یادداشت ها و مطالب
پروانه شمس‌آبادی
به مناسبت تولد کاشف دنیای تازه‌ای از شعر؛
انسان‌ها در کمتر جایی به اندازه نامه‌های‌شان این اندازه صریح، صادق، صمیمی و واقعی نمایان می‌شوند، به همین خاطر، نامه یکی از بهترین آینه‌هایی است که می‌توان چهره‌ای انسان‌ها را در آن تماشا کرد. نیما یوشیج از کسانی است که علاوه بر شعرها و سایر نوشته‌ها...
دوشنبه، 21 آبان 1403 - 15:56
به بهانه سالروز درگذشت احمد محمود
حوالی سال ۱۳۷۳ خورشیدی، لیلی گلستان که از خواندن «همسایه‌ها» و «مدار صفر درجه» سرخوش و سر ذوق است از نویسنده‌ی این دو رمان یعنی «احمد محمود» درخواست مصاحبه می‌کند. محمود که تا به حال از هر گفتگویی گریزان بوده، این درخواست را رد می‌کند اما بعد از سه م...
پنجشنبه، 12 مهر 1403 - 17:17
دو صفحه از کتاب پیرپرنیان‌اندیش به بهانه سالروز تولد محمدرضا شجریان
من اول نمی‌دونستم چیه. وقتی شنیدم حیرت کردم. هیچ‌کس نمی‌تونه اینو بخونه... چه صدای حیرت‌آوری! اصلاً به صدای زمینی نیست... شاهکاره. چه حالت و التماسی تو این «ربنا»ها هست. فقط صدا نیست. یک نوازشی توش هست؛ انگار داره با خدا معاشقه می‌کنه. همه نیازهای بش...
یکشنبه، 01 مهر 1403 - 14:59
پرونده روزی روزگاری تلویزیون | صفحه چهل و هشتم
استفاده از اسم زنانه یا معشوقه برای عنوان فیلم، کشاندن داستان به عراق، حضور دختری به‌اصطلاح جسور به‌عنوان قهرمان داستان با دلباخته‌های فراوان، نگاه سطحی‌نگر به مسائل اجتماعی و سیاسی روز، ریتم کند، دیالوگ‌های خسته، نمایش روابط عاشقانه و خانوادگی دهه‌ی...
شنبه، 24 شهریور 1403 - 10:20
بازخوانی سوگوارههای مهم ادبیات و هنر | صفحه سوم
از بین رمان‌های جنگی ایران، «زمین سوخته» بیش از همه به قضیه تعرض دشمن به خاک و بعد دفاع برآمده از دل آن پرداخته است. «احمد محمود» در این رمان که در اهواز تابستان و پاییز 59 می‌گذرد، ظاهراً هیچ اتفاق خارق‌العاده و تکان دهنده‌ای تعبیه نکرده چون همه چ...
چهارشنبه، 02 خرداد 1403 - 12:00
پرونده اردیبهشت کاغذی | صفحه بیست و هشتم
نوشتن و خواندن یک امر طبیعی و جدایی‌ناپذیر زندگی انسان‌هاست حتی در عصر دیجیتال؛ انسان چه اولیه و چه امروزی، داستان را دوست دارد و هر لحظه‌ای که بتواند خود را از آن جدا نخواهد ساخت. ما هم تصمیم گرفتیم به علت علاقه‌ی انسان به داستان، در میان فهرست‌های...
شنبه، 22 اردیبهشت 1403 - 10:00
به بهانه زادروز تینا پاکروان؛
خاتون، خط اولیه‌ی خوبی را برای قصه انتخاب کرده است به خصوص در زمان و مکان. سوژه‌ای که بارها و بارها درباره‌ی آن سریال ساخته شده و با اینکه هیچ‌گاه حق مطلبش ادا نشده اما همچنان برای مخاطب ایرانی جذاب است. حالا اگر به این سوژه، زوایای عاشقانه و به‌خصوص...
ﺳﻪشنبه، 28 فروردین 1403 - 00:01
مدرسه عدل آفاق، رمبو، خانه‌خواران، مالکوم ایکس و غیره به بهانه چهلم کارگردان
حقیقت را بخواهی از آن روز که پا به این دیار گذاشتم همه‌اش دلشوره بود و واخوردگی، و یک حالت تعلیق و آویختگی، و که این جا جای من نیست، که در غربت زندگی کردن آن هم در این سن و سال و پس از گذشت سالها تجربه و زندگی در این دیار و اینکه هیچ چیز تازگی ندارد،...
