یادداشت ها و مطالب
محمدصالح فصیحی
به بهانه روز بزرگداشت بیهقی؛
ابوالفضل محمد بن حسین بیهقیِ دبیر، در سال ۳۸۵ هجری قمری در حارث‌آبادِ بیهق به دنیا آمد. بیهق نام بخشی از خراسان بوده است که شهر بزرگ آن، هم‌اکنون سبزوار است. بیهقی خانواده‌ی فرهیخته‌ای داشت. پدرش حسین، جزو خواجگان به شمار می‌آمد و با بزرگان عصر حشر...
ﺳﻪشنبه، 01 آبان 1403 - 11:22
پرونده هزار و یک سریال | صفحه چهارم
سازندگان جدیدترین سریال شرلوک هلمز به نظرشان شرلوک هلمزهای قبلی کُند، حوصله‌سربر و خسته‌‌کننده بود و این شخصیت با وجودجاذبه‌‌های خاصش می‌‌تواند خودش را با همین زمان مدرن هم وفق بدهد و امروز هم به حل معماها و جنایت‌‌ها مشغول شود. نظریه‌ی جاذبه‌ی شخص...
ﺳﻪشنبه، 16 مرداد 1403 - 12:01
کارآگاهِ کارآگاهان؛
شرلوک هلمز، تنها عامل محبوبیت و شهرت نویسنده‌اش، سر آرتور کانن دویل شد. دویل به‌جز مجموعه‌داستان و رمان‌های شرلوک، چند رمان تاریخی، تاریخ مفصلی درباره‌ی جنگ بوئرها در آفریقای جنوبی و نیز کتاب‌هایی در زمینه‌ی احضار ارواح دارد که در اواخر عمرش به آن‌ه...
چهارشنبه، 02 خرداد 1403 - 11:00
پرونده قهر | صفحه نهم
ندانستن، راهِ قهر را و راهِ شرم و خجالت و نفرت را باز می‌کند. راه خشم را. تو صرفاً می‌خواهی مقابله کنی؛ گو که در این دریا دست و پا بزنی. هر چیزی را که می‌آید جلوت، پس می‌زنی یا می‌کشی یا می‌خواهی در دستت بگیری، بلکه از این دریا، از این جهلِ بی‌انتها...
شنبه، 18 فروردین 1403 - 20:00
به بهانه سالروز درگذشت داستان‌نویس غمگین انگلیسی
زندگی حرفه‌ای ویرجینیا وولف در مقام داستان‌نویس، از سال ١٩١٢ تا ١٩۴١ را در بر می‌گیرد. سی سالی که با بیماری‌های حاد و وخیم روحی‌روانی و نیز روابط او با خانواده و دوستان و مجمع خودساخته‌شان و نوع نگاه او به جنسیت و ازدواج و نوشتن رمان و نیز نوآوری او ...
پنجشنبه، 09 فروردین 1403 - 07:11
پرونده جایزه فیلم اسکار| صفحه یازدهم
«منطقه مورد علاقه» یا «منطقه‌ی دلخواه» که از رمان اقتباس شده و ساخت آن هم چندین سال طول کشیده، ساخت کمپانی خوب A24 است. تازه می‌توان با کمک نظریات هانا آرنت هم درباره‌اش حرف زد، ولی هیچ کدام از این‌ها اهمیتی ندارد. چون فیلم داستان ندارد. خالیِ خالی ...
ﺳﻪشنبه، 22 اسفند 1402 - 16:23
پرونده روزی روزگاری تلویزیون | صفحه چهل‌وسوم
فصل دوم بیست سال بعد از ماجراهای فصل اول ادامه پیدا می‌کند، زمانی که لطفعلی در روز سیزدهم فروردین موفق به دیدار ماه‌منیر، دختر حاکم مستوران می‌شود. ملاقاتی که عشقی زیبا را آغاز می‌کند؛ غافل از اینکه دختری از کودکی در انتظار اوست و از سوی دیگر، مردی ق...
پنجشنبه، 10 اسفند 1402 - 15:35
پرونده پرواز بر فراز آشیانه‌ی سیمرغ | صفحه پنجاه و دوم
نوشتن از فیلمی که چیزی برای نوشته شدن ندارد، هم آسان است، هم سخت. چیزی است بینابین. برعکس خود فیلم که در آن سوی طیف سقوط کرده. «نبودنت» فیلمی است که ۱) از طریق میزانسن و سینماتوگرافی می‌خواهد بدی و سیاهی یا وضع خفقان و سردی را نشان دهد، ۲) از یک ...
یکشنبه، 22 بهمن 1402 - 18:01
پرونده پرواز بر فراز آشیانه‌ی سیمرغ | صفحه چهل و پنجم
کمدیِ صحت، چه در تلویزیون، چه در نمایش خانگی و چه در سینما، به‌هیچ‌وجه یک کمدی مبتذل نیست. ممکن است ساده باشد، ممکن است گاهی لوس باشد، ولی همیشه سعی می‌کند هوای خنده‌ی مخاطب را داشته باشد و هوای شعور مخاطب را هم. نمی‌آید مثلِ فیلم‌هایی چون «گشت ارشاد...
