مجله میدان آزادی: سال 1402 به پایان رسید و در آتانه‌ی آغاز سال 1403 هستیم. مجله میدان آزادی در سالی که گذشت علاوه بر پوشش روزانه‌ی اخبار هنر و ادبیات با پایان هر ماه مخاطبین خود را به صرف ماهنامه‌ی کاغذ اخبار میهمان کرد و در پایان هر فصل، فصلنامه‌ی کاغذ اخبار را برایشان تدارک دید. اکنون با پایان سال کهنه و آغاز سال جدید خالی از لطف نیست تا مروری داشته باشیم بر مهمترین رویدادهای هنری سال در ایران و جهان؛ این شما و این دومین نسخه از سالنامه‌ی کاغذ اخبار هنر مجله میدان آزادی به قلم خانم «حنانه شکیبا»:
هالیوود تعطیل می‌شود
15 سال پیش، در سال‌های ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸، تعطیلی تولیدات و کاهش دستمزدهای نویسندگان، بازیگران و تهیه‌کنندگان هالیوود و بیکاری آن‌ها، به اقتصاد کالیفرنیا حدود ۲ میلیارد دلاری زیان زد. با آغاز فروردین 1402 یکی از مهمترین اخبار رسانه‌های جهان اعتصاب نویسندگان این غول صنعت سینمای جهان پس از 15 سال، در اول ماه می بود. اعتصابی که می‌توانست شاخ این غول را بشکند.
بیش از ۹ هزار نویسنده در اعتراض به عدم تغییر دستمزدشان در یک دهه‌ی گذشته با وجود انفجار سریال‌های تلویزیونی ، اعتصاب کردند اما اعتصاب نویسندگان به همین جا ختم نشد و در ماه ژوئیه نیز بازیگران به دلیل دستمزد و استفاده از هوش مصنوعی در تولیدات سینمایی پس از 63 سال، به جمع اعتصاب‌کنندگان پیوستند و تولید برنامه‌های تلویزیونی و فیلم‌ها عملا متوقف شد و همه‌ی کسب و کارهای جهان سرگرمی را تحت تاثیر قرار داد. سرانجام در آبان ماه، نمایندگان انجمن بازیگران آمریکا در نهایت، عقد توافقنامه‌ی آزمایشی را تصویب کردند و این قرارداد به اعتصاب 118 روز که تا کنون طولانی‌ترین اعتصاب بازیگران علیه استودیوهای فیلم و تلویزیون در تاریخ هالیوود بود، پایان داد.
به جز اعتصابات که همه‌ی سازوکارهای صنعت سینما را تحت تاثیر قرار داد، مهمترین رویدادهای سینمای جهان در سال 1402 که به میلادی با رویدادهای سینمایی سال 2024 و ماه‌های اول سال 2025 برابر است، یکی برگزاری جشنواره‌ی کن 2023 بود که ۲۱ فیلم در آن، برای ربودن نخل طلا با هم رقابت کردند. از میان این 21 فیلم، هفت فیلم ساخته‌ی کارگردان‌های زن بود که رکوردی برای کن در طول ۸ دهه فعالیتش محسوب می‌شد و برنده‌ی نهایی این رویداد نیز فیلم فرانسوی «آناتومی یک سقوط» ساخته‌ی کارگردان زن فرانسوی ژوستین تریه بود. «آناتومی یک سقوط» در ادامه‌ی افتخاراتش در سال 1402 برنده‌ی بهترین فیلمنامه‌ی اورجینال در اسکار 2024 نیز شد.
مجله میدان آزادی در پرونده‌ی ویژه‌ی «جشنواره فیلم کن» به‌طور مفصل به این دوره از جشنواره‌ی کن و ادوار مختلف آن پرداخته است.