پنجشنبه، 02 آذر 1402 - 15:38
یک صفحه از کتاب حرف‌های همسایه به مناسبت زادروز پدر شعر نو
همین که کلمه معنی را رساند؛ آن کلمه، خاص آن معنی است و بین آنها ازدواجی در عالم کلمات پیدا می‌شود. شاعر باید این را بفهمد. بین آن وسیله‌ی الفت باشد نه منافقت. از روی خرد، سلیقه‌ی شخص خود را بکار بیندازد و به واسطه‌ی معنی به طرف کلمه برود. پس معنی شرط...
یکشنبه، 21 آبان 1402 - 13:15
پرونده رو تن این تخته‌سیاه | صفحه یازدهم
سینمای اجتماعی همیشه و همیشه درصد بالایی از فیلم‌های قوی و البته پرمخاطب را به خود اختصاص داده‌است. یکی از سوژه‌هایی که در این ژانر محبوبیت دارد و قصه‌اش هیچ‌گاه تکراری نمی‌شود، سوژه‌ی اعتیاد است. حداقل در همه‌ی دوره‌های سینمای پس از انقلاب، فیلم‌های...
یکشنبه، 09 مهر 1402 - 15:30
پرونده رو تن این تخته‌سیاه | صفحه ششم
حله دم ظهر از ماشین پیاده شده بود. در سایه دیوار نشسته و عبایش را روی زانوهایش کشیده و پاشنه سرش را به دیوار تکیه داده بود و آن طرف میدان خاکی را نگاه می‌کرد. آن طرف میدان مردی با بچه‌اش که هر کدام زنبیلی به دوش داشتند توی آفتاب، در دهنه کوچه‌ای می‌ر...
پنجشنبه، 06 مهر 1402 - 13:00
پرونده رو تن این تخته‌سیاه | صفحه دوم
علی‌اشرف درویشیان متولد ۱۳۲۰ است. به جز زاده شدن در خانواده‌ای بسیار فقیر، مصادف شدن کودکی‌اش با اشغال ایران توسط متفقین هم مزید بر دیگر نابسامانی‌های زندگی‌اش شد. با این‌حال درویشیان راه علم‌آموزی را با جدیت دنبال کرد و بعد از مدرسه و ورود به دانشسر...
ﺳﻪشنبه، 04 مهر 1402 - 14:30
پرونده روزی روزگاری تلویزیون | صفحه سی‌ویکم
اما مشکل کجاست؟ مشکل این است که تمام ویژگی‌های مثبت مهربانو قرار است فقط با دیالوگ‌های اغراق‌آمیز اطرافیان در ذهن مخاطب زورچپان شود، وگرنه مهربانو نه در شخصیت‌پردازی و نه در ایفای نقش مطلقاً جسارت و البته کاریزما ندارد! شخصیت مهربانو با گرته‌برداری ا...
شنبه، 21 مرداد 1402 - 13:23
یک صفحه از کتاب پیرپرنیان‌اندیش به بهانه اولین سالگرد درگذشت سایه
چقدر مردم خوشحال بودن... آقای عظیمی! من از ۱۲ - ۱۳ سالگی آرزوی بهبود اوضاع کشورمو داشتم، حالا با تصورات و زبانِ زمان خودش؛ مثلاً وقتی می‌گفتم «استقلال» نمی‌دونستم معنی‌اش چیه؟ اما با اجنبی مخالف بودم... من هرگز یادم نمی‌ره
پنجشنبه، 19 مرداد 1402 - 10:40
پرونده قهرمانان بی‌داستان | صفحه سیزدهم
مکتب داستان‌نویسی خوزستان چند چهره‌ی شاخص ادبیات کارگری و اجتماعی دارد که ناصر موذن نیز یکی از آن‌هاست. او اولین مجموعه داستانش با نام «شب‌های دوبه‌چی» را در دهه‌ی 40 منتشر کرد. دوبه همان قایق فلزی است که از آن برای باربری استفاده می‌کردند و دوبه‌چی ...