ﺳﻪشنبه، 17 بهمن 1402 - 11:35
پرونده پرتره هایائو میازاکی | صفحه دوازدهم
انیمه‌ی «پورکو روسو» بر اساس یک مانگای سه‌قسمتی آبرنگ ساخته شد که نویسنده‌ی آن مانگا هم خود میازاکی است. «پورکو روسو» که در تابستان 1992 اکران شد هفتمین ساخته‌ی بلند میازاکی است. داستان انیمیشن نیز در یک تابستان روایت می‌شود؛ در زمانی بعد از جنگ ج...
دوشنبه، 29 آبان 1402 - 15:44
به بهانه زادروز بازیگر ستاره سال‌های دور و نزدیک سینمای ایران
«او بهترین بازیگر فیلم‌های من است!» این را مسعود کیمیایی درباره‌ی فرامرز قریبیان می‌گوید. بازیگری که دیگر بازی نمی‌کند اما در دوران بازی‌اش در فیلم و سریال‌های بسیاری حضور پیدا کرد. قریبیان متولد ۲۷ آبان 1320 است. مادرش تفرشی بود و پدرش تهرانی. خ...
شنبه، 27 آبان 1402 - 09:47
پرونده رو تن این تخته‌سیاه | صفحه پنجم
«خمره» فیلمی ایرانی است که ابراهیم فروزش در سال ١٣٧١ آن را ساخت. فیلمی در یک ساعت و بیست و دو دقیقه که اقتباسی سینمایی از رمان «خمره»، نوشته‌ی هوشنگ مرادی کرمانی است. از تفاوت‌های کمی و کیفی فیلم با رمان بگذریم. آنچه اهمیت ویژه دارد نقش محوری آقامعل...
چهارشنبه، 05 مهر 1402 - 15:00
پرونده روزی روزگاری تلویزیون | صفحه بیستم
سریالی که احتمالاً پربيننده‌ترین کار علی شاه حاتمی، کارگردان این سریال است. محمد کاسبی، مجید صالحی، امیر نوری، مونا فرجاد و مریم سعادت بازیگران اصلی «خوش‌رکاب» هستند. «خوش‌رکاب» در اوایل دهه‌ی هشتاد ساخته شد؛ وقتی جنگ تمام شده و مخاطبان قشر جدید جوان...
یکشنبه، 25 تیر 1402 - 13:17
پرونده روزی روزگاری تلویزیون | صفحه پنجم
«آزادی مشروط» مثل بعضی دیگر از سریال‌های اخیر صداوسیماست که تعدادشان هم کم نیست و همه‌شان، اگر یک درصد محتوا و مضمون خوبی داشته باشند، قطعاً و حتماً در فرمِ داستانی‌شان صرف ادعا و حرام کردن وقت و مال مردم و دل‌زدگی مخاطب از ساخته‌های ملی و داخلی هست...
یکشنبه، 11 تیر 1402 - 08:00
پرونده قهرمانان بی‌داستان | صفحه دوم
بخشی از پرونده‌ی جدید را به بازتاب «چهره‌ی کارگران در سینما» اختصاص داده‌ایم. نخستین یادداشت این ستون به قلم آقای «محمدصالح فصیحی» درباره‌ی فیلم سینمایی «نیاز» به کارگردانی «علیرضا داوودنژاد» را در صفحه‌ی دوم پرونده «قهرمانان بی‌داستان» بخوانید.
جمعه، 08 اردیبهشت 1402 - 14:00
متن و حاشیه‌ی جایزه‌ی اسکار ۲۰۲۳
اما «همه چیز، همه جا، ناگهان»، با این اسم عریض و طویلش، این‌گونه است؟ دست‌کم وقتی آن را در برابر فیلم‌هایی چون «بنشی‌ها»، «الویس»، «تار»، «بلوند» و «وال» قرار دهیم، شاید این‌گونه نباشد. تازه این در صورتی است که ما کلاً ساخته‌های اسپیلبرگ و جیمز کام...
شنبه، 19 فروردین 1402 - 20:00
جنایت و مکافات؛ روایت ستیز با وجدان
آلبر کامو (نویسنده و فیلسوف شهیر فرانسوی) در این باره می‌گوید: «به‌عقیده‌ی من داستایوفسکی بیش از هر چیزی، نویسنده‌ای است که قبل از نیچه توانسته است نیهیلیسم معاصر را تشخیص دهد، تعریف کند، عواقب شگرف آن را پیشگویی کند و بکوشد تا راه رستگاری را نشان د...
یکشنبه، 14 اسفند 1401 - 18:03
شمال از شمال غربی؛ شاهکاری درباره‌ی یک مرد عوضی
هیچکاک را استاد تعلیق در سینما می‌دانند. استاد فیلم‌ها و داستان‌هایی که بر پایه‌ی رمز و راز و معما و خیانت و جنایت می‌چرخد. به‌خصوص عجین شدنِ این گونه‌ی داستانی با سیستم هالیوود، فیلم‌هایش را در مضمون‌هایی ایدئولوگ فرو می‌برد. مثال بارزش فیلم «شمال ا...
چهارشنبه، 10 اسفند 1401 - 21:24
پرونده پیراپدری | صفحه چهارم
کریمِ «بچه‌های آسمان» هم همین است. او مدام در کار است و بار. بار می‌بارد بر دوشِ او و از صبح در کار است تا شب. یادم می‌آید در «نونِ نوشتنِ» دولت‌آبادی می‌خواندم که پدرش بهش می‌گفت کار و کار و کار را فراموش نکن. این کار، شاید یک وجه باشد از انسانیت یا...
یکشنبه، 09 بهمن 1401 - 15:48