با آمدن نام اسکار همین‌جا باید بگوییم که اسکار 2024 هم، در اسفند 1402 برگزار شد و علی‌رغم همه‌ی انتظارات و اتفاقات سینمایی پر سر و صدا در سال میلادی 2023، جشنواره‌های سینمایی جهان، همگی دست رد به سینه‌ی «باربی»، پرفروش‌ترین فیلم سینمای جهان زدند و با وجود نامزدی در بسیاری از رشته‌ها در هشتاد و یکمین جایزه‌ی گلدن گلوب تنها جایزه‌ی جدید و نه‌چندان مهم «دستاورد گیشه» و در اسکار 2024 تنها جایزه‌ی «بهترین موسیقی اورجینال» را گرفت. مهم‌تر اینکه «باربیِ میلیاردر» در شاخه‌ی بهترین فیلم «کمدی-موزیکال» یعنی مهمترین جایزه‌ای که می‌توانست دریافت کند، به فیلم «بیچارگانِ» یورگوس لانتیموس باخت.
اما در مقابل، رقیب باربی، «اوپنهایمر»، در اکران و گیشه، تمام جایزه‌های سینمایی مهم جهان را به خانه برد و این جای تامل بسیار دارد که آخرین ساخته‌ی کریستوفر نولان چه ویژگی خاصی داشت که در بسیاری از جوایز مهم سینمایی جهان غرب، با سلایق و رویکردهای مختلف، باز هم برگزیده شد. بهترین فیلم گلدن گلوب 2023، جایزه بهترین تیم بازیگری در یک فیلم سینمایی از سی‌امین دوره‌ی جوایز انجمن بازیگران آمریکا، ۷ جایزه‌ی بهترین فیلم، کارگردانی، نقش اصلی و مکمل مرد، فیلمبرداری، تدوین و موسیقی متن از جوایز بفتا (آکادمی فیلم بریتانیا)، بهترین فیلم جوایز انتخاب منتقدان (Critics Choice Awards) و... از جمله افتخارات اوپنهایمر در سال 2023 بود.
از باربی و اوپنهایمر گفتیم، بد نیست به رکوردهای گیشه در سینمای جهان در سال ۲۰۲۳ نیز اشاره‌ای کنیم.
فیلم «باربی» بدون شک پدیده سینمای جهان در سال ۲۰۲۳ از حیث فروش بود و توانست با ۱.۴۴ میلیارد دلاری و با هزینه تولید ۱۴۵ میلیون دلاری سود بزرگی را نصیب سازندگان و کمپانی برادران وارنر کند.
در رتبه دوم پرفروش‌ترین فیلم‌های سال ۲۰۲۳ در گیشه جهانی، انیمیشن «برادران سوپرماریو» قرار دارد که رکوردهای زیادی را شکست، از جمله بزرگترین افتتاحیه یک فیلم انیمیشن و پرفروش‌ترین فیلم ساخته شده براساس یک بازی ویدیویی.
رتبه سوم این فهرست به فیلم زندگی‌نامه «اوپنهایمر» تعلق دارد که به موفق‌ترین اثر کارنامه سینمایی نولان تبدیل شد؛ «اوپنهایمر» پرفروش‌ترین فیلم زندگی‌نامه‌ای تاریخ سینما و دومین فیلم پرفروش سینما با درجه سنی «R» است.
انیمیشن: بازگشت اسطوره ژاپن
اما بی‌گمان مهمترین خبر دنیای انیمیشن سال 1402 چیزی نیست جز اکران آخرین انیمیشن نابغه‌ی ژاپنی، هایائو میازاکی که بعد از 10 سال انتظار در ژاپن روی پرده رفت و با نام بین‌المللی «پسر و حواصیل»، اواخر سال 2023 در آمریکای شمالی اکران شد.
استودیو جیبلی امسال در اکران این فیلم حرکت بی‌سابقه‌ای انجام داد و هیچ گامی برای بازاریابی فیلم در ژاپن و دنیا انجام نداد و تیزر یا خلاصه داستانی از آن هم منتشر نکرد و به جای آن از طرفدارانش دعوت کرد تا بدون هیچ پیش داوری به تماشای این فیلم بنشینند.
«پسر و مرغ ماهیخوار» توانست عنوان بهترین انیمیشن را از هشتاد و یکمین مراسم گلدن گلوب و نود و ششمین دوره‌ی اسکار کسب کند.