چهارشنبه، 13 اردیبهشت 1402 - 18:30
پرونده قهرمانان بی‌داستان | صفحه هفتم
«تابستان همانسال» یک مجموعه داستان کوتاه به هم پیوسته است از ناصر تقوایی. کتاب گرچه سال 1348 منتشر شده اما راوی وقایع دهه‌ی 30 آبادان و ایران پس از کودتا است. خروج خارجی‌ها بعد از ملی شدن نفت، زندگی و اشتراکات کارگران بارانداز، چرخیدن فضا از سیستم فئ...
یکشنبه، 10 اردیبهشت 1402 - 16:34
پرونده قهرمانان بی‌داستان | صفحه سوم
تابستان آن سال سال بدی بود. تلخی پیش آمده را، گزندگی اجتناب‌ناپذیر را کمتر کسی باور می‌کرد. «سنگ بر آهن زنی، آتش جهد». کارگرهای شرکت نفت اعتصاب کرده بودند. فیدوس سروقت به صدا در می‌آمد و همه سر کارشان حاضر می‌شدند. گروه‌گروه می‌آمدند و در محوطه‌ی کار...
جمعه، 08 اردیبهشت 1402 - 16:00
پرونده شاخه‌های درخت باربد | صفحه سوم
«دایرة‌المعارف سازهای ایران» یک کتاب دو جلدی است که جلد اول آن به سازهای زهی مضرابی و آرشه‌ای نواحی ایران می‌پردازد و جلد دوم به پوست‌صداها و خودصداها . در پایان هر دو جلد نیز تصاویر نوازندگان و سازها، جدول اصطلاحات و ترجمه‌ی انگلیسی مقدمه ضمیمه شد...
چهارشنبه، 24 اسفند 1401 - 17:39
پرونده پیراپدری | صفحه دوازدهم
محمود دولت‌آبادی اهل خراسان است. خراسان، خاستگاه ادب و حکمت. پس چندان دور از ذهن نیست اگر روایت دولت‌آبادی از پدرش سرشار باشد از ادب، حکمت و روشن‌بینی گمشده‌‌ی ایرانی:سه نکته‌ی آموزانده شده به من از طرف او(پدرم)، در سه مرحله از عمرم انجام گرفته‌است و...
جمعه، 14 بهمن 1401 - 11:08
پرونده پیراپدری | صفحه دهم
روح‌الله خالقی موسیقیدان ایرانی و خالق قطعاتی چون «ای ایران» و «بهار دلنشین» متولد کرمان است. پدر او منشی فرمانفرما والی کرمان بود و روح‌الله اوایل کودکی‌اش را در عمارت باغ شازده ماهان سپری کرد تا اینکه پدرش به شهرهایی چون شیراز و اصفهان و تهران انتق...
پنجشنبه، 13 بهمن 1401 - 16:32
پرونده پیراپدری | صفحه هشتم
کتاب «نصیحت‌نامه» یا «قابوس‌نامه» عنصرالمعالی کیکاووس بن اسکندر بن قابوس بن وشمگیر بن زیار به اندازه اسم نویسنده‌اش که کلمات فارسی و عربی و رومی دارد عجیب است! سادگی، صمیمیت، برون‌گرایی، تجربه‌محوری و وسعت اطلاعات از خصوصیات نثر کتابی است که عنصرالمع...
دوشنبه، 10 بهمن 1401 - 21:21
پرونده پیراپدری | صفحه پنجم
سال پیش بود که بهمن فرمان‌آرا، نویسنده و کارگردان ایرانی کتاب خاطراتش را با عنوان «75 سال اول» منتشر کرد. این کتاب نه‌تنها شامل خاطرات زندگی شخصی فرمان‌آرا که شامل خاطرات زندگی کاری او نیز می‌شود. با این حال در هر دو بخش نقش پدرش مصطفی فرمان‌آرا بسیا...
یکشنبه، 09 بهمن 1401 - 17:33
پرونده پیراپدری | صفحه سوم
او اولین مربی مبتکر الفبای ناشنوایان، صاحب نخستین مدرسه و کودکستان ناشنوایان و همچنین نخستین مؤلف و ناشر کتاب کودک در ایران است. متولد ایروان بود و از سی و چهار سالگی به تبریز مهاجرت کرد و آنجا با وجود تمام سختگیری‌ها اولین کودکستان ایران را دایر کرد...
شنبه، 08 بهمن 1401 - 19:19