱۹۸۰
|
چسواو میوُش
|
آمریکا _لهستان
|
|
۱۹۸۱
|
الیاس کانتی
|
بلغارستان_انگلیس
|
|
۱۹۸۲
|
گابریل گارسیا مارکز
|
کلمبیا
|
|
۱۹۸۳
|
ویلیام گلدینگ
|
بریتانیا
|
|
۱۹۸۴
|
یاروسلاو سایفرت
|
جمهوری چک
|
|
۱۹۸۵
|
کلود سیمون
|
فرانسه
|
|
۱۹۸۶
|
وله سوینکا
|
نیجریه
|
|
۱۹۸۷
|
جوزف برودسکی
|
آمریکا_ اتحاد جماهیر شوروی
|
|
۱۹۸۸
|
نجیب محفوظ
|
مصر
|
|
۱۹۸۹
|
کامیلو خوزه سلا
|
اسپانیا
|
|
۱۹۹۰
|
اکتاویو پاز
|
مکزیک
|
|
۱۹۹۱
|
نادین گوردیمر
|
آفریقای جنوبی
|
|
۱۹۹۲
|
درک والکوت
|
سنت لوسیا
|
|
۱۹۹۳
|
تونی موریسون
|
ایالات متحده آمریکا
|
|
۱۹۹۴
|
کنزابورو اوئه
|
ژاپن
|
|
۱۹۹۵
|
شیموس هینی
|
جمهوری ایرلند
|
|
۱۹۹۶
|
ویسواوا شیمبورسکا
|
لهستان
|
|
۱۹۹۷
|
داریو فو
|
ایتالیا
|
|
۱۹۹۸
|
ژوزه ساراماگو
|
پرتغال
|
|
۱۹۹۹
|
گونتر گراس
|
آلمان
|
|
۲۰۰۰
|
گائو شینگجیان
|
فرانسه_ چین
|
|
۲۰۰۱
|
وی. اس. نایپل
|
ترینیداد و توباگو
|
|
۲۰۰۲
|
ایمره کرتس
|
مجارستان
|
|
۲۰۰۳
|
جان ماکسول کوتسی
|
آفریقای جنوبی
|
|
۲۰۰۴
|
الفریده یلینک
|
اتریش
|
|
۲۰۰۵
|
هارولد پینتر
|
بریتانیا
|
|
۲۰۰۶
|
اورهان پاموک
|
ترکیه
|
|
۲۰۰۷
|
دوریس لسینگ
|
بریتانیا
|
|
۲۰۰۸
|
ژان ماری گوستاو لوکلزیو
|
موریس_ فرانسه
|
|
۲۰۰۹
|
هرتا مولر
|
رومانی_ آلمان
|
|
۲۰۱۰
|
ماریو بارگاس یوسا
|
اسپانیا_ پرو
|
|
۲۰۱۱
|
توماس ترانسترومر
|
سوئد
|
|
۲۰۱۲
|
مو یان
|
چین
|
|
۲۰۱۳
|
آلیس مونرو
|
کانادا
|
|
۲۰۱۴
|
پاتریک مودیانو
|
فرانسه
|
|
۲۰۱۵
|
سوتلانا الکسیویچ
|
بلاروس
|
|
۲۰۱۶
|
باب دیلن
|
ایالات متحده آمریکا
|
|
۲۰۱۷
|
کازوئو ایشی‌گورو
|
ژاپن
|
|
۲۰۱۸
|
اولگا توکارچوک[چ]
|
لهستان
|
|
۲۰۱۹
|
پیتر هانتکه
|
اتریش
|
|
۲۰۲۰
|
لوئیز گلوک
|
آمریکا
|
|
۲۰۲۱
|
عبدالرزاق قورنه
|
تانزانیا
|
|
۲۰۲۲
|
آنی ارنو
|
فرانسه
|
|
۲۰۲۳
|
یون فوسه
|
نروژ
|
| 2024 |
هان کانگ |
کره جنوبی |