اخبار کامل این انیمیشن را قبلا اینجا و اینجا برایتان نوشتیم.
سینمای ایران: بازگشت مخاطب به سینما
قطعا مهمترین رویداد سینمایی ایران، جشنواره‌ی فیلم فجر است که در بهمن ماه 1402 همچون سالیان گذشته با همه‌ی انتقادها و کاستی‌ها برپا شد. اگرچه همچون سال گذشته حضور هنرمندان جریان اصلی سینما، در این دوره نیز کمرنگ بود اما جشنواره فجر همچنان در کانون توجه هنرمندان سینمای ایران قرار دارد. مجله میدان آزادی در پرونده ویژه‌ی «پرواز بر فراز آشیانه سیمرغ»، علاوه بر پرداختن به اخبار و حاشیه‌های چهل و دومین جشنواره فیلم فجر و ارزیابی مدیریت جشنواره‌ی چهل و دوم، همچون سال گذشته به نقد و بررسی مهمترین آثار حاضر در این دوره از جشنواره نیز پرداخته است و شما می‌توانید با مراجعه به «قاب نقد فیلمِ میدان آزادی» و ستون «نقد و بررسی فیلم‌های جشنواره فجر 42» مروری داشته باشید به این دوره از جشنواره‌ی فجر.
از دیگر خبرهای مهم سینمای ایران در سال 1402، راه‌یابی فیلم «نگهبان شب» رضا میرکریمی به اسکار نود و ششم به عنوان نماینده‌ی سینمای ایران بود. پیش از این، با وجود حضور ایران در ادوار مختلف اسکار، فیلم‌های «بچه‌های آسمان» از مجید مجیدی، «جدایی نادر از سیمین» و «فروشنده»، هر دو از اصغر فرهادی، تنها فیلم‌های راه‌یافته‌ی سینمای ایران به رقابت اسکار بودند.
و آخرین نکته درباره‌ی سینمای ایران در سال 1402 رکورد فروش فیلم‌ها و موفقیت و شکست آن‌ها در گیشه است؛ در سال 1402، ۵۵ فیلم در سینما‌های ایران اکران شد که تعداد قابل توجهی از آن‌ها کمدی بودند و بیشترین میزان مخاطب را هم در جدول فروش به دست آوردند. فیلم‌های با تماشاگر بیش از یک میلیون نفر به ترتیب عبارتند از: «فسیل»، «هتل»، «هاوایی»، «شهر هرت»، «ویلای ساحلی» و انیمیشن «بچه زرنگ».
همچنین فیلم‌های شکست خورده در گیشه با فروش کمتر از یک میلیارد تومان ۱۶ فیلم هستند که از میان آن‌ها می‌توان به فیلم‌هایی چون «دست‌انداز»، «زنبور کارگر»، «شماره ۱۰»، «پرونده باز است»، «آهو»، «توچال»، «چرا گریه نمی‌کنی؟» اشاره کرد. فیلم «میان صخره‌ها» نیز با ۵۹۵ نفر تماشاگر کمترین میزان فروش و تعداد مخاطب را در سال 1402 داشته است.
سینمای ایران با مجموع فروش ۱۵۳میلیارد تومان و بیش از ۲۶ میلیون و ۸۶۲ هزار نفر تماشاگر، سال 1402 را به پایان رساند که در مقایسه با سال‌های کرونا، رشد قابل قبولی داشته است.
ادبیات جهان: پولیتزر، ادبیات داستانی زنان، نوبل
از مهمترین اخبار ادبیات جهان، اعطای جایزه‌ی بخش داستان پولیتزر 2023، در تصمیمی غیرمعمول، به ۲ کتاب بود؛ «شیطان کله‌مسی» (دیو مسین‌سر) نوشته باربارا کینگ‌سالور و کتاب «تراست» یا «اعتماد» نوشته هرنان دیاز برندگان پولیتزر 2023 شدند. اما باربارا کینگ‌سالور در ادامه‌ی موفقیت‌هایش رکوردشکنی کرد و با همین رمان، برای دومین‌بار برنده‌ی رقابت «جایزه ادبیات داستانی زنان» شد. رکوردی که در ادوار 28 ساله‌ی این جایزه برای اولین‌بار ثبت شد.
مسلما مهمترین جایزه‌ی ادبی جهان، نوبل ادبیات است. پس از گمانه‌زنی بسیار برای اینکه چه کسانی نامزد برنده‌ی نوبل 2023 می‌شوند برخلاف پیش‌بینی‌ها که دست روی نویسنده‌ی گمنام چینی «کان ژو» و «هاروکی موراکامی» گذاشته بودند، صدوشانزدهمین نوبل ادبیات به یون فوسه، نمایش‌نامه‌نویس و نویسنده‌ی ۶۴ ساله نروژی برای نگارش «نمایشنامه‌ها و نثرهای بدیع که به ناگفتنی‌ها صدا می‌بخشند» رسید. او، حدود ۴۰ نمایش‌نامه، رمان، شعر، مقاله، کتاب کودک و آثار ترجمه‌ای منتشر کرده است.
«بوکر» سال ۲۰۲۳ هم در آذرماه 402 اعلام شد و به «پل لینچ»، نویسنده ایرلندی برای رمان «آواز پیامبر» رسید که داستانی از یک ایرلند خیالی را روایت می‌کند که به ستمگری دچار شده است. رئیس هیات داوران جایزه «بوکر» از این رمان به عنوان رمانی «تکان‌دهنده و حقیقی» یاد کرد که «اضطراب‌های اجتماعی و سیاسی مقطع کنونی زندگی ما را به تصویر می‌کشد».
از مهمترین خبرهای ادبی سال 1402، انتشار رمانی از گابریل گارسیا مارکز نویسنده‌ی نام‌آشنای کلمبیایی بود. رمان «تا آگوست» یا «ماه اوت همدیگر را خواهیم دید»، روز ۶ مارس 2024 در سالگرد تولد گابو، و ۱۰ سال پس از درگذشت او به زبان اصلی آن یعنی اسپانیایی و با تیتر «En agosto nos vemos» منتشر شد و تا اواسط اسفند نسخه‌ی انگلیسی آن راهی بازار نشر شد.
هنوز برای قضاوت درباره‌ی این اثر کمی زود است اما مارکز این رمان را پانزده سال قبل از مرگش آغاز کرد و پس از آنکه بخش اعظم این رمان را نوشت، به دلیل نارضایتی از بقیه کار، از انتشار آن خودداری کرد. در عوض، نسخه‌های خطی این رمان را به اعضای خانواده‌اش داد و حالا پس از 10 سال، پسران او این رمان را باوجود اطلاع از نارضایتی پدر منتشر کرده‌اند. گذشت زمان نشان خواهد داد آنان به پدر وفا کردند یا خیانت!
ادبیات ایران: پیشتازی جایزه‌ها
افتتاح سی و چهارمین نمایشگاه کتاب تهران که با استقبال بسیار خوبی بعد از شرایط کرونا مواجه شد از مهمترین رویدادهای فرهنگی-ادبی سال 1402 بود که مجله میدان آزادی به طور مفصل در پرونده‌ی «اردیبهشت کاغذی» به مهمترین رویدادهای این نمایشگاه پرداخته است.
در ادبیات ایران علاون بر برگزاری جایزه‌های ادبی مهرگان، ابوالحسن نجفی، سیمین و جلال، کتاب سال هم برگزیدگان خود را شناخت. در حوزه‌ی ادبیات این برگزیدگان عبارت بودند از:
در گروه شعر کلاسیک کتاب «دل‌بستگی» سروده حسین دهلوی از انتشارات سوره مهر، در گروه شعر نو کتاب «خدا خیرت دهد ای زیبارو، شعرها و طرح‌های محمدباقر کلاهی‌اهری» از انتشارات مهرودل، در گروه شعر محاوره؛ «محاورات» سروده امیرعلی سلیمانی از انتشارات نزدیک‌تر، در گروه درباره شعر کتاب «خاقانی‌نامه (دفتر اول)»، تألیف سعید مهدوی‌فر از انتشارات ادبیات، در گروه متون قدیم کتاب «سیر العباد الی المعاد»، تألیف ابوالمجد مجدود بن آدم سنایی غزنوی از انتشارات دکتر محمود افشار، در گروه مستندنگاری کتاب «من اعتراف می‌کنم: زندگی و زمانه وحید افراخته»، نوشته محمد رحمانی از انتشارات موسسه فرهنگی مطبوعاتی ایران و در گروه شعر نوجوان، کتاب «بعضی از پرنده‌ها شاعرند» سروده اسماعیل الله‌دادی از انتشارات گویا.
ادبیات جهان در سال 402 چهره‌های معروفی را از دست داد، از جمله «میلان کوندرا» که از بزرگترین نویسندگان ادبیات جهان و آخرین بازمانده از نسل طلایی نویسندگان بود و پس از یک بیماری طولانی در سن ۹۴ سالگی در شهر پاریس از دنیا رفت.
«سبکی تحمل‌ناپذیر هستی» یا «بار هستی»، «جاودانگی» و «آهستگی» از آثار کوندرا هستند که بار هستی در ایران از همه معروف‌تر و پرطرفدارتر بوده است.
«کورمک مک‌کارتی» نویسنده‌ی آمریکایی که نگارش رمان‌های «جایی برای پیرمردها نیست» و «جاده» را در کارنامه داشت نیز در سن ۸۹ سالگی در بهار 402 درگذشت.
ادبیات ایران هم در سال 402 چهره‌های ادبی مهمی را از دست داد که مشهورترین آن‌ها احمدرضا احمدی بود.
موسیقی: رکوردشکنی مجید انتظامی
در دنیای موسیقی ایران، علاوه بر تنور داغ کنسرت‌ها در سالی که گذشت، روی صحنه رفتن مجید انتظامی پس از 10 سال با کنسرت «همراه با خاطره‌ها» در آذرماه بود. بازگشت این موزیسین 76 ساله به صحنه‌ی سینما نیز از اخبار مهم موسیقایی سال 402 بود که پس از 13 سال کناره‌گیری از ساخت موسیقی فیلم، در چهل و دومین جشنواره‌ی فیلم فجر با موسیقی متن فیلم سینمایی «مجنون» حضور داشت.
این دوری اگرچه بسیار طولانی بود اما برای استاد مجید انتظامی، پنجمین سیمرغ بلورینِ بهترین موسیقی متن جشنواره فجر را به ارمغان آورد و به این ترتیب استاد، نه تنها رکورد خود را در دریافت این سیمرغ جا‌به‌جا کرد، که گوی سبقت را از محمدرضا علیقلی و حسین علیزاده، هر کدام با چهار سیمرغ ربود.
برگزاری سی و نمهمین جشنواره‌ی بین‌المللی موسیقی فجر از مهمترین رویدادهای موسیقایی 1402 بود که بعد از پایان جشنواره‌ی فیلم فجر، در روز 23 بهمن آغاز به کار کرد و 81 اجرای صحنه‌ای داشت.
مهمترین خبر موسیقایی جهان هم قطعا برگزاری شصت و ششمین دوره‌ی جایزه‌ی موسیقی گرمی بود که «تیلور سوئیفت» جایزه‌ی بهترین آلبوم سال را برای آلبوم «نیمه‌شب‌ها» گرفت و رکورددار بیشترین جایزه‌ی «آلبوم سال» در تاریخ جوایز گرمی شد و بیلی آیلیش، جایزه‌ی بهترین آهنگ سال را برای ترانه‌ی «What Was I Made For?» از آن خود کرد.
اهالی موسیقی در سال 402 به سوگ دولتمند خلف، خواننده‌ی جهانی تاجیکستانی نشستند که در کشورهای مختلف فارسی‌زبان از جمله ایران، طرفداران بسیاری داشت. همچنین هنرمندان موسیقی ایرانی «علی‌اکبر دلنواز»، استاد موسیقی مقامی و آئینی خراسان، محمدعلی اسماعیلی متین استاد مشهور تنبک‌نوازی ایرانی و جمشید عندلیبی، نوازنده‌ی پیشکسوت نی را به خانه‌ی ادبی بدرقه کردند.
هنرهای تجسمی: آرام اما پرکار
هنرهای تجسمی هم در سال 1402، سال شلوغی را پشت سر گذاشت و شاهدی بر این مدعا برگزاری سه دوره‌ی هفدهم، هجدهم و نوزدهم حراج تهران در یک سال است.
در هفدهمین دوره از حراج تهران، ۱۱۰ اثر شامل ۸۶ اثر نقاشی، ۹ مجسمه، چهار عکس و ۱۱ تابلوی نقاشی‌خط ارائه شد که 100 اثر مجموعا به مبلغ ۲۱۱ میلیارد و ۲۱۰ میلیون تومان به فروش رسید و رکورد جدیدی در بازار هنر ایران ثبت شد.
درحالی‌که هفدهمین حراج تهران به دلایل متعددی سال گذشته برگزار نشد و در تیرماه 1402 برگزار شد اما هجدهمین حراج تهران بدون تاخیر به صورت آنلاین برگزار و ۵۵ درصد از هنرمندان جوان، برای اولین‌بار آثارشان در بازار هنر ایران معرفی شد.
در هجدهمین دوره از حراج تهران ۱۱۴ اثر شامل ۸۸ تابلو نقاشی، ۱۶ مجسمه، ۶ عکس و ۴ نقاشی‌خط، طی چهار روز به نمایش درآمد. بر همین اساس ۱۱۲ اثر با رکورد ۶۱ میلیارد و ۷۷۶ میلیون تومان به فروش رسیدند و ۱۳ اثر نیز به قیمت میلیاردی به فروش رفتند.
نوزدهمین دوره از حراج تهران نیز ویژه «هنر کلاسیک و مدرن ایران»، ششم بهمن ماه با فروش ۲۴۱ میلیارد و ۷۲۰ میلیون تومان برگزار شد و سه اثر سهراب سپهری در مجموع با ۳۷ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان، سهم قابل توجهی از این رویداد را به خود اختصاص داد.
برگزاری هفتمین دوسالانه‌ی ملی خوشنویسی ایران در چهار گرایش نستعلیق، شکسته نستعلیق، ثلث و نسخ است که در دی ماه در شهر قزوین برگزار شد از دیگر رویدادهای مهم هنرهای تجسمی در کشور بود.
همچنین برگزاری شانزدهمین جشنواره‌ی هنرهای تجسمی فجر از خبرهای مهم تجسمی سال 1402 بود که در ادامه‌ی جشنواره‌های فجر در بهمن ماه برگزار شد. فراخوان جشنواره‌ی شانزدهم دوم آبان ماه امسال در دو بخش رقابتی و غیرقابتی منتشر شد و به صورت رسمی، هشتم بهمن ماه با نمایش ۱۳۵ اثر از ۱۲۵ هنرمند در موزه‌ی هنرهای معاصرآغاز به کار کرد و تا سی‌ام بهمن ماه ادامه داشت.
اهالی هنرهای تجسمی در سال 1402، «صابر راستی‌کردار»، طراح و خالق ۷ فونت فارسی گندم، شبنم، متن، صمیم، ساحل، تنها، پرستو و فونت مشهور وزیری، «محمدمهدی هراتی» استاد پیشکسوت هنرهای تجسمی و «جلال شباهنگی» استاد پیشکسوت گرافیک و نقاشی و همچنین سازنده‌ی حجم‌های شیشه‌ای (Glass Blowing) در ایران و ایتالیا را به خانه‌ی ابدی بدرقه کردند.
عکاسی با چیلیک‌هایی از حیات وحش و محیط زیست
از مهمترین اتفاقات عکاسی در سال 1402 می‌توان به اعلام برندگان پنجاه و نهمین دوره‌ی مسابقه‌ی بین‌المللی عکاسی حیات وحش سال ۲۰۲۳ اشاره کرد که جایزه‌بزرگ آن را لوران بالستا از فرانسه به خاطر تصویر گرفته شده از «یک خرچنگ نعل اسبی که توسط سه ماهی کوچک دنبال می‌شد»، دریافت کرد.
شانزدهمین دوره‌ی مسابقه‌ی عکاسی محیط زیست ۲۰۲۳ در سال 1402، با تصاویری تامل‌برانگیز از آیندۀ سیاره زمین به پایان رسید. جایزه‌ی عکاس جوان محیط زیست سال که برای عکاسان زیر ۲۱ سال است، به سلیمان حسین از بنگلادش اعطا شد. تصویر او یک کشاورز و گاوهایش را نشان می‌دهد که مجبور شده‌اند در جستجوی غذا از میان آب‌های سیلابی عبور کنند.
در شهریورماه رقابت «عکاسی سال 2023 پرندگان» را داشتیم که به ثبت عکس‌های جالبی از پرندگان منجر شد. این رقابت شاخه‌های مختلفی همچون عکاسی پرتره‌ی پرندگان، پرندگان در حال پرواز، پرندگان شهری، عکس طنز پرندگان، پرندگان در محیط زیست و رفتار پرندگان را شامل می‌شد و بیش از ۲۰۰۰۰ نفر برای رقابت در بزرگترین جایزه‌ی عکاسی پرندگان جهان و دریافت جایزه بزرگ ۵۰۰۰ پوندی شرکت کردند.
در دی ماه نیز مسابقه عکاسی سیاه و سفید reFocus، برندگان مسابقه سال ۲۰۲۳ را با شرکت ۷۷ کشور منتشر کرد.
در این مسابقه که به دو دسته‌ی حرفه‌ای و غیرحرفه‌ای تقسیم شده است، برنده بخش حرفه‌ای، بیل پک (Bill Pack) برای ثبت سری عکس‌های«CarScapes» بود که خودروهای کلاسیک را به شکلی حسی با نورپردازی و ترکیب‌بندی هوشمندانه به تصویر کشیده بود.
همچنین، تصویری از روزمرگی یک چوپان در ترکیه که توسط سرکان دوگوس به ثبت رسیده بود، برنده دسته‌ی غیرحرفه‌ای شد.
جای خالی چهره‌ها
و مثل همیشه در پایان هر کاغذ اخبار یاد می‌کنیم از مهمترین چهره‌های ادبی و هنری که جایشان در میان ما خالی است. سال 1402 را می‌توان سال فقدان در هنر ایران نامید. سالی که هنر سینما، چهره‌های بسیاری را به دیار باقی بدرقه کرد. اما جنجالی‌ترین آن‌ها در ابتدای سال 1402 خودکشی «کیومرث پوراحمد»، فیلمنامه‌نویس و کارگردان مشهور بود که جامعه‌ی ایران را در بهت و اندوه فرو برد. بعد از آن قتل تراژیک داریوش مهرجویی و همسرش بود که همچنان مبهم و با سوالاتی همراه است. اهالی هنر، فریماه فرجامی، اسماعیل سلطانیان، پردیس افکاری، پروانه معصومی، آرش میراحمدی، خسرو امیر صادقی، فردوس کاویانی، آتیلاپسیانی، اکبر قدمی، توران مهرزاد، بیتا فرهی و ابراهیم گلستان را به خاک سپردند. صاحبان صداهای به‌یادماندنی ایران از جمله حمید منوچهری، پرویز ربیعی، علی‌محمد اشکبوس، جواد بازاریان، مرتضی تبریزی و ناصر طهماسب از دیگر هنرمندان سینمای ایران بودند که در سال 1402 زندگی را بدرود گفتند.
به پایان آمد این دفتر و حکایت‌های عالم هنر و ادبیات همچنان باقی